12. Vertigo (Alfred Hitchcock, 1958)
Το Vertigo, που κινείται σε έναν κόσμο υπαρξιακής εμμονής, θεωρείται ο μεγαλύτερος θρίαμβος του Alfred Hitchcock. Η Kim Novak σε δύο ρόλους –της Madeleine Elster και της Judy Barton– αποτελεί –και με τους δύο– αντικείμενο του πόθου για τον περίεργο –πρώην– αστυνομικό James Stewart, που πάσχει από ακροφοβία.
11. Grand Illusion (Jean Renoir, 1937)
Καμία στιγμή δεν είναι κακή για να ξαναδείτε ένα από τα μεγάλα αριστουργήματα του Jean Renoir, αλλά αυτή η εποχή των λαϊκιστών, των πανδημιών, των πολέμων και των κραυγαλέων ξεσηκωμών, είναι ιδιαίτερα καλή. Διαδραματίζεται σε ένα γερμανικό στρατόπεδο αιχμαλώτων κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ταινία αποκαλύπτει τα λάθη της τάξης και της εθνικότητας μεταξύ μιας ομάδας Γάλλων αιχμαλώτων και των Γερμανών αιχμαλώτων τους και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μόνο που πραγματικά έχει σημασία είναι η ευγένεια του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του.
10. City Lights (Charlie Chaplin, 1931)
Το συνολικό όραμα του Charlie Chaplin εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να παραμένει εντυπωσιακό: έγραψε, σκηνοθέτησε, έκανε την παραγωγή, το μοντάζ και πρωταγωνίστησε σε δικές του ταινίες, κερδίζοντας ένα παγκόσμιο κοινό. Ωστόσο, το City Lights ήταν το κάτι άλλο. Ο Chaplin, ακόμα και όταν οι θεατές διψούσαν για ήχο, έκανε τη νέα του ταινία βωβή και όπως πάντα, η ταινία ήταν μια τεράστια εμπορική επιτυχία, αλλά όχι μόνο. Τελείωσε με το πιο σπαραχτικό κοντινό πλάνο στην ιστορία του κινηματογράφου, και χωρίς πραγματικά να απαιτείται διάλογος.
9. The Bicycle Thieve (Vittorio de Sica, 1948)
Το νεορεαλιστικό αριστούργημα του Vittorio de Sica διαδραματίζεται σε έναν κόσμο όπου η κατοχή ενός ποδηλάτου είναι το κλειδί για την εργασία, αλλά θα μπορούσε εξίσου εύκολα να τοποθετηθεί σε έναν κόσμο όπου η απουσία του αυτοκινήτου ή η οικονομικά προσιτή παιδική φροντίδα ή ένα σπίτι ή ένας αριθμός κοινωνικής ασφάλισης είναι ανυπέρβλητα εμπόδια στο να έχεις το καθημερινό σου φαγητό στο τραπέζι. Αυτό είναι που την κάνει μια ταινία όχι μόνο για την μεταπολεμική Ιταλία –στην οποία αναφέρεται– αλλά ταυτόχρονα και για τη σύγχρονη εποχή. Ένα ισχυρό και διαρκές ορόσημο στον ουμανιστικό κινηματογράφο.
8. Goodfellas (Martin Scorsese, 1990)
«Από όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, πάντα ήθελα να γίνω γκάνγκστερ.» Η εναρκτήρια ατάκα του Ray Liotta που ισοδυναμεί με το «Μια φορά κι έναν καιρό…» του παραμυθιού, και αυτό που ακολουθεί, είναι η εκδοχή ενός παραμυθιού του Martin Scorsese – η ιστορία ενός παιδιού από το Brooklyn που πραγματοποιεί το παιδικό του όνειρο. Βασισμένο στην αληθινή ζωή του μαφιόζου Henry Hill, το Goodfellas, γεννήθηκε στη σκιά του Godfather, αλλά όσο περνούν τα χρόνια, το ερώτημα ποια ταινία από τις δύο έχει μεγαλύτερη επιρροή γίνεται κυρίως θέμα γενεών. Σίγουρα, το Goodfellas είναι ευκολότερα παρακολουθήσιμο, λόγω του ιλιγγιώδους ρυθμού του. Τελικά, όπως αποδεικνύεται, το να δουλεύεις για τη μαφία δεν διαφέρει πολύ από οποιαδήποτε άλλη δουλειά. Ξοδεύεις 30 χρόνια από τη ζωή σου προσπαθώντας να ανέβεις στην ιεραρχία, για να «συνταξιοδοτηθείς» μπρούμυτα σε ένα ματωμένο χαλί σε κάποιο σπίτι στα περίχωρα της πόλης.
7. Singin' In The Rain (Stanley Donen & Gene Kelly, 1952)
Το τρίο των χορευτών –ο Donald O'Connor με τη λαστιχένια όψη (και με τα τακούνια), η αστραφτερή Debbie Reynolds και ο συν-σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής Gene Kelly– αποτελούν μια τριπλή απειλή, καθώς καταφέρνουν να ερμηνεύουν τα υπέροχα τραγούδια και να εκτελούν τις περίπλοκες και σωματικά απαιτητικές χορευτικές φιγούρες με απόλυτη δεξιοτεχνία. Αλλά τα εύσημα ανήκουν επίσης στους Betty Comden και Adolph Green, των οποίων το σενάριο παρέχει τον ρυθμό για να πραγματοποιηθεί το θέαμα, και στην Jessica Hagen, της οποίας ο ρόλος τής σταρ Lina Lamont (του βωβού κινηματογράφου), είναι η αστεία και θλιβερή αντίστιξη της ταινίας. Χωρίς να ξεχνάμε τον συν-σκηνοθέτη Stanley Donen ο οποίος άφηνε πάντα τα αστέρια του να παίρνουν τα εύσημα, αλλά αξίζει και σ' αυτόν ένα ίσο μερίδιο για ένα μιούζικαλ που εξακολουθεί να παραμένει κορυφαίο.
6. Seven Samurai (Akira Kurosawa, 1954)
Είναι τα πιο εύκολα 207 λεπτά σινεμά που θα απολαύσετε ποτέ. Στο πιο απλό πλαίσιο, μια φτωχή αγροτική κοινότητα μαζεύει λεφτά για να προσλάβει έναν σαμουράι που θα τους προστατεύσει από τους βάναυσους ληστές που κλέβουν τη σοδειά τους και ο οποίος προσλαμβάνει άλλους έξι. Ο Akira Kurosawa σκηνοθετεί ένα έξοχο, αστείο και συναρπαστικό έπος. Η τελική αναμέτρηση στη βροχή είναι αξέχαστη, ο Toshiro Mifune είναι υπέροχος και ο Takashi Shimura δίνει στην ταινία το συναισθηματικό της κέντρο. Όσο και αν επαναλήφθηκε στην Άγρια Δύση (The Magnificent Seven), στο διάστημα (Battle Beyond the Stars) και ακόμη και με κινούμενα σχέδια (A Bug's Life), το πρωτότυπο εξακολουθεί να κυριαρχεί.
5. La Dolce Vita (Federico Fellini, 1960)
Γυρισμένο στα χρόνια της άνθησης του ιταλικού κινηματογράφου, η δραματική αυτή ταινία του Federico Fellini καθόρισε την έντονη αίγλη και την κουλτούρα των διασημοτήτων σε ολόκληρο τον πλανήτη και έκανε τον Marcello Mastroianni αστέρι πρώτου μεγέθους. Εδώ, υποδύεται έναν κουτσομπόλη δημοσιογράφο, παγιδευμένο στον φρενήρη κόσμο της ρωμαϊκής νυχτερινής ζωής. Κατά ειρωνικό τρόπο, η απεικόνιση αυτού του περιβάλλοντος γίνεται εύκολα αποδεκτή από πολλούς θεατές. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή ο Fellini κινηματογραφεί τα πάντα με τόσο πολύ κινηματογραφικό κέφι και εξυπνάδα που συχνά είναι δύσκολο να μην παρασυρθείς από τα παραληρηματικά γεγονότα που συμβαίνουν στην οθόνη. Επί τη ευκαιρία, να σημειώσω ότι αυτή η ταινία μας έδωσε τη λέξη παπαράτσι.
4. Raiders of the Lost Ark (Steven Spielberg, 1981)
Ξεκινώντας από το λογότυπο της Paramount και καταλήγοντας σε μια αποθήκη εμπνευσμένη από το Citizen Kane, το Raiders of the Lost Ark μας δείχνει τι μπορεί να κάνει μία χαρούμενη ταινία σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη. Σχεδιασμένη περίπλοκα ως φόρος τιμής στην τέχνη, η πιο αστεία υπερπαραγωγή του Steven Spielberg, τα έχει όλα: κυλιόμενους ογκόλιθους, καυγά στο μπαρ, μια ηρωίδα (Karen Allen) που διαγωνίζεται πίνοντας σφηνάκια και χάνει την ψυχραιμία της, μια ύπουλη μαϊμού, έναν κακό που πίνει σαμπάνια (Paul Freeman), φίδια (Μα γιατί έπρεπε να είναι φίδια;), το μεγαλύτερο κυνηγητό του κινηματογράφου με φορτηγό και ένα υπερφυσικό φινάλε, όπου τα κεφάλια εκρήγνυνται. Και όλα αυτά ολοκληρώνονται από τον τέλειο Indiana Jones του Harrison Ford, έναν απρόθυμο (δείτε τη φάτσα του όταν αντιμετωπίζει εκείνον τον Άραβα ξιφομάχο), αλλά πολυμήχανο ήρωα. Με λίγα λόγια, είναι μία κινηματογραφική τελειότητα.
3. Citizen Kane (Orson Welles, 1941)
Ο Πολίτης Κέιν βρίσκει πάντα τον τρόπο να ανανεώνεται σε κάθε νέα γενιά θεατών του κινηματογράφου. Για τους αρχάριους είναι το ταξίδι ενός πρωταγωνιστή –που παίζεται με αστείρευτη δύναμη από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Orson Welles– από το αναγάπητο παιδί μέχρι τον επιχειρηματία. Μπορείτε να κολυμπήσετε στις πρωτοποριακές τεχνικές της ταινίας, όπως η φωτογραφία βαθιάς εστίασης ή η απεριόριστη αυτοπεποίθηση της σκηνοθεσίας και της έρευνας για τον αμερικανικό καπιταλισμό, αλλά είναι επίσης μια πολύ καλή ιστορία και δεν χρειάζεται να είστε σκληροί για να την απολαύσετε.
2. The Godfather (Francis Ford Coppola, 1972)
Από τους Goodfellas μέχρι τους Sopranos, όλες οι δυναστείες του εγκλήματος που ήρθαν μετά το Godfather, είναι απόγονοι των Corleones: το μεγάλο αυτό επίτευγμα του Francis Ford Coppola είναι ο απόλυτος πατριάρχης του είδους της μαφίας. Η εμποτισμένη από διαφθορά ιστορία ακολουθεί μια ισχυρή οικογένεια μεταναστών που παλεύει με τις παράδοξες αξίες της βασιλείας και της θρησκείας. Αυτές οι ηθικές αντιφάσεις αποκρυσταλλώνονται σε μια έξοχα επεξεργασμένη θρυλική ακολουθία, παράλληλα με τη δολοφονία τεσσάρων αντίπαλων Dons. Με αμέτρητες εμβληματικές λεπτομέρειες, από το κομμένο κεφάλι ενός αλόγου και τη συριγμένη φωνή του Marlon Brando, μέχρι το πιασάρικο μοτίβο του Nino Rota, η εξουσία του Νονού ζει και βασιλεύει.
1. 2001: A Space Odyssey (Stanley Kubrick, 1968)
Η σπουδαιότερη ταινία που έγινε ποτέ, ξεκίνησε με τη συνάντηση δύο λαμπρών μυαλών: του Stanley Kubrick και του μάγου της επιστημονικής φαντασίας Arthur C. Clarke κι ας υπήρχαν στο τραπέζι κι άλλα ονόματα όπως αυτά των Isaac Asimov, Robert A Heinlein και Ray Bradbury, ως πιθανοί συγγραφείς για το έπος επιστημονικής φαντασίας που σχεδίαζε ο Kubrick. Το τρομακτικό κλινικό του όραμα για το μέλλον, εξακολουθεί να είναι προφητικό, περισσότερα από 50 χρόνια μετά.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Πηγή: timeout.com
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε τις αφίσες των δώδεκα ταινιών
