Η αδράνεια είναι η τάση των αντικειμένων –και των ανθρώπων– να παραμένουν στην τρέχουσα κατάστασή τους, είτε αυτή είναι η κίνηση είτε η ακινησία. Συχνά πηγάζει από έλλειψη κινήτρων, φόβο αλλαγής ή απάθεια. Ο τίτλος Αντί Αδράνειας, της πρώτης ποιητικής συλλογής της Δώρας Λαϊνά, προκύπτει ακριβώς από τη στάση ενός ανθρώπου απέναντι στις δυσκολίες.
Όπως λέει και η ίδια: «Δεν έμεινα αδρανής μπροστά σε καμία καταστροφή που ήρθε προς το μέρος μου – ούτε καν σε εκείνες που με άγγιξαν. Αντί να θρηνώ τη μοίρα μου, πάλεψα να βγω μπροστά. Και αυτό είναι που θέλω να μεταδώσω μέσα από τα ποιήματά μου: να δώσω κίνητρο σε όποιον τα διαβάσει, ώστε να παλέψει κι εκείνος.».
Ξεφυλλίζοντας τη συλλογή, εικόνες σουρεαλιστικών ονείρων ξεπηδούν από τις σελίδες και χορεύουν μπροστά μας.
Φόβοι και καταστάσεις προσωποποιούνται, αποκτούν υπόσταση μέσα από τις λέξεις και ζωντανεύουν.
Η χαμένη παιδικότητα –εκείνη που όλοι παλεύουμε να κρατήσουμε– πολλές φορές ξεγλιστρά σαν νερό μέσα από τα δάχτυλά μας. Υπάρχουν στιγμές που οι αναμνήσεις γίνονται βάρος.
Πρόσωπα και γεγονότα μας καταδιώκουν σαν μορφές με σπασμένο λαιμό, ακολουθώντας μας παντού, όσο κι αν προσπαθούμε να ξεφύγουμε.
Μέσα από μικρά, ευκολομνημόνευτα στιχάκια-στοχασμούς, όπως τα αποκαλεί η ποιήτρια, ξετυλίγονται σκέψεις για τη θλίψη και την ευτυχία, την αδικία και την ευγνωμοσύνη, την αισιοδοξία και τη μοναξιά.
Οι άνθρωποι μοιάζουν νεκροζώντανοι, βαδίζοντας πάντα σύμφωνα με ένα πρόγραμμα, τηρώντας κανόνες που άλλοι όρισαν γι' αυτούς, χάνοντας σταδιακά τον αυθορμητισμό τους.
Τα συναισθήματα, πολλές φορές, μένουν ανέκφραστα και, όταν δεν βρίσκουν διέξοδο, μας πνίγουν. Δάκρυα που δεν κύλησαν μας βαραίνουν, ενώ οι κραυγές που δεν ειπώθηκαν ουρλιάζουν σιωπηλά μέσα στο μυαλό μας. Οι αλήθειες που δεν θέλαμε να αντικρίσουμε επιστρέφουν μέσα από τον καθρέφτη.
Μα πόσο επικίνδυνες μπορεί να γίνουν μερικές στιγμές μοναξιάς;
Όνειρα απατηλά μας καλούν να τα κυνηγήσουμε, ακόμα κι όταν ξέρουμε πως είναι ψεύτικα.
Κανόνες και στερεότυπα υψώνονται γύρω μας σαν τοίχοι, περιορίζοντας την ελευθερία μας, επιβάλλοντας καλούπια στα οποία πρέπει να χωρέσουμε. Οι στιγμές τρέχουν σαν ασπρόμαυρα καρέ μπροστά στα μάτια μας κι εμείς παραμένουμε θεατές της ίδιας μας της ζωής. Ο χρόνος άλλοτε γιατρεύει, άλλοτε όμως ξύνει τις πληγές, βυθίζοντάς μας στην αδράνεια.
Πόσο δύσκολο είναι να βγούμε στους δρόμους και να φωνάξουμε τις αλήθειες που μας πνίγουν; Να γκρεμίσουμε όλα όσα μας κρατούν δέσμιους, να καταρρίψουμε τις προσδοκίες των άλλων και να επιλέξουμε τη δική μας διαδρομή;
Συχνά κρυβόμαστε στο σκοτάδι, όχι επειδή μας τρομάζει το ίδιο, αλλά γιατί φοβόμαστε τις αλήθειες που αποκαλύπτει το φως.
Η κατάθλιψη μοιάζει δελεαστική, σαν μια αγκαλιά έτοιμη να μας παρασύρει. Υπάρχει όμως η επιλογή να αντισταθούμε.
Η συλλογή Αντί Αδράνειας δεν είναι απλώς μια καταγραφή συναισθημάτων. Είναι μια πρόσκληση για αφύπνιση, μια υπενθύμιση πως η αδράνεια είναι επιλογή – και πως μπορούμε να διαλέξουμε να αντιδράσουμε.
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ένα απόσπασμα από το αγαπημένο μου ποίημα της συλλογής:
Με είδα πάνω σε χρωματιστά ξυλοπόδαραΝα περπατώ ανάμεσα σε μαύρα ανθρωπάκιαΚάθε βήμα γινόμουν όλο και ψηλότερηΤα πόδια μου σαν ξυλοπόδαραΆρχισαν να τρεμοπαίζουνΠαραλίγο και θα γκρεμιζόμουνΑρπάχτηκα από ένα αστέρι –πολύχρωμο μπαλόνι θα το πω–Τα ξυλοπόδαρα έπεσαν στη γηΠαραλίγο και θα τους σκότωνα όλουςΝεκρούς και ζωντανούςΑνθρωπάκια που κινούνταν προγραμματισμένα.
Μια ποιητική συλλογή που διαβάζεται με την καρδιά. Και ίσως, τελικά, μας δίνει τη δύναμη να επιλέξουμε κάτι αντί αδράνειας.
Ερωδίτη Παπαποστόλου
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Η ποιητική συλλογή της Δώρας Λαϊνά Αντί Αδράνειας κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Απόπειρα
