Georges de la Fouchardiere
Ακριβώς στην 150η επέτειο από τη γέννηση του συγγραφέα Georges de la Fouchardiere, παρουσιάζεται για πρώτη φορά, η θεατρική μεταφορά του γνωστού μυθιστορήματός του Η σκύλα.
Πρόκειται για μια παράδοξη ιστορία πόθου, διαφθοράς και εγκλήματος, μέσα από ένα παρακμιακό, αστείο βαριετέ, ως θέατρο εν θεάτρω, που σαρκάζει τους ήρωές του, καθώς εκείνοι περνούν ανυποψίαστοι, μέσα από μια ανθοστόλιστη πορτούλα και σιγοκαίγονται στα βάθη της κόλασης.
Η αιώνια σύγκρουση της καλλιτεχνικής αξίας με τους αδηφάγους εμπόρους τέχνης και ο φαύλος κύκλος υπερκέρδους γύρω απ' αυτήν, η εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου σώματος και η εξάρτηση όλων των «ιερών» θεσμών και των κοινωνικών σχέσεων από το χρήμα, σχολιάζονται με σκληρότητα και χιούμορ από τους δύο αφηγητές, που παρακολουθούν την εξέλιξη της υπόθεσης: ο Μορίς, ένας φιλήσυχος, έντιμος ιδιωτικός υπάλληλος, δυστυχισμένος σ' έναν συμβατικό γάμο με την Αντέλ και με μόνες διεξόδους τον αγοραίο έρωτα και την παράξενη ζωγραφική του, ερωτεύεται για πρώτη φορά στη ζωή του, παράφορα, τη Λουλού, μια αφελή πεταλουδίτσα της νύχτας. Εκείνη, όμως, μαζί με τον αδίστακτο προστάτη και εραστή της Ντεντέ, τον εξαπατούν. Ο Μορίς, μέσα από μια συνάντηση με τον Αλέξις, έναν αναπάντεχο προσωρινό σωτήρα του, ξεγελιέται ότι θα ευτυχήσει με τη Λουλού, όμως, σιγά σιγά, χάνει τα πάντα, την εντιμότητά του, την αξιοπρέπεια, ακόμη και την πατρότητα των πινάκων του, αφού η Λουλού τους παρουσιάζει ως δικούς της.
Οι ειδήμονες της τέχνης παίρνουν το μέρος της. Εκείνος, ανακαλύπτει ότι η Λουλού τον απατά, αλλά την αγαπά τόσο, ώστε την συγχωρεί. Η Λουλού βρίσκεται βίαια δολοφονημένη. Η κόλαση ακολουθεί για πάντα τον Μορίς.
Μια παραβολή πάνω στην δήθεν ακίνδυνη καθημερινότητα, που, απροσδόκητα, «...ενώ κοιμάσαι αμέριμνος σε μια ηλιόλουστη πλαγιά, μπορεί να σε ξυπνήσει μ' ένα δηλητηριώδες φίδι...» (August Strindberg).
Στη λογοτεχνική μορφή του έργου, που διαφέρει από την παράσταση, η υπόθεση ξεδιπλώνεται μόνο μέσα από τρεις μονολογικές αφηγήσεις των βασικών ηρώων, που αποτελούν το αιώνιο τρίγωνο: Αυτός, Αυτή και ο Άλλος.
Ο Georges de la Fouchardiere γράφει το μυθιστόρημα La chienne στον απόηχο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στην καρδιά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και του κραχ, το 1929, όπου καραδοκεί η γέννηση του φασισμού, καθρεφτίζοντας τα θολά χρώματα μιας τραυματισμένης κοινωνίας.
Η σκύλα είναι ένα κοινωνικό αναρχικό noir μυθιστόρημα, με σκωπτικές πινελιές, ένα ειρωνικό ψυχολογικό thriller, που μεταφέρει την αγωνία της εποχής του Μεσοπολέμου και την απαξία για κάθε παραδεδομένο κοινωνικό ή ηθικό κανόνα.
Yμνώντας τον αγοραίο έρωτα και διαχέοντας στο μυθιστόρημα άκρατη σεξουαλικότητα, ο Georges de la Fouchardiere, απλώνει το εξπρεσιονιστικό του πέπλο πάνω από τον βούρκο μιας κοινωνίας σε αδιέξοδο και παραφορά, με σκοπό να φέρει στο φως την έλλειψη κάθε ηθικής και, επιπλέον, αφήνει ένα έγκλημα να αιωρείται, ατιμώρητο. Η μελαγχολία και η ειρωνεία καραδοκούν.
Ο κόσμος είναι άδικος, σκληρός, ηλίθιος και βίαιος και η ζωή δεν έχει αξία. Η δικαιοσύνη είναι ανίσχυρη και «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Η μόνη βεβαιότητα είναι η προδοσία. Διέξοδοι είναι μόνο η τέχνη και το γέλιο, έστω κι αν αυτό αντηχεί μέσα από το έρεβος. Η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, η διαφθορά, η ισοπέδωση των αξιών και η εγκληματικότητα, έχουν αφήσει τα ίχνη τους στη διάχυτη ατμόσφαιρα ζόφου, θυμού, σαρκασμού και απαξίας, που διατρέχει το έργο.
Το 1931, ο Jean Renoir γυρίζει την ομότιτλη ταινία που θεωρείται ακόμα ένα από τα αριστουργήματα του γαλλικού κινηματογράφου. Το 1945, ο Fritz Lang δίνει ακόμη μία σπουδαία κινηματογραφική εκδοχή της ταινίας, που τιτλοφορείται Scarlet Street, γνωρίζει τεράστια επιτυχία, κηρύσσεται απαγορευμένη σε κάποιες αμερικανικές πολιτείες και κατατάσσεται ανάμεσα στις πιο χαρακτηριστικές ταινίες του μεγάλου σκηνοθέτη.
Τους παράξενους ζωγραφικούς πίνακες του κεντρικού ήρωα Μορίς, καθώς και την ατμόσφαιρα τέχνης της εποχής, αποδίδει η ζωγράφος Εύα Μελά. Τα έργα του Μορίς αποτελούν το σκηνικό περιβάλλον που αποδίδεται από την Εύα Μελά και την Άννα Λουκίδη-Ανδρέου και που μας μεταφέρει σε όλους τους χώρους, όπου παρακολουθούμε την ελεύθερη πτώση των ηρώων. Η μουσική του Τάκη Μπαρμπέρη, τονίζει στοιχεία περιπαικτικά και επικίνδυνα, γεφυρώνοντας σκηνές γέλιου και παραφοράς. Η σκοτεινή γοητεία του Μεσοπολέμου, μέσα από τους υποβλητικούς, υπόκωφους και αιχμηρούς φωτισμούς του Βαγγέλη Μούντριχα, έρχεται σε σύγκρουση με τη σκωπτική διάθεση των ηθοποιών, που έλκουν την καταγωγή των ρόλων τους από τον κόσμο του τσίρκου και από τον βωβό κινηματογράφο. Η Ρούλα Κουτρουμπέλη χορογραφεί τους ήρωες στο ρυθμό της περιπαικτικής διάθεσης που ορίζει ο συγγραφέας.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Georges de la Fouchardiere
Μετάφραση: Ισμήνη Δούκα
Σκηνοθεσία, θεατρική απόδοση, στίχοι τραγουδιών: Κερασία Σαμαρά
Εικαστική απόδοση: Εύα Μελά
Σκηνικά, κοστούμια: Εύα Μελά, Άννα Λουκίδη-Ανδρέου
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Τάκης Μπαρμπέρης
Κίνηση, χορογραφίες: Ρούλα Κουτρουμπέλη
Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός σκηνοθέτη: Τώνια Αποστόλου
Διεύθυνση παραγωγής: Τζένη Αναγνωστοπούλου
Φωτογραφίες: Τζένη Γαβρά, Αντιγόνη Νουφαρίτση
Teaser: Γιάννης Νικέλλης
Σχεδιασμός αφίσας, προγράμματος: Πέτρος Αργυρός
Social Media: Εύα Καραχάλιου
Παραγωγή: ΘΕΣΙΣ
Διανομή:
Μανώλης Ιωνάς [Μορίς]: Ο καταπιεσμένος υπάλληλος, ο κωμικός σύζυγος που αγαπά τον αγοραίο έρωτα και τη ζωγραφική.
Βασίλης Βλάχος [Αλέξις]: Ο ήρωας του πολέμου που μετέρχεται όλα τα μέσα προκειμένου να επιβιώσει σε καιρό ειρήνης.
Χίλντα Ηλιοπούλου [Αντέλ]: Η στερημένη και πικρόχολη σύζυγος.
Μιράντα Ζησιμοπούλου/Αγγελική Ξενία [Λουλού]: Η πέτρα του σκανδάλου, μια ηρωίδα που κινείται ανάμεσα στη Νανά του Ζολά και τη Λούλου του Βέντεκιντ.
Χρήστος Κασιέρης [Ντεντέ]: Ο άξεστος, γοητευτικός και βίαιος τυχοδιώκτης, «ο τύπος που εμφανίστηκε μετά τον πόλεμο», όπως λέει ο συγγραφέας.
Κερασία Σαμαρά και Δημήτρης Καραβιώτης [αφηγητές και έμποροι τέχνης]: Οι δύο παρουσιαστές του βαριετέ, που αφηγούνται και σχολιάζουν την ιστορία, αλλά και οι έμποροι τέχνης, που αντιμετωπίζουν την τέχνη ως «προϊόν».
Ο καλλιτέχνης μετατρέπεται σε πηγή κέρδους και η αμάθεια επιτρέπει στο ευρύ κοινό να καθοδηγείται από μεροληπτικές κριτικές και εμπόρους τέχνης. Το χρήμα καθορίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο η τέχνη αναγνωρίζεται. Οχήματα σ' αυτήν την κούρσα διαφθοράς είναι η βαθιά πολιτισμική άγνοια του κοινού και ως εκ τούτου, η αναξιοκρατία.
Κάθε Τετάρτη και Κυριακή στις 20:00, Παρασκευή και Σάββατο στις 21:15 από τις 27 Απριλίου 2025 στο θέατρο Αλκμήνη [Αλκμήνης 12, Αθήνα]
Διάρκεια: 90'
