Στο προσκήνιο μια από τις καλύτερες σύγχρονες συγγραφείς μας, η Λιλή Ζωγράφου, και ένα από τα καλύτερά της μυθιστορήματα με τίτλο Η αγάπη άργησε μια μέρα. Το είδαμε στο όμορφο θέατρο της Μονής Λαζαριστών στην Θεσσαλονίκη, σε σκηνοθεσία Ένκε Φεζολλάρι σε διασκευή που έκανε με την Ρόδη Στεφανίδου και σε συμπαραγωγή του Κρατικού θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης.
Πολλοί από τους παλιούς θα έχουν σίγουρα παρακολουθήσει την ομώνυμη σειρά που παίχθηκε στην τηλεόραση το 1997, από το μυθιστόρημα της Ζωγράφου, η οποία είχε πολύ μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό.
Το μυθιστόρημα παρουσιάζει με τραγελαφικό τρόπο τους καθορισμούς των ρόλων στην κοινωνία και την πιστή αποδοχή από τα μέλη της.
Η ιστορία ξεκινά από το Νεοχώρι της Κρήτης, σε μια κοινωνία κλειστή, της επαρχίας, με νόμους και ήθη που δημιουργούν ανισότητες μέσα από την θρησκευτική καταπίεση και την επιβολή κανόνων που δεν επιτρέπουν καμία αντίδραση. Εκεί κυριαρχούν οι άνδρες-αφέντες ενώ οι γυναίκες είναι δούλες. Άνδρες με πρότυπο μόνο τον πατέρα τους, που πασχίζουν να γίνουν σαν και αυτόν, είτε έχουν είτε δεν έχουν τα προσόντα. Για όλους αυτούς, οι γυναίκες είναι για να υπηρετούν, να μαγειρεύουν, να μένουν σπίτι και να κάνουν παιδιά. Χωρίς αντιρρήσεις, χωρίς προσωπική γνώμη για οτιδήποτε. Ο αφέντης-άνδρας γνωρίζει και διατάζει τι ζωή θα ζήσει η κόρη του και με ποιον, η γυναίκα του ή αδελφή του.
Για την μεγάλη οικογένεια Φτενόδου αυτές οι αρχές γίνονται κομμάτια από την μικρή κόρη της οικογένειας Ερατώ όταν ερωτεύεται έναν Ιταλό στρατιώτη που βρίσκει κρυμμένο στο υπόγειο του σπιτιού τους και αποφασίζει να τον προστατεύσει από τους Γερμανούς αλλά και από την οικογένειά της. Αργότερα συνάπτει σχέση μαζί του κρυφά με αποτέλεσμα την εγκυμοσύνη της. Εκείνος δεν το μαθαίνει και κάποια στιγμή φεύγει για την πατρίδα του ενώ η Ερατώ υποχρεώνεται από τη μητέρα της να δηλώσει ότι το παιδί ανήκει σε εκείνη. Την ίδια εποχή ο αρχηγός της οικογένειας, ο πατέρας, αργοπεθαίνει και στον «θρόνο» θα εγκατασταθεί η μητέρα που έχει δυστυχώς γαλουχηθεί με τα πρέπει της εποχής οπότε κρύβει την αλήθεια βαθιά μέσα της.
Όταν θα πεθάνουν και οι δύο γονείς αρχηγός θα γίνει η μεγάλη κόρη, η Ασπασία, ένας αυταρχικός άνθρωπος που είναι μεν βιολογικά γυναίκα αλλά κατά τα άλλα λειτουργεί σαν απόλυτος άνδρας με όλα τα πρότυπα των ανδρών όπως και τον μισογυνισμό τους, ποτισμένη από την νοοτροπία που της έχει δημιουργήσει μια διαταραγμένη προσωπικότητα και καταδικασμένη να ακολουθεί τους κώδικες και την παράνοια της εποχής.
Παρ' όλα αυτά ο έρωτας άνθισε έστω για λίγο όμως η Ερατώ υποχρεώνεται να παντρευτεί έναν βίαιο άνδρα και αργότερα που γύρνα στο σπίτι της δεν αντέχει την μεγάλη της αδελφή και μην μπορώντας κάτι άλλο αυτοκτονεί.
Ο τίτλος του μυθιστορήματος επιβεβαιώνεται από μια επιστολή του Τονίνο που φτάνει την επόμενη μέρα, ο οποίος ψάχνει να βρει την αγάπη του. Περισσότερα επί σκηνής.
Ένα δράμα άψογα σκηνοθετημένο και με πολύ καλές ερμηνείες στους ανδρικούς και γυναικείους ρόλους από τις επτά ηθοποιούς, που περιγράφουν παραστατικότατα τον πόνο, τη θλίψη, τη βία, την νοοτροπία, την υποκρισία, το ψέμα, την στενομυαλιά και την αγάπη με πολύ καλή υποκριτική δεινότητα.
Πολύ καλή παράσταση, ξετυλίγει ένα κουβάρι από ψέματα, με εξαιρετικά νοήματα, για θέματα που ακόμα δυστυχώς υπάρχουν ενεργά σε πολλές απομονωμένες περιοχές που ζουν με παλαιωμένες ιδέες και μόνο εάν υπάρξει κάποια πράξη που οδηγεί σε θάνατο τότε μόνο μπορούμε να δούμε κατάματα την αλήθεια των μικρών κοινωνιών που είναι άψογες στο κουκούλωμα και στη δημιουργία πλασματικής πραγματικότητας.
Θέλω, μια ακόμα φορά, να ευχαριστήσω την Καρίνα Ιωαννίδου που μου διάθεσε τις προσκλήσεις για τις παραστάσεις με άψογη συνεργασία.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Συντελεστές:
Διασκευή, δραματουργική επεξεργασία: Ροδή Στεφανίδου, Ένκε Φεζολλάρι
Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
Σκηνικά, κοστούμια: Δαναη Πανά
Μουσική: Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης
Φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
Βίντεο: Άντα Λιακου
Βοηθός σκηνοθέτη: Χριστόφορος Μαριάδης
Οργάνωση παραγωγής (ΚΘΒΕ): Ηλίας Κοτόπουλος
Φωτογραφίες: Mike Rafail | That long black cloud
Διανομή: Υρώ Λούπη (Ερατώ, Τονίνο), Ιωάννα Παγιατάκη Πηνελόπη, Ηγουμένη), Λίλιαν Παλάντζα (Εργίνη, Καλόγρια Β', Αντώνιος, Χριστόφορος, Μαρλέν), Πολυξένη Σπυροπούλου (Αμαλία, Επαμεινώνδας), Δανάη Σταματοπούλου (Αικατερίνη, Ελευθέριος, Καλόγρια Α', Γιατρός, Κωνσταντίνου), Άννη Τσολακίδου (Εριφύλη, Τάγαρης, Κωνσταντέν), Μαρία Χατζηιωαννίδου (Ασπασία)
