(αγγλικό παραδοσιακό τραγούδι του 1842)
Το Wind and the Rain (γνωστό με τον σκωτσέζικο τίτλο The Twa Sisters) είναι μια παραδοσιακή μπαλάντα δολοφονίας, που χρονολογείται τουλάχιστον από τα μέσα του 17ου αιώνα. Το τραγούδι αφηγείται την ιστορία ενός κοριτσιού που πνίγηκε από τη ζηλιάρα αδερφή της. Υπάρχουν τουλάχιστον 21 αγγλικές παραλλαγές με διάφορα ονόματα, όπως Minnorie ή Binnorie, The Cruel Sister, Dreadful Wind and Rain, The Bonny Swans και το Bonnie Bows of London. Η μπαλάντα συλλέχτηκε από τον διάσημο λαογράφο Francis J. Child ως Child Ballad 10 και είναι επίσης καταχωρημένη στο Roud Folk Song Index (Roud 8) ενώ το τραγούδι πιστεύεται ότι προέρχεται κάπου γύρω από την Αγγλία ή τη Σκωτία· εξαιρετικά παρόμοια τραγούδια έχουν βρεθεί σε όλη την Ευρώπη, ιδιαίτερα στη Σκανδιναβία.
Σύνοψη
Δύο αδερφές περπατάνε δίπλα σε ένα ποτάμι. Σε κάποιες παραλλαγές του τραγουδιού οι αδελφές είναι τρεις, αλλά επειδή στην ηλικιακά μεσαία δεν συμβαίνει τίποτα, μπορούμε να την αγνοήσουμε. Άλλωστε, και οι περισσότερες παραλλαγές του τραγουδιού, αυτό κάνουν. Την αγνοούν. Είναι βέβαια γεγονός ότι η ιστορία του τραγουδιού παραλλάσσεται μέσα στους αιώνες, έτσι, στην μία παραλλαγή οι αδελφές είναι κόρες ενός βασιλιά, στην άλλη ενός μυλωνά, στην άλλη η μικρότερη είναι αρραβωνιασμένη με έναν πρίγκιπα και η μεγάλη ζηλεύει, στην άλλη την πνιγμένη τη βρίσκει ο γιος του μυλωνά, στην άλλη ένας περιπλανώμενος μουσικός κ.ο.κ. Εδώ, θα ασχοληθώ με την παραλλαγή Wind and the Rain, επειδή αγαπώ πάρα πολύ την εκτέλεση που κάνει η Lee Corbie Wells σε αυτό το YouTube link.
Δύο αδερφές λοιπόν, που ήταν κόρες ενός βασιλιά, καθώς περπατούσαν μια μέρα δίπλα στο ποτάμι, η μεγαλύτερη έσπρωξε την μικρότερη (που ήταν αρραβωνιασμένη με έναν πρίγκιπα) και την έριξε μέσα στο νερό, επειδή τη ζήλευε (το κίνητρό της –όταν συμπεριλαμβάνεται στους στίχους– είναι η σεξουαλική ζήλια). Ως τίμημα της σωτηρίας της από τον πνιγμό, η μεγαλύτερη αδερφή απαίτησε να της δώσει το χέρι του αρραβωνιαστικού της. Δυστυχώς, το κορίτσι πνίγηκε και λίγο αργότερα ένας περιπλανώμενος τροβαδούρος που πέρναγε εκείνη την ώρα, την έβγαλε από το ποτάμι νεκρή. Από τα οστά της νεκρής κοπέλας, έφτιαξε τον σκελετό μιας άρπας και από τα μακριά ξανθά μαλλιά της, έφτιαξε τις χορδές. Στο μεταξύ, η μεγάλη αδελφή αρραβωνιάστηκε τον πρίγκιπα και ο βασιλιάς, κάλεσε την ημέρα του γάμου όλους τους υπηκόους του για να γιορτάσουν μαζί του το ευτυχές γεγονός. Ο τροβαδούρος πήγε κι αυτός ως καλεσμένος στην αυλή του βασιλιά, με την άρπα για δώρο γάμου, η οποία όμως, άρχισε να παίζει μόνη της και να κατηγορεί την μεγαλύτερη αδερφή για τον φόνο. Έτσι, η μεγαλύτερη αδερφή αποκαλύφθηκε δημόσια ως δολοφόνος.
Η αμερικανική παραλλαγή του Wind and the Rain που λέγεται The Two Sisters παραλείπει συνήθως εντελώς το στοιχειωμένο όργανο, τελειώνοντας αντ' αυτού με ένα άσχετο άτομο (συχνά μυλωνάς) να ληστεύει το πτώμα της δολοφονημένης κοπέλας, μερικές φορές να εκτελείται γι' αυτό και η μεγαλύτερη αδερφή, μερικές φορές να μένει ατιμώρητη ή μερικές φορές βρασμένη μέσα σε λιωμένο μολύβι.
Ιστορία
Η πρώτη του εμφάνιση σε έντυπη μορφή φαίνεται να ήταν ως The Miller and the King's Daughter ως ένα κομμάτι του 1656. Διάφορες ιστορικές πηγές είναι διαθέσιμες μέσω της Vaughan Williams Memorial Library, όπως ένα χειρόγραφο της μελωδίας και οι στίχοι μιας σκωτσέζικης έκδοσης με τίτλο Binnorie από το 1830. Ο Cecil Sharp συγκέντρωσε πολλές εκδοχές της μπαλάντας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, συμπεριλαμβανομένης μιας από την Lucy Dunston (England, 1909) και μια άλλη από την Jenny Combs (Kentaky, USA, 1917).
Παραλληλισμοί σε άλλες χώρες και γλώσσες
Το θέμα αυτής της μπαλάντας είναι κοινό σε πολλές βορειοευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχουν 125 διαφορετικές παραλλαγές μόνο στη Σουηδία που είναι γνωστό ως Den talende strengeleg ή De to søstre ή Der boede en Mand ved Sønderbro. Στη Δανία ως Hørpu ríma, στα Φερόε Hörpu kvæði, στην Ισλανδία ως Dei tvo systar και στη Νορβηγία ως De två systrarna. Έχει επίσης εξαπλωθεί και νοτιότερα. Για παράδειγμα, ως Gosli iz človeškega telesa izdajo umor (Ένα βιολί φτιαγμένο από ανθρώπινο σώμα αποκαλύπτει έναν φόνο) στη Σλοβενία.
Μια ουκρανική εκδοχή του λαϊκού τραγουδιού έχει το ίδιο όνομα Two sisters και είναι επίσης γνωστή από την πρώτη γραμμή του τραγουδιού Ой, світив місяць ще й дві зорі που σημαίνει: Το φεγγάρι και δύο αστέρια λάμπουν. Η ιστορία είναι για τη μεγαλύτερη αδερφή που ζήλευε για την ομορφιά της μικρότερης αδερφής και έτσι ξεγέλασε τη μικρότερη αδερφή να έρθει μαζί της στον ποταμό Δούναβη όπου την έσπρωξε μέσα στο ποτάμι.
Στην πολωνική λογοτεχνία της ρομαντικής περιόδου παρόμοιο θέμα συναντάμε στο έργο Balladyna (1838) του Juliusz Słowacki. Δύο αδερφές συμμετέχουν σε έναν διαγωνισμό συλλογής βατόμουρων για να αποφασίσουν ποια από αυτές θα παντρευτεί τον πρίγκιπα Κίρκορ. Όταν η μικρότερη Αλίνα κερδίζει, η μεγαλύτερη Μπαλαντίνα τη σκοτώνει. Τελικά, σκοτώνεται από έναν κεραυνό σε μια πράξη θεϊκής ανταπόδοσης.
Υπάρχει μια ουγγρική εκδοχή, όπου ένας βασιλιάς έχει τρεις κόρες. Οι δύο μεγαλύτερες είναι κακές και άσχημες και ζηλεύουν τη μικρότερη αδερφή για την ομορφιά της. Μια μέρα, τη δολοφονούν στο δάσος και τοποθετούν το πτώμα της μέσα σε ένα βιολί. Το βιολί παίζει μουσική μόνο του και τελικά δίνεται στη βασιλική οικογένεια. Το βιολί δεν παίζει για τις κακές αδερφές, αλλά η πριγκίπισσα επανέρχεται στη ζωή μόλις ο πατέρας της προσπαθήσει να το παίξει. Οι αδερφές φυλακίζονται, αλλά η καλή πριγκίπισσα τις συγχωρεί μόλις γίνεται βασίλισσα.
Στη Γερμανία, υπάρχει μια μπαλάντα που ονομάζεται Das steinerne Brot (Πέτρινο ψωμί) που μερικές φορές είναι επίσης γνωστή ως Zwei Schwestern (Δύο αδελφές).
Ένα πρώιμο ποίημα του Alfred Lord Tennyson, The Sisters, έχει επίσης ομοιότητα με την μπαλάντα: Μια αδερφή που περιφρονείται, δολοφονεί τον εραστή της αδερφής της και την αδερφή της από ζήλια.
Η μπαλάντα εμφανίζεται επίσης σε διάφορες μορφές στα γαελικά, με το όνομα A' Bhean Eudach ή The Jealous Woman. Σε πολλές από αυτές τις γαελικές παραλλαγές, η σκληρή αδερφή δολοφονεί την αδερφή της ενώ κοιμάται δένοντας τα μαλλιά της με φύκια σε έναν βράχο κατά την άμπωτη. Όταν ξυπνά η παλίρροια έρχεται γρήγορα και καθώς πνίγεται τραγουδά το τραγούδι, περιγράφοντας λεπτομερώς το τραγικό της τέλος.
Συνδέσεις με άλλες μπαλάντες
Συναντάμε συχνά στα παραδοσιακά λαϊκά τραγούδια την ίδια μελωδία με διαφορετικά λόγια ή τα ίδια λόγια με διαφορετική μελωδία. Οι εκδόσεις του The Two Sisters συνδέονται με μελωδίες που χρησιμοποιούνται από κοινού με πολλές άλλες μπαλάντες. Για παράδειγμα, τουλάχιστον μία παραλλαγή αυτής της μπαλάντας (Cruel Sister) χρησιμοποιεί τη μελωδία του Lay the bent to the bonny broom, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο τραγούδι του οποίου οι αρχικοί στίχοι έχουν χαθεί.
Αξίζει πάντως να αναφέρω εδώ και δύο εξαιρετικές παραλλαγές:
Percy's Song (Bob Dylan, 1963)
O Dylan έγραψε το τραγούδι από τη σκοπιά ενός αφηγητή που αφηγείται την ιστορία ενός θανατηφόρου τροχαίου και την καταδίκη του οδηγού, σε 99 χρόνια κάθειρξη στη φυλακή Joliet, για ανθρωποκτονία. Ο αφηγητής (που είναι φίλος του οδηγού) πηγαίνει να ζητήσει από τον δικαστή να μετατρέψει την ποινή του φίλου του, την οποία θεωρεί πολύ σκληρή, αλλά δεν το καταφέρνει και η ποινή παραμένει.
Σημ.: Το τραγούδι αυτό κόπηκε από το τρίτο album του Dylan (The Times They Are A-Changing, 1964). Ο Dylan το τραγούδησε στο Carnegie Hall, τον Οκτώβριο του 1963, αλλά έγινε παγκόσμια γνωστό όταν το τραγούδησε η Joan Baez στο ντοκιμαντέρ Don't Look Back (1967). Οι Βρετανοί Fairport Convention το ηχογράφησαν στο τρίτο τους album Unhalfbricking, το 1969, και ο Arlo Guthrie στο Washington County, το 1970. Στη δισκογραφία του Dylan φάνηκε το 1985, με την κυκλοφορία του 5-Box Set, Biograph, όπου ο Bobby, στις σημειώσεις, αναφέρεται στον Paul Clayton για την όμορφη μελωδική γραμμή του συγκεκριμένου τραγουδιού. Ο Clayton είχε παίξει και τραγουδήσει το Wind and the Rain στον Dylan.
The Bonny Swans (Loreena McKennitt, 1994)
Το τραγούδι αυτό είναι μεν μία πρωτότυπη σύνθεση της McKennitt, αλλά αφηγείται την ίδια περίπου ιστορία: Η πρώτη στροφή αναφέρει την τρίτη αδερφή, αλλά στη συνέχεια εξαφανίζεται από την αφήγηση. Το τραγούδι αφηγείται μια ιστορία στην οποία μια νεαρή γυναίκα πνίγεται από τη ζηλιάρα μεγαλύτερη αδερφή της σε μια προσπάθεια να κερδίσει τον αγαπημένο της μικρότερης αδερφής. Το σώμα του κοριτσιού ξεβράζεται κοντά σε έναν μύλο, όπου η κόρη του μυλωνά μπερδεύει το πτώμα της με αυτό ενός κύκνου. Αργότερα, αφού την τραβήξουν από το νερό, ένας περαστικός φτιάχνει μια άρπα από τα κόκαλα και τα μαλλιά του νεκρού κοριτσιού και πηγαίνει στην αίθουσα του δικαστηρίου, όπου η άρπα παίζει μόνη της μπροστά σε ολόκληρο το δικαστήριο και αφηγείται το έγκλημα της αδερφής της.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε μέρος των στίχων διαφόρων παραλλαγών του τραγουδιού, έργα τέχνης που εμπνεύστηκαν από την ιστορία των αδερφών, εξώφυλλα δίσκων που περιέχουν το τραγούδι και The cruel sister από το The Book of British Ballads (1842).
Πηγή: Far Out Mag (FOM)
