Ο εμβληματικός σκηνοθέτης, που έγραψε ιστορία στη θεατρική ζωή του τόπου μας, γεννήθηκε το 1908 στην Προύσα της Τουρκίας και σπούδασε στην Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης και στην Σορβόννη της Γαλλίας.
Το 1929 ήταν η χρονιά που διορίστηκε καθηγητής της αγγλικής στο Αμερικανικό Κολέγιο Αθηνών, και την επόμενη χρονιά παρουσίασε μια σειρά από έργα με μαθητές του Κολεγίου. Ο μεγάλος σκηνοθέτης πραγματοποίησε την πρώτη του θεατρική εμφάνιση ως ηθοποιός και σκηνοθέτης με το έργο του Ρ. Σέριφ Το τέλος του ταξιδιού.
Το 1934 σε συνεργασία με τον επίσης ηθοποιό και σκηνοθέτη Διον. Δεβάρη ιδρύει την Λαϊκή Σκηνή, τον προάγγελο του Θεάτρου Τέχνης.
Το 1938 φεύγει από το Αμερικανικό Κολέγιο και την επόμενη χρονιά ανεβάζει στο Ελληνικό Ωδείο το αριστούργημα του Άντον Τσέχωφ Βυσσινόκηπος. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με διάφορους θιάσους και το 1942 ιδρύει το ιστορικό Θέατρο Τέχνης.
Ο Κάρολος Κουν στο Εθνικό Θέατρο:
Ο Κάρολος Κουν συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο σκηνοθετώντας πέντε παραστάσεις. Τον Ερρίκο Δ' του Πιραντέλο, Άνθρωποι και ποντίκια του Τζον Έρνεστ Στάινμπεκ, τις Τρεις αδελφές του Άντον Τσέχωφ, το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας του Σαίξπηρ και τον Θείο Βάνιας του Τσέχωφ.
Ο Κάρολος Κουν ως ηθοποιός:
Από το 1942 και για τα επόμενα οκτώ χρόνια θα λάβει μέρος στα έργα: Αγριόπαπια και Ρόσμερσχολμ ή τα άσπρα άλογα, Το πρώτο έργο της Φανί του Μπερνάρ Σω, Δεν φταίει τ' αστέρι μας του Τζέιμς Μπάρι, Βρυκόλακες του Ίψεν (στον ρόλο του Όσβαλντ), Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα του Λουίτζι Πιραντέλο, Ο βυθός του Μαξίμ Γκόρκι, Βυσσινόκηπος του Τσέχωφ, Γυάλινος κόσμος του Τενεσί Ουίλιαμς, Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν του Ίψεν, Λεωφορείο ο πόθος του Ουίλιαμς, Άννα Λουκάστα του Φίλιπ Γιόρνταν.
Ο Κάρολος Κουν ως σκηνοθέτης:
Μεγάλη η παρουσία του και σημαντική ως σκηνοθέτης. Παρουσίασε πρωτοεμφανιζόμενους και νέους θεατρικούς συγγραφείς, σκηνοθέτησε έργα από ένα ευρύ φάσμα ενώ από το 1957 ασχολήθηκε με την αττική κωμωδία.
Από κωμωδίες του Αριστοφάνη, σκηνοθέτησε το 1957 τον Πλούτο και το 1959 την παράσταση σταθμό Όρνιθες του Αριστοφάνη (η παράσταση ανέβηκε στο φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και στη συνέχεια στο Θέατρο των Εθνών του Παρισιού, στο φεστιβάλ Βιέννης, στο Διεθνές θεατρικό φεστιβάλ Βελιγραδίου στην Ελληνική εβδομάδα του Ντόρτμουντ, στο Φεστιβάλ Φλάνδρας κ.α.
Από ξένους θεατρικούς συγγραφείς παρουσίασε τα έργα: Η μικρή μας πόλη του Ουάιλντερ, Αυγουστιάτικο φεγγάρι του Πάτρικ, Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι, Τριαντάφυλλο στο στήθος και Καλοκαίρι και καταχνιά του Τενεσί Ουίλιαμς, Μπρεχτ Ο κύκλος με την κιμωλία, Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν, Ρινόκερος, Ο παγοπώλης έρχεται, Περιμένοντας τον Γκοντό κ.α.
Από Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς ανέβασε έργα των: Καμπανέλλη, Κεχαΐδη, Σεβαστίκογλου, Αρμένη, Λ. Αναγνωστάκη κ.α.
Η σχέση του Κουν με τον Αριστοφάνη ξεκινάει από το 1933 με τις κωμωδίες Όρνιθες, Βάτραχοι, Πλούτος ενώ με τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ την ίδια χρονιά με τα έργα Όνειρο θερινής νυκτός και Τρικυμία.
Η διαθήκη του Καρόλου Κουν:
Λίγες μέρες αφότου πέθανε, δημοσιεύτηκε η διαθήκη του, όπου έγινε γνωστό ότι κληροδότησε τον τίτλο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν στους συνεργάτες του Γ. Λαζάνη, Μ. Κουγιουμτζή και Γ. Αρμένη με σκοπό να συνεχίσουν την συνεργασία τους με το ιστορικό Θέατρο.
Βιβλία του Καρόλου Κουν:
Η αρχαία τραγωδία - κωμωδία, Ο σκηνοθέτης και το αρχαίο δράμα
Μετά τον θάνατό του, από το ΜΙΕΤ, κυκλοφόρησε το συλλογικό βιβλίο - λεύκωμα Θέατρο Κάρολος Κουν
Βραβεία Καρόλου Κουν:
Το 1996 ανατέθηκε στην Ένωση Ελλήνων θεατρικών και μουσικών κριτικών (ΕΕΘΜΚ) και θεσμοθετήθηκαν τα βραβεία Κάρολος Κουν. Τα βραβεία είχαν θεσπιστεί και παλιότερα αλλά ήταν σε αδράνεια. Τρία βραβεία με το όνομα του αξέχαστου σκηνοθέτη: πρώτο για την σκηνοθεσία, δεύτερο για την ηθοποιία και τρίτο για τη δραματουργία, για ελληνικό έργο.
Οι παραστάσεις του Κουν έχουν μείνει στην ιστορία του θεάτρου και το όνομά του έχει συνδεθεί με την ποιότητα και την αφοσίωσή του στο θέατρο. Πολλοί Έλληνες θεατρικοί συγγραφείς είδαν να παρουσιάζεται για πρώτη φορά έργο τους στο θέατρο. Αρκετοί ξένοι συγγραφείς είδαν άπαιχτα έργα τους να παίζονται για πρώτη φορά στη χώρα μας. Από τη σχολή του βγήκαν στο προσκήνιο πολλοί από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς που κόσμησαν αργότερα το ελληνικό θέατρο. Στην αρχή της καριέρας του, δυστυχώς, οι επιτυχίες υπήρξαν μόνο καλλιτεχνικές και απογοητευτικές για την είσπραξη του ταμείου, με το πείσμα όμως και με το πάθος του για το θέατρο κατάφερε να ξεπεράσει όλα τα οικονομικά εμπόδια.
Για την προσφορά του στο ελληνικό θέατρο τιμήθηκε από την πολιτεία με τον Ταξιάρχη του Φοίνικος.
Ο Κάρολος Κουν έφυγε από τη ζωή το 1987.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από την εγκυκλοπαίδεια του Θεόδωρου Έξαρχου Έλληνες ηθοποιοί: Αναζητώντας τις ρίζες, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Δωδώνη και από το Θεατρικό λεξικό του Αλέξη Σολωμού, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος.
Η φωτογραφία ανήκει στο βιβλίο των εκδόσεων Κέδρος.
