Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Μιχάλης Σκούρτης: Η αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου ήταν η ενασχόλησή μου με τα εκπαιδευτικά προγράμματα των Αρχαιολογικών Μουσείων Άργους και Μυκηνών. Από το 2015, που ξεκίνησαν, το δημοφιλέστερο ήταν και είναι το πρόγραμμα: «Μυκήνες, από τον μύθο στην ιστορία». Δέκα χρόνια τώρα το έχουν παρακολουθήσει χιλιάδες μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Στο τέλος πολλών επισκέψεων, δάσκαλοι, καθηγητές και μαθητές με ρωτούν αν υπάρχει κάποιο βιβλίο με πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των Μυκηναίων.
Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει κανένα που να περιγράφει στον αναγνώστη, με απλά λόγια, πτυχές από την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων. Οι μοναδικές πληροφορίες που μπορούν να βρουν περιέχονται είτε σε επιστημονικά βιβλία που αναφέρονται στις ανασκαφικές έρευνες, στα ευρήματά τους και στον συσχετισμό μεταξύ τους, είτε σε αρχαιολογικούς οδηγούς που παρουσιάζουν τα μνημειώδη αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και τα αρχαιολογικά ευρήματα των Μυκηνών.
Η απουσία, λοιπόν, ενός τέτοιου βιβλίου, το οποίο θα μπορούν να διαβάσουν μικροί και μεγάλοι, με οδήγησε στη συγγραφή μιας φανταστικής ιστορίας βασισμένης σε αρχαιολογικές ανακαλύψεις. Μέσα από την παράδοξη συνάντηση του Οδυσσέα και της Δανάης προσπάθησα να αποτυπώσω τα εκπληκτικά επιτεύγματα και τον καθημερινό τρόπο ζωής των Μυκηναίων.
Πώς βιώνετε την εμπειρία της ανάγνωσης των έργων σας μετά από ένα χρονικό διάστημα, όταν αυτά έχουν τυπωθεί σε ένα βιβλίο και έχει περάσει καιρός από τη δημιουργία τους; Εξακολουθείτε να συμφωνείτε και να έχετε τον ίδιο ενθουσιασμό;
Μ.Σ.: Ο συγγραφέας είναι ο μόνος που δεν μπορεί να είναι αναγνώστης του έργου του. Ξέρει την ιστορία, ξέρει και γιατί γράφηκε ό,τι γράφηκε. Η έκπληξη και η αδημονία για την εξέλιξη, μοιραία, δίνουν τη θέση τους στο κριτικό βλέμμα και στις μικροαλλαγές που θα μπορούσαν να είχαν γίνει. Οπότε, αποφεύγω να τα διαβάζω.
Έχετε διαφωνήσει ποτέ με τον δημιουργικό εαυτό σας;
Μ.Σ.: Όχι! Δεν υφίσταται αυτή η διαφοροποίηση για μένα. Δεν υπάρχει δημιουργικός και μη εαυτός. Υπάρχει, μόνο, ο Μιχάλης, οι σκέψεις του και αυτό που θέλει να πει.
Υπάρχει κάποιο έργο που να το ξεχωρίζετε και γιατί;
Μ.Σ.: Η «Σοφίτα», η οποία είναι και το πρώτο μου έργο.
Υπάρχουν στιγμές που σας πυροδοτούν βάζοντάς σας σε δημιουργική κίνηση;
Μ.Σ.: Η μοναξιά είναι πολύ δημιουργική για μένα, έχει τη μαγική ικανότητα να παραγκωνίζει την καθημερινότητα και να δίνει στη φαντασία τον απαραίτητο χώρο για να αναπτυχθεί. Μέσα από τέτοιες στιγμές μοναξιάς γεννήθηκε και εξελίχθηκε η ιστορία του Οδυσσέα και της Δανάης.
Κι αντίστοιχα, υπάρχουν στιγμές για τις οποίες δεν θα γράφατε ποτέ τίποτα;
Μ.Σ.: Οι στιγμές που αφιερώνω στην οικογένειά μου, ανήκουν σ' μένα και σε αυτούς. Τότε όλα τα άλλα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.
Αν θα έπρεπε να περιγράψετε το εν λόγω πόνημα με μία μόνο λέξη, ποια θα ήταν αυτή;
Μ.Σ.: Γραφή. Γιατί η προσπάθεια του Οδυσσέα να απαντήσει στις απορίες της αδερφής του για τη γραμμική Β' γραφή, είναι η αιτία για το ταξίδι του στις Μυκήνες. Και γιατί παραπέμπει στον εκδοτικό μου οίκο.
Αν το βιβλίο σας ήταν/γινόταν ένα κανονικό ταξίδι κάπου στον κόσμο, πού θα πηγαίναμε και πόσες μέρες θα κρατούσε;
Μ.Σ.: Θα ακολουθούσαμε, για μία μέρα, τα αχνάρια του Οδυσσέα και της Δανάης στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών.
Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας σε σχέση με την λογοτεχνία; Έχετε αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς;
Μ.Σ.: Αν και διαβάζω πολύ, δεν μπορώ να έχω μια ολοκληρωμένη άποψη για το θέμα. Για μένα είναι πολύ θετικό να βγαίνουν νέοι τίτλοι και να ακούγονται νέες λογοτεχνικές φωνές. Κάποιοι από τους αγαπημένους μου Έλληνες συγγραφείς είναι ο Δημήτρης Χατζής, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης, η Ευγενία Φακίνου, ο Απόστολος Δοξιάδης, ο Ιάκωβος Ανυφαντάκης κ.α.
Ο Μιχάλης Σκούρτης, σε μια μικρή συνέντευξη μεγάλων βιβλιοταξιδιών, μίλησε για –και με αφορμή– το βιβλίο του Απ' τη σοφίτα: Μια περιπέτεια στη χώρα του Αγαμέμνονα, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γραφή.
Πρόκειται για πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για μια σειρά λόγων, όπως είναι η ιστορική και αρχαιολογική του βάση η οποία αποτελεί πηγή γνώσης αλλά και έξαψη του γενικότερου ενδιαφέροντος και η ενδιαφέρουσα περιπέτεια της μυθοπλασίας του. Επίσης, διαθέτει εικονογράφηση που εξυπηρετεί πολλαπλά καθώς, εκτός από τους διακοσμητικούς σκοπούς, προσφέρει καλύτερη κατανόηση της ιστόρησης.
Το επίμετρο και το γλωσσάρι θεωρούνται απαραίτητα σε τέτοιου είδους μυθιστορήματα και όντως λειτουργούν ως μια μικρή, εστιασμένη εγκυκλοπαίδεια που δεν σου λύνει απλώς κάποιες απορίες αλλά σου μαθαίνει κιόλας!
Προτείνεται ιδιαίτερα για τους έφηβους ώστε να αγαπήσουν τη μυθοπλασία, να έρθουν σε επαφή με την ιστορία και την αρχαιολογία, να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και –γιατί όχι;– να πυροδοτηθούν, αν τους αρέσει η κατεύθυνση.
