Ένα έργο των Μαρκ Ανζελέτ και Κριστίνα Κλεμέντε, δύο ξένων δηλαδή, που διαδραματίζεται στη Λαπωνία, οπότε τόσο μακριά από εμάς σε μια διαφορετική κοινωνική συνθήκη, δημιουργεί αυτόματα ένα ερώτημα: αν μπορούμε να ταυτιστούμε με τους ήρωές του και τα τεκταινόμενα κι αν θα μας ενδιαφέρουν τα θέματα. Και τότε έρχεται η αποκάλυψη. Αυτό το έργο, που, ναι, διαδραματίζεται σε μια τόσο μακρινή χώρα [μακρινή από κάθε άποψη: πολιτιστική, κοινωνική, αξιακή, κλιματική...] είναι τόσο δίπλα μας όσο η ίδια μας η οικογένεια, η πολυκατοικία ή η γειτονιά μας.
Ας τα βάλουμε όμως στη σειρά. Στην υπόθεση, γνωρίζουμε δύο ζευγάρια που διαπληκτίζονται ή συμφωνούν, γελούν ή κλαίνε, τα σπάνε ή μονοιάζουν κ.ο.κ. στη χριστουγεννιάτικη, χιονισμένη και πολύ παγωμένη Λαπωνία. Αντί όμως η ατμόσφαιρα να είναι εορταστική κι ευτυχισμένη, έρχονται αντιμέτωποι με μία πρόκληση: το παιδί του ενός αποκαλύπτει στο παιδί του άλλου ζευγαριού ότι ο άγιος Βασίλης δεν υπάρχει. Έτσι, οι τέσσερίς τους καλούνται να δοκιμαστούν σε κάτι απρόσμενο και διαφορετικό σε σχέση με τις καθημερινές προκλήσεις που διαχειρίζονται ως γονείς ενώ, εξαιτίας αυτού, δημιουργούνται πλήθος ηθικών διλημμάτων. Έννοιες όπως η αλήθεια και το ψέμα ή η λογική και η μαγεία αλληλοπαραβάλονται δημιουργικά και, παράλληλα, διάφορα μυστικά των τεσσάρων αποκαλύπτονται μοιραία ανατρέποντας διαρκώς ισορροπίες και δεδομένα.
Είναι κοινωνικό το έργο αλλά είναι τόσο καλή κωμωδία που ναι μεν σε προβληματίζει –και καλά κάνει–αλλά σε διασκεδάζει και σε κάνει να περάσεις πολύ πολύ όμορφα. Αξίζει να σημειωθεί η αξιέπαινη δουλειά της μεταφράστριας Μαρίας Χατζηεμμανουήλ η οποία μετέφερε τη συνθήκη στην ελληνική πραγματικότητα με απόλυτη επιτυχία [μάλιστα, σε έργα όπως αυτό, είναι σαν να το ξανάγραψε/δόμησε εκ νέου από την αρχή αφού αν δεν αποδοθεί όπως πρέπει κινδυνεύει με κατάρρευση]. Άμα δεν είχε την κωμωδία στις «φλέβες» της, αυτή η παράσταση θα ήταν ένα αξιολογότατο κοινωνικό δράμα όμως τώρα πρόκειται για αξιολογότατη κωμωδία που απευθύνεται σε όλη την οικογένεια και σε κάθε ηλικία [εκτός κι αν δεν έχετε αποκαλύψει την αλήθεια για τον άγιο Βασίλη και τα δώρα του στο παιδάκι σας γιατί ενδέχεται να σας φέρει σε άβολη θέση όμως, ακόμα και σε αυτό, να ξέρετε ότι στο τέλος κερδίζει η αγάπη και μάλιστα των ανθρώπων και όχι ενός άπιαστου, άφαντου, αόρατου τελικά δωροθέτη].
Οι συγγραφείς, πολύ αισθαντικά και παραστατικά, δίνουν αξιακά μαθήματα σε όλους μας βάζοντας στο τραπέζι πλήθος ηθικών, πολιτιστικών, οικογενειακών, παιδαγωγικών, κοινωνικών, εθιμοτυπικών και άλλων υφών –και μέσω αλληγοριών και συμβολισμών– ενώ τόσο οι αποκαλύψεις, που έρχονται στο φως όσο προχωρά η μέρα, όσο και οι προστριβές λόγω αποκλίσεων προκαλούν αναστοχασμό – μη σας πω επαναπροσδιορισμό και σας φανεί βαρύ. Απόδειξη ότι το μείγμα ψυχαγωγίας και προβληματισμού έχει πετύχει.
Και τέλος, θα λατρέψετε όλα τα πρόσωπα αφού, συνειρμικά θα έχετε συμπαθήσει όλους τους χαρακτήρες. Την απίθανη προφορά του Όλαβι, δηλαδή του Ηλία Μελέτη, την εκρηκτική προσωπικότητα της Ελένης δηλαδή της ηρωίδας που ενσαρκώνει η Βάσω Λασκαράκη, την συμβιβαστική Νίκη δηλαδή η ηρωίδας της Βίβιαν Κοντομάρη αλλά και τον πράο Μάκη τον οποίο παίζει ο Σπύρος Τσεκούρας. Διαφορετικοί χαρακτήρες, διαφορετικές κουλτούρες, νοοτροπίες, ήθη και έθιμα... που τόσο εύγλωττα φαίνονται επί σκηνής και αποδίδονται επάξια από τους τέσσερις ηθοποιούς.
Εσείς τι θέλετε; Ειλικρίνεια ή μαγεία; Και δεν ρωτάω αν θέλετε αλήθεια ή ψέμα, γιατί σε μια τέτοια ερώτηση η απάντηση είναι αυτονόητη – ή, μήπως όχι;
Μια τόσο καλή πρόταση!
