Η γυναίκα και ο ακροβάτης

Μιχάλη Βιρβιδάκη

Η bijoux de kant, πιστή στην σύγχρονη νεοελληνική δραματουργία, παρουσιάζει το θεατρικό έργο του Μιχάλη Βιρβιδάκη Η γυναίκα και ο ακροβάτης. Μια υπερρεαλιστική ιστορία για τα μικρά θαύματα που ετοιμάζει ο καθένας μας κρυφά, πίσω από τα κλειστά παράθυρα των διαμερισμάτων. Μια παράσταση για την ιερή μανία της επιθυμίας.

Στο λιμάνι μιας επαρχιακής πόλης, σε μια σοφίτα, τα φώτα ανάβουν δειλά την ώρα του δειλινού. Εκεί κατοικεί η μοναχική Ουρανία. Ένας πλανόδιος ακροβάτης με το όνομα Θόδωρας της ζητά να χρησιμοποιήσει το παράθυρο του σπιτιού της, που κοιτά στην πλατεία, για μια επίδειξη πετάγματος με φτερά που κατασκευάζει ο ίδιος. Εκεί, το αλλόκοτο, η φαντασία και το όνειρο συναντούν τη βαθιά υπαρξιακή αγωνία του επικείμενου τέλους και η γνωριμία τους καταλήγει σε ένα ρεσιτάλ υπερρεαλισμού.

Η παράσταση είναι μια ποιητική και ζωγραφική αποτύπωση του ανορθολογικού μέρους του μυαλού που δεν εφησυχάζει παρά μόνο σκαρφίζεται διαρκώς παράδοξα τεχνάσματα για να διαφύγει από τη βίαιη μοναξιά της καθημερινότητας. Ένα υπερρεαλιστικό αφήγημα που εγκωμιάζει τον ασίγαστο πόθο του ατόμου για το υπερβατικό, την αέναη ανάγκη για ελευθερία. Σε ένα τοπίο όπου οι μύχιες σκέψεις έχουν στρεβλώσει την κανονική μορφή των πραγμάτων, σε αυτό το κρυφό σπίτι καταφύγιο, μια γυναίκα και ένας άνδρας οραματίζονται το ανέφικτο.

Σημείωμα συγγραφέα: Οι περιπέτειες ενός κειμένου μέσα στον χρόνο.

Το έργο «Η γυναίκα και ο ακροβάτης», γραμμένο στα μέσα της δεκαετίας του '80, αποτελεί την πρώτη μου απόπειρα να γράψω θεατρικό έργο και εμπεριέχει ίσως στα κύτταρά του πολλά από τα χαρακτηριστικά της μετέπειτα δραματουργίας μου. Αν και το έργο βραβεύθηκε το 1987 στον διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμού για Νέους Θεατρικούς συγγραφείς, εντούτοις από μια παραξενιά της τύχης, θα 'λεγε κανείς, παρέμεινε ως χειρόγραφο στο συρτάρι μου μέχρι σήμερα και δεν γνώρισε τα φώτα της σκηνής, όπως συνέβη με τα θεατρικά έργα που ακολούθησαν. Και λέω παραξενιά της τύχης γιατί δεν ήταν λίγες οι ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν ή οι άνθρωποι που το διάβασαν όλα αυτά τα χρόνια κι είχαν να πουν έναν καλό λόγο.

Απ' όλες αυτές τις περιπέτειες του χειρόγραφου θα μου επιτρέψετε ίσως να αναφερθώ εδώ σε μία μόνο που με συγκίνησε ιδιαίτερα και την ανάμνησή της την κρατώ μέσα μου ως κάτι σπάνιο και πολύτιμο. Επρόκειτο για ένα μεσημεριανό τηλεφώνημα του Μάνου Χατζιδάκι, λίγες μέρες μετά τη βράβευση που προανέφερα, ο οποίος μόλις είχε διαβάσει το έργο και ήθελε να με πληροφορήσει πως έχει στα χέρια του ένα αντίτυπο που του έστειλαν, μετά από δική του παράκληση, από την γραμματεία του Υπουργείου Πολιτισμού. Ενδιαφέρθηκε, μου είπε, για το κείμενό μου όταν διάβασε μια περιγραφή της υπόθεσής του σε μια συνέντευξη που είχα δώσει σε κάποιο δημοσιογράφο πρωινής εφημερίδας με την ευκαιρία της βράβευσης και είχε δημοσιευτεί εκείνες τις μέρες. Ήθελε λοιπόν να μου πει ότι το διάβαζε ως λιμπρέτο μιας τρίπρακτης όπερας, τα άλλα δύο μέρη της οποίας θα βασίζονταν σε έργα του Ζαν Κοκτώ και του Ζαν Ζενέ, για να καταλήξει πως μπορεί πολλά έργα σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων να φτάνουν στα χέρια του όμως «πολύ λίγα είναι αυτά που μπορεί να διαβάσει εξ αιτίας των ελληνικών τους».

Καθώς όλη μου την εφηβεία την είχα περάσει ακούγοντας και ξανακούγοντας τους δίσκους του ή την φωνή του στο ραδιόφωνο ή διαβάζοντας μετά μανίας τις συνεντεύξεις του, δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι ο Μάνος Χατζιδάκις είχε πάρει ήδη μέσα μου εκείνα τα χρόνια, χωρίς ποτέ να τον συναντήσω ή

μιλήσω μαζί του, τη θέση ενός αόρατου μέντορα που μ' έναν μαγικό τρόπο καθοδηγούσε την ευαισθησία μου και καλλιεργούσε την πνευματικότητά μου.

Μπορείτε λοιπόν να φανταστείτε τη βαθύτατη επίδραση που άφησε μέσα μου εκείνο το απροσδόκητο, «εξ ουρανού» τηλεφώνημα και ασφαλώς την συγκινησιακή φόρτιση στο άκουσμα της χαρακτηριστικής φωνής του όση ώρα κράτησε η συνομιλία μας αλλά και πολύ αργότερα, ακόμα και σήμερα, όταν καμιά φορά ξαναφέρνω στη μνήμη μου εκείνες τις στιγμές.

Έτσι λοιπόν το έργο αυτό, ακολουθώντας τη μυστική του πορεία, έφτασε πρόσφατα στα χέρια του αγαπητού φίλου και καινοτόμου σκηνοθέτη Γιάννη Σκουρλέτη, γνωστού σε μένα από το ανέβασμα του έργου μου «Περί φύσεως» τον Μάρτιο του 2015 στο θέατρο BIOS. Ήταν το τυχερό του, θα έλεγε κανείς, μετά από μια υπόγεια διαδρομή σχεδόν 40 χρόνων! Όταν μου ανακοίνωσε την επιθυμία του να το ανεβάσει, έβγαλα το έργο και το ξαναδιάβασα με την συγκίνηση που βγάζουμε ένα πολύτιμο ρούχο από το ντουλάπι, που έχουμε να το φορέσουμε χρόνια, έκανα μερικές επεμβάσεις προσαρμόζοντάς το στην σημερινή αισθητική της γραφής μου, άλλαξα τον τίτλο του και του το παρέδωσα έτοιμο προς χρήση.

Μάνος Βιρβιδάκης

Χανιά, 22.2.2025

Σημείωση: Η πρώτη μορφή του έργου Η γυναίκα και ο ακροβάτης γράφτηκε το 1986. Όταν βραβεύτηκε, το 1987, στον διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμού, είχε τον τίτλο Το φεγγάρι και η λίρα. Στην σημερινή του, αναθεωρημένη από τον συγγραφέα, μορφή πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις της Εταιρείας Θεάτρου Μνήμη.

Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι.

Συντελεστές:

Κείμενο: Μιχάλης Βιρβιδάκης

Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης

Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης

Κοστούμια, props: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης, Βενετία Long

Κίνηση: Διονύσης Νικολόπουλος

Φωτισμοί: Γιώργος Μαρουλάκος

Σύμβουλος δραματουργίας: Ασημένια Ευθυμίου

Βίντεο: Έλενα Παληγιάννη

Γραφιστικά: Λένα Δελλαδέτσιμα

Βοηθός σκηνοθέτη: Αλίκη Πιτσινίγκου

Διεύθυνση παραγωγής: Γιώργος Παπαδάκης

Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας

Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θανάσης Δόβρης

Στο bijoux de kant HOOD art space [Πολυκλείτου 21, Μοναστηράκι, 6942259779] από την Παρασκευή 2 Μαΐου 2025 και κάθε Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή και Δευτέρα στις 21:00 έως τις 2 Ιουνίου 2025.

Διάρκεια: 75'