Το θέατρο Σημείο φιλοξενεί μια παράσταση που γράφτηκε το 2016 από τον Ματέι Βιζνιέκ και επιτέλους ήρθε η σειρά μας να παρουσιαστεί και στο ελληνικό κοινό. Άλλωστε, το θέμα μάς αφορά πολύ περισσότερο από άλλες χώρες αφού είμαστε κόμβος μεταφοράς παράνομων μεταναστών που στοιβάζονται σαν ζώα και δυστυχώς πολλές φορές δεν καταφέρνουν να πατήσουν στεριά και πνίγονται στο Αιγαίο.
Η απόλυτη εξαθλίωση, η ανάγκη να πάνε κάπου που θα νιώσουν ασφαλείς δίνοντας τα τελευταία τους χρήματα για μια μεταφορά σε ένα αβέβαιο μέλλον. Η προσφυγική κρίση είναι θησαυρός σε ανέντιμα χέρια που πλουτίζουν από τον πόνο και την απόγνωση χιλιάδων ανθρώπων, που αναγκάζονται σε αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Η Έρση Βασιλικιώτη κάνει τη δραματική επεξεργασία, τη μετάφραση και την σκηνοθεσία με την βοήθεια του Νίκου Γκεσούλη σε μια εξαιρετική παράσταση που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις παραστάσεις που προηγήθηκαν σε άλλες χώρες.
Μια παράσταση γροθιά στο στομάχι για όλους, αφού παρουσιάζει ξεκάθαρα την ιστορία της προσφυγιάς, τους διακινητές, τους εμπόρους οργάνων και τους διακινητές κάθε είδους πορνείας με μοναδικό γνώμονα το κέρδος και την απόλυτη αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή. Είδαμε ξεκάθαρα τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούν για την εκμετάλλευση, την εξαπάτηση και πολλές φορές και τον θάνατο αθώων ανθρώπων που το μόνο που ζητούν είναι μια ευκαιρία για μια καλύτερη ζωή. Άνθρωποι που πληρώνουν τους διακινητές και πνίγονται σε όλο το Αιγαίο. Κάνεις δεν τους μέτρα ως ανθρώπους αλλά ως χρήμα, εργασία ή εκμετάλλευση οργάνων.
Από την άλλη παρουσιάζεται η ρητορική των πολιτικών που, με τη σειρά τους, αυτοαποκαλούνται λυτρωτές για να εισπράξουν ψήφους αλλά και όλους αυτούς που αδιαφορούν για αυτούς τους ανθρώπους θέλοντας να μεταφερθεί το πρόβλημα κάπου αλλού. Εξαιρετικά περίεργο, για όλους εμάς, να έχουμε επιλεκτική μνήμη όταν πολλοί από εμάς –και παλαιότερα αλλά και τώρα– ήμασταν οι πρόσφυγες που πήγαμε παντού όχι γιατί το θέλαμε αλλά γιατί έπρεπε να ζήσουμε.
Ο συγγραφέας έγραψε αυτό το έργο διότι όπως είπε δεν μπορούσε να σωπάσει. Όλη η Ευρώπη επιθυμεί να υποβαθμίσει το θέμα μεταφέροντας το πρόβλημα κάπου αλλού. Όμως αν βάλεις το δάκτυλό σου μπροστά από το πρόσωπό σου δεν σημαίνει ότι κρύφτηκες. Όλο αυτό το μείζον θέμα δίνει τροφή στον φασισμό, που θέλει να ξαναγεννηθεί, με την αποστροφή του σε ό,τι ξένο και που συνεχώς ανεβαίνει επικίνδυνα. Μάλλον δεν πήραμε κανένα μάθημα από την πορεία της ιστορίας των Ναζί και το κακό που έκανε στην ανθρωπότητα και φαίνεται ότι θέλουμε να δώσουμε και άλλη ευκαιρία.
Στην σκηνή έχουν επιλεγεί πολλοί Έλληνες ηθοποιοί αλλά και μετανάστες κι αυτός ο συνδυασμός είναι εξαιρετικός.
Όλοι τους με πολύ καλές ερμηνείες και με επιτυχημένη την προσπάθεια να περάσουν τα δύσκολα μηνύματα εκ μέρους αυτών που δεν μπορούν να το κάνουν. Άψογη σκηνοθεσία με εντυπωσιακές φωτογραφίες που αντικατοπτρίζουν τον πόνο στα πρόσωπα των ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν καλύτερα αλλά εξαπατούνται με κάθε τρόπο.
Η Άντα Κούγια, που αναφέρεται στους ηθοποιούς και ήταν υπέροχη, έχει αναλάβει και την προώθηση του έργου ως υπεύθυνη επικοινωνίας και είναι η υπεύθυνη για την παρουσία μου στους Μετανάααστες με τις προσκλήσεις που μου διέθεσε.
Ο Ρουμάνος συγγραφέας Ματέι Βιζνιέκ δεν είναι καθόλου τυχαίος. Έχει γράψει εξαιρετικά βιβλία που πολλά έγιναν και θεατρικά όπως το Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα που παίχτηκε στην Αθήνα αλλά και πολλά άλλα. Ένας ρεαλιστής συγγραφέας που και ο ίδιος έγινε πρόσφυγας φεύγοντας από τη δικτατορία Τσαουσέσκου για τη Γαλλία όπου και διέπρεψε. Ένας άνθρωπος που επηρεάστηκε από τον Ντοστογιέφσκι, τον Τσέχωφ, τον Πόε κ.ά. αλλά διαμόρφωσε το δικό του στιλ γραφής. Δεν θα μπορούσε να μην ασχοληθεί με το μέγα θέμα της προσφυγικής κρίσης· άλλωστε και αυτός ήταν ένας από αυτούς, όχι σε βάρκα αλλά διωγμένος, όπως και αυτοί οι άνθρωποι που δεν τους θέλει κανείς.
Προτείνω, κλείνοντας, στους θεατές να πάρουν και τα παιδιά τους για να το παρακολουθήσουν και να ευχηθώ να παιχθεί και στην επόμενη θεατρική περίοδο.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
