Όπως θα έχετε καταλάβει αγαπητές αναγνώστριες και αγαπητοί αναγνώστες χαίρομαι ιδιαίτερα ν' ασχολούμαι και να σας απασχολώ με τις εικαστικές, λογοτεχνικές και μουσικές δημιουργίες φίλων μου. Οι πιο πρόσφατες είναι αυτές: της Χρυσούλας Διπλάρη, της Rebecca Loftis, του Alan Trench, του Martyn Bates και του Γιώργου Μπιλικά. Για όλες και όλους έχω μια καλή κουβέντα να πω, μόνο και μόνο γιατί το αξίζουν. Θα επανέλθω λοιπόν στον τελευταίο ο οποίος, εκτός από τα τρία βιβλία της ροκ εγκυκλοπαίδειάς του –στα οποία έχω ήδη αναφερθεί– μου βάζει δόλωμα και τα μυθιστορήματά του. Τσιμπάω προφανώς εγώ και σας παρασύρω.
Θα ξεκινήσουμε μ' ένα ταξίδι στην Al-Andalus. Έτσι την αποκαλούσαν οι Άραβες και Βέρβεροι εποικιστές από το 711 της κοινής ημερομηνίας. Μαυριτανούς τους αποκαλούσαν οι Ευρωπαίοι. Αυτό έγινε ογδόντα μόλις χρόνια μετά τον θάνατο του Προφήτη. Είχαν ήδη πολιορκήσει, χωρίς επιτυχία, για τέσσερα χρόνια την Κωνσταντινούπολη. Το είχαν επιχειρήσει κι αργότερα, πάλι χωρίς επιτυχία. Το δάφνινο στεφάνι της δόξας φόρεσε ο πορθητής Μωάμεθ Β', συνονόματος του Προφήτη. Οι αλλόθρησκοι Οθωμανοί Τούρκοι είχαν βέβαια απλά αντιγράψει τους ομόθρησκους σταυροφόρους, οι οποίοι διακόσια πενήντα χρόνια πριν, δεν είχαν αφήσει τίποτα όρθιο ή έστω και γονατιστό. Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι τότε καταλύθηκε η Βυζαντινή αυτοκρατορία. Μας το θυμίζουν άλλωστε τα τέσσερα άλογα που από τον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης βρέθηκαν στην στέγη της βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.
Σε λίγο καιρό οι Μαυριτανοί κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου, με την εξαίρεση του βασιλείου της Λεόν στα βορειοδυτικά και κάποιων μικρότερων βασιλείων στα βόρεια. Πήρανε αέρα όμως και πέρασαν τα Πυρηναία. Η απληστία αποτελεί προφανώς πανανθρώπινη αρετή! Λίγο πιο πάνω, στο Πουατιέ, τους περίμεναν οι εμπειροπόλεμοι Φράγκοι υπό τον Κάρολο Μαρτέλ και τους έδιωξαν κακήν κακώς. Υποθέτω ότι κανείς δεν ξέρει τι θα είχε συμβεί αν τα στρατεύματα του παππού του Καρλομάγνου δεν τους είχαν αναχαιτίσει. Σχεδόν σίγουρα πάντως ο Πάπας της Ρώμης δεν θα είχε στέψει τον εγγονό του αυτοκράτορα.
Οι απόγονοί του, για να τον τιμήσουν, βάπτισαν ένα φημισμένο κονιάκ με το όνομά του. Κάτι είναι κι αυτό. Άλλωστε η περιοχή παραγωγής του έχει την πατέντα για την ονομασία του ποτού.
Να επιστρέψουμε στο βιβλίο όμως. Τιτλοφορείται λοιπόν Al-Andalus και τα γεγονότα που περιγράφει διαδραματίζονται σ' αυτήν την περιοχή ή σχεδόν. Γιατί σχεδόν; ίσως με ρωτήσετε. Διότι αρχίζει το 3014 της κοινής ημερομηνίας στο πανάρχαιο νησί Αιαία της Κίρκης και τελειώνει, με λίγη ή περισσότερη φαντασία, κάπου δυο χιλιάδες χρόνια πριν(!) το 940 στο χαλιφάτο της Κόρδοβα. Ο Ορφέας και η ακαταμάχητη Κίρκη μπαίνουν σε μία μηχανή του χρόνου σαν κι αυτή του συνονόματού μας Herbert George Wells και επιστρέφουν στο παρελθόν! Ο ένας για να βρει τη χαμένη λύρα του και την Ευρυδίκη, η άλλη γιατί έτσι της αρέσει· τι μάγισσα θα ήτανε αλλιώς;
Εκτός από τον απαιτούμενο, για ένα τέτοιο ταξίδι στο παρελθόν, εξοπλισμό φροντίζουν και για τις επαρκείς προμήθειες σε ουίσκι Talisker και τζιν Bombay τα οποία –κακώς φυσικά– δεν είχαν εφευρεθεί τον δέκατο αιώνα. Προφανώς και είναι απαραίτητα εφόδια για να αντιμετωπίσουν τις κακουχίες του ταξιδιού! Ίσως είναι μεταχρονολογημένα μαντζούνια της μάγισσας.
Κάτι που μ' αρέσει ιδιαίτερα σ' αυτό το βιβλίο είναι ότι «κεντάει» περίτεχνα και μελετημένα τη μυθολογία με την ιστορία και φυσικά τη φαντασία. Το χαλιφάτο της Κόρδοβα, ο χαλίφης Αμπντ-Αλ-Ραχμάν Γ', η επανάκτηση είναι ιστορικά κράτη, πρόσωπα και γεγονότα. Για τα υπόλοιπα ας όψεται η μυθολογία, η Οδύσσεια και η τέχνη του συγγραφέα.
Φυσικά και δεν πρόκειται να σας πω, μια και το συνηθίζω, τι συμβαίνει αναλυτικά γιατί σκοπός μου είναι να κάνω γνωστή την ύπαρξη του βιβλίου με μία σύντομη περίληψη της πλοκής. Δεν μπορώ όμως ν' αντισταθώ στον πειρασμό να αναφέρω το τζαμί Μεσκίτα μόνο και μόνο για το δέος που είχα αισθανθεί όταν το επισκέφθηκα. Το υπόγειο του παρακείμενου παλατιού που φυλάσσεται η λύρα είναι, για μένα, ο Άδης. Εκεί κατεβαίνει ο Ορφέας για δεύτερη φορά, όπως είχε κατέβει και ο Οδυσσέας, για πρώτη, όταν είχε συναντήσει την Κίρκη. Τι έγινε με την Ευρυδίκη μπορείτε να μαντέψετε ή να διαβάσετε στο βιβλίο. Αυτό το συνιστώ.
Θυμήθηκα επίσης ότι στην Κόρδοβα είχε γεννηθεί ο σπουδαίος Άραβας, αριστοτελικός φιλόσοφος, Αβερρόης. Χωρίς αυτόν θα ξέραμε ενδεχομένως πολύ λιγότερα για τον δικό μας φιλόσοφο.
Δεν θα μπορούσα φυσικά να παραλείψω ένα άλλο άξιο τέκνο της Ανδαλουσίας· τον ποιητή Federico Garcia Lorca. Αυτός ήτανε από την Γρανάδα, την πόλη που οι Μαυριτανοί έχουν κοσμήσει με το υπέροχο ανάκτορο Αλάμπρα. Παρά τις, κατά συρροή, ασέλγειες που έχει υποστεί από τους χριστιανούς παραμένει ένα λαμπρό μνημείο πολιτισμού. Αγαλλιάζω όταν διαβάζω τα ποιήματα του Lorca ή ακούω το Romancero Gitano του Μίκη Θεοδωράκη με την Αρλέτα. Υπάρχει βέβαια, στα χωρικά μας ύδατα και ο Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας του Σταύρου Ξαρχάκου. Κάθε φορά όμως που ακούω τα φωνητικά στο, αφιερωμένο σ' αυτόν, τραγούδι Take this Waltz του Leonard Cohen ανατριχιάζω.
Απολαυστικό και καρυκευμένο με εκλεπτυσμένο χιούμορ είναι το αφήγημα με το οποίο ασχοληθήκαμε και προτρέπω να αναγνώσετε. Το πρόβλημα είναι ότι έχει εξαντληθεί εδώ και διανέμεται, με παραγγελία, στο lulu.com. Μην τρομάζετε πάντως δεν είναι ακριβότερο από τα εγχώρια. Καλή ανάγνωση λοιπόν, γιατί το αξίζει.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
