Ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, γραμμένο από τον μεγάλο Γάλλο συγγραφέα Βίκτορ Ουγκό, με τίτλο Οι άθλιοι, διανύει τη δεύτερή του χρόνια επιτυχίας φιλοξενουμένο από το πανέμορφο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» σε σκηνοθεσία της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη. Ένα μνημειώδες έργο, που περιγράφει την ιστορία ενός ανθρώπου, από την αρχή της πορείας του μέχρι το τέλος της Γαλλικής Επανάστασης, και χρειάστηκε 17 ολόκληρα χρόνια για να ολοκληρωθεί αυτό το αριστούργημα –τελικά ολοκληρώθηκε στα 60 του χρόνια– όμως διανύει συνεχή παρουσία στα θέατρα όλου του κόσμου εδώ και 160 χρόνια – ίσως λίγο παραπάνω.
Εκτός από τις θεατρικές παραστάσεις ανά τον κόσμο έχει γίνει αρκετές φορές ταινία αλλά και ένα υπέροχο μιούζικαλ που λατρεύτηκε από εκατομμύρια ανθρώπους.
Η μεταφορά του έργου έγινε με πάρα πολύ σεβασμό από την παραγωγή, δημιουργώντας μια μεγάλη παράσταση και μάλιστα με ελληνικούς στίχους, που επιμελήθηκε η Μαγδαληνή Παλιούρα, με άρτια χορογραφία από την Χριστίνα Φωτεινάκη... η Μαρία Φιλίππου στα καταπληκτικά σκηνικά και τα κοστούμια και ένα επιτελείο από 23 πολύ καλούς ηθοποιούς που παρουσιάζουν αυτή την υπέροχη παράσταση, που σε κανένα σημείο δεν ξεφεύγει από την τελειότητα, που επιμελήθηκε η πολύ καλή σκηνοθετική ματιά της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη.
Όπως και πέρσι, το κοινό δεν σταματά να γεμίζει την σκηνή Αντιγόνη του Ιδρύματος για να παρακολουθήσει μια άριστη δημιουργία, μια μεγάλη παράσταση που δεν χορταίνεις να την δεις μόνο μία φορά. Αυτό έκανα κι εγώ που την είδα για δεύτερη φορά –με προσκλήσεις από την υπεύθυνη επικοινωνίας Ολυμπία Γεωργακοπούλου και την ευχαριστώ ιδιαιτέρως– μήπως και την χορτάσω αλλά μάταια.
Η ιστορία είναι γνωστή στον περισσότερο κόσμο αφού αποτελεί κομμάτι της κλασικής παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Γιάννης Αγιάννης πληρώνει πολύ ακριβά μια κλοπή ψωμιού για να χορτάσει την πείνα του και η προσπάθειά του να αποδράσει τον καταδικάζει σε πολλά χρόνια φυλακής ενώ αποκτά έναν μοχθηρό εχθρό, τον Ιαβέρη, που θα είναι συνεχώς στο κατόπι του πιστεύοντας στην εγκληματική φύση του πρωταγωνιστή.
Η αλλαγή της πορείας του Γιάννη Αγιάννη, που το μόνο που έμαθε στη ζωή του είναι να μισεί, συμβαίνει μετά από τη φιλοξενία ενός επισκόπου, του Μυριήλ, που του παρέχει στέγη και φαγητό και δεν τον καταγγέλλει παρόλο που έχει κλέψει τα ασημικά του σπιτιού του, αλλά τον κάνει μεμιάς να αλλάξει και να επιλέξει το φως από το σκοτάδι. Συγκλονιστική η σκηνή που τον φέρνουν οι αστυφύλακες δεμένο με τον σάκο με τα κλοπιμαία και τον Μυριήλ να τον μαλώνει που ξέχασε τα δύο κηροπήγια που του βάζει στον σάκο δημιουργώντας αυτόματα έναν νέο άνθρωπο. Πορεύεται έτσι μέχρι το τέλος αποζητώντας τη γαλήνη που στερήθηκε και με αυτά τα ασημικά του επισκόπου γίνεται πλούσιος, ισχυρός και δήμαρχος. Αλλάζει μέχρι το όνομά του. Η αγάπη του για τους ανθρώπους τον κάνει να υιοθετήσει ένα κοριτσάκι, την Τιτίκα, που στερήθηκε τη μητέρα του ενώ η αγάπη και η δικαιοσύνη μέσα του είναι ισχυρή μέχρι την τελευταία του ανάσα.
Όμως ο Ιαβέρης, με μεγαλύτερη θέση στην αστυνομία τώρα, δεν έχει σταματήσει να τον ψάχνει. Για αυτόν ο Γιάννης Αγιάννης είναι πάντα ο εγκληματίας με τον αριθμό 24601. Για ακόμα μια φορά θα τον ανακαλύψει και θα τον βάλει στη φυλακή διότι έχουν πάρει κάποιον άλλο για τον Γιάννη Αγιάννη και δεν δέχεται να κρυφτεί εις βάρος κάποιου άλλου. Θα δραπετεύσει και πάλι και θα πάρει την Τιτίκα από έναν διεφθαρμένο πανδοχέα που την έχει ως δούλα για να κρυφτούν, αυτή τη φορά, στο Παρίσι, σε ένα μοναστήρι, με τον Ιαβέρη να κάνει σκοπό ζωής να τον ξαναπιάσει.
Περνάνε ακόμα δέκα χρόνια με την Τιτίκα να είναι μια όμορφη κοπέλα και ερωτευμένη με έναν φοιτητή, τον Μάριο. Σε μια περίοδο που συντελείται η επανάσταση του Παρισιού από τους φοιτητές, το 1832, ο Γιάννης Αγιάννης ενώνεται με τους φοιτητές στα οδοφράγματα έχοντας στο μυαλό του τον Μάριο μην γνωρίζοντας εάν θέλει να τον σώσει ή να τον σκοτώσει. Η μοίρα θα ξαναφέρει στον δρόμο του τον Ιαβέρη που είναι έτοιμος να εκτελεστεί από τους επαναστάτες και με το μεγαλείο της ψυχής του τον σώζει. Στη μάχη, που γίνεται αργότερα, οι στρατιώτες σκοτώνουν όλους τους φοιτητές και λήγουν την αντίσταση κι εκείνος θα πάρει στις πλάτες του τον Μάριο πληγωμένο και μέσα από τους υπονόμους του Παρισιού θα συναντηθεί για μία ακόμα φορά με τον Ιαβέρη. Αυτή θα είναι και η πιο συγκλονιστική στιγμή του έργου, αφού του ζητά να τον αφήσει να σώσει τον Μάριο και μετά θα γυρίσει για να τον συλλάβει. Ο Ιαβέρης δέχεται αλλά συνειδητοποιεί το μεγάλο του λάθος παγιδευμένος ανάμεσα στον νόμο που υπηρετεί και στο έλεος που του έδωσε απλόχερα ο Γιάννης Αγιάννης. Οι τύψεις τον οδηγούν στην αυτοκτονία πέφτοντας στα νερά του Σηκουάνα. Αυτό αποτελεί την κάθαρση του Ιαβέρη και την παντοτινή ελευθερία του Γιάννη Αγιάννη.
Οι άθλιοι έχουν τον τίτλο που τους πρέπει διότι άθλιος φαίνεται ο περισσότερος κόσμος στην πορεία του πρωταγωνιστή αλλά ο συγγραφέας μας τονίζει τα φωτεινά παραδείγματα ανθρωπιάς που πάνε αντίθετα σε όλα και καθορίζουν την πορεία αυτής της ιστορίας.
Ελπίζω να παίζεται και τρίτη χρονιά αφού πρέπει πολλοί ακόμα να δουν αυτή την εξαιρετική σε όλα παράσταση, που δεν απευθύνεται σε παιδιά, όπως κάποιοι βιάστηκαν να την χαρακτηρίσουν λόγω της ώρας που παίζει, αλλά για όλους.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Σκηνικά, κοστούμια: Μαρία Φιλίππου
Χορογραφίες: Χριστίνα Φωτεινάκη
Φώτα: Μελίνα Μάσχα
Μουσική, τραγούδι: Γιάννης Οικονόμου
Στίχοι: Μαγδαληνή Παλιούρα
Μουσική διδασκαλία: Ραφαέλ Αριστοτέλους
Video art: Βικτώρια Βελοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου, ενδυματολόγου: Κατερίνα Σβορώνου
Βοηθός χορογράφου: Δέσποινα Τριάντου
Μακιγιέζ: Ράνια Γιαννάκη
Γιάννης Αγιάννης ο Ιβάν Σβιτάιλο
Ιαβέρης ο Μιχάλης Μαρκάτης
Πρωταγωνιστούν: Νίκη Παλληκαράκη, Ορέστης Τρίκας, Κωνσταντίνος Μουταφτσής, Ελευθερία Πάλλα, Φιλίππα Κουτούπα, Ραφαέλ Αριστοτέλους, Ειρήνη Αγγελοπούλου, Βασιλική Ανδρίτσου και ο Τάσος Χαλκιάς.
Μαζί τους, οι ηθοποιοί: Ελίνα Γιαννάκη, Παναγιώτης Δελαβίνιας, Στεφανία Δράκου, Νικόλας Καλιδώνης, Στέφανος Καλτσής, Δημήτρης Μπαμπανιώτης, Ρίνο Τζάνι, Τζούλι Τσόλκα, Κωνσταντίνος Τσουμπάρης, Γιώργος Τσουρουνάκης, Γιάννης Φιλίππου και η νεαρή Λυδία Τσαγκάρη
