Κι αφού αποχαιρετήσαμε για τα καλά το καλοκαίρι και τις παραστάσεις στα ανοιχτά θέατρα, καιρός λοιπόν να επιστρέψουμε στους κλειστούς χώρους! Στο σημερινό μας άρθρο θα περιπλανηθούμε μαζί σε όσα συνέβησαν στην παράσταση Ο Κροκόδειλος, η οποία έλαβε χώρα στο Θέατρο Αυλαία την 1η Οκτωβρίου 2024, με αφορμή το φεστιβάλ για τα 59ά Δημήτρια, στη Θεσσαλονίκη.
Πρόκειται για ένα έργο του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Эποχα» που εξέδιδε μαζί με τον αδερφό του Μιχαήλ. Μάλιστα, είχαν πληροφορήσει ψευδώς το αναγνωστικό κοινό ότι την ιστορία τούς την είχε στείλει στο περιοδικό ένας άγνωστος συγγραφέας, ο Σιέμεν Στρίζοφ. Κι όχι μονάχα αυτό, αλλά και πως βασίζεται σε πραγματικό περιστατικό!
Μα πάμε στους πρωταγωνιστές της παράστασης. Ξεκινώντας αρχικά από τους σκηνοθέτες, τον Ορέστη Σταυρόπουλο και Δημήτρη Σταυρόπουλο, οι οποίοι είναι απόφοιτοι της Σχολής Σκηνοθεσίας του Εθνικού Θεάτρου. Όπως λένε μάλιστα και οι ίδιοι για το έργο αυτό: «Αποτελεί ένα σχόλιο για τον σύγχρονο άνθρωπο.». Πάνω μάλιστα στη σκηνή έπαιξαν οι ηθοποιοί Λάμπρος Γραμματικός, Ερατώ Μανδαλενάκη, Μαρία Μοσχούρη και Αντώνης Χρήστου.
Εκείνο που θα ήθελα να σημειώσω επίσης με χαρά, είναι πως κατά τη διάρκεια της παράστασης υπήρχε δεξιά της σκηνής μια γυναίκα που μετέφερε μέσω της νοηματικής όλα όσα έλεγαν οι πρωταγωνιστές.
Μα πάμε και σε όσα εκτυλίχθηκαν επί σκηνής: Όλα ξεκίνησαν με τη διστακτική φωνή ενός εκ των πρωταγωνιστών, ο οποίος ξεκίνησε λέγοντάς μας ποιος είναι και προετοιμάζοντάς μας για την συνέχεια, τονίζοντάς μας ότι αυτά που θα δούμε και θα μας αφηγηθεί, αποτελούν βιώματα του ίδιου τα οποία μπορεί να μας φανούν παράλογα και παράξενα.
Ονομάζεται Σεμιόν Σεμιόνιτς και βρισκόμαστε στο 1865, στην Αγία Πετρούπολη. Τότε που επισκέφθηκε έναν κροκόδειλο, καταβάλλοντας μάλιστα το απαιτούμενο εισιτήριο στον Γερμανό ιδιοκτήτη του. Μα δεν πήγε μόνος του στην στοά όπου εκτίθονταν, αλλά με τον φίλο του, τον Ιβάν Ματβίειτς, ο οποίος είχε επίσης μαζί την σύζυγό του Γιέλενα Ιβάνοβνα. Μάλιστα, σε μια επίδειξη κομπασμού, ο Ιβάν Ματβίειτς ανοίγει τα σαγόνια του ζώου για να μπει μέσα. Το αποτέλεσμα είναι ο κροκόδειλος να τον καταπιεί αμάσητο, επιβιώνοντας ωστόσο και μένοντας ζωντανός στο στομάχι του.
Μα αντί να τον σώσουν, ο Γερμανός ιδιοκτήτης του ζώου αρνείται να το σκοτώσει επειδή του επιφέρει χρήματα. Ωστόσο, έπειτα από τις παρακλήσεις του Σεμιόν Σεμιόνιτς και της συζύγου του φίλου του, της Γιέλενα Ιβάνοβνα, τους απαντάει ότι «εάν θέλουν να ανοίξει το στομάχι του κροκόδειλου, τότε θα πρέπει να του καταβάλουν ένα υπέρογκο ποσό και να του αποδώσουν παράλογες τιμές». Κι είναι τόσο εξωφρενικά όσα ζητά, που απορρίπτουν αμέσως την πρότασή του.
Η μόνη τους λύση είναι να στραφούν σε ένα άτομο που εκτιμά ο Ιβάν Ματβίειτς, ο οποίος ακόμη και μέσα από το στομάχι του ζώου συνομιλεί μαζί τους καθοδηγώντας τους στα επόμενα βήματα. Και το γαϊτανάκι του παραλόγου συνεχίζεται επί σκηνής, χαρίζοντας μας πάμπολλες στιγμές γέλιου και περισυλλογής, συνειδητοποιώντας πως ακόμη και το πιο απλό πρόβλημα, μεταμορφώνεται στα γρανάζια της χρονοβόρας γραφειοκρατίας και της προσωπικής ματαιοδοξίας, σε κάτι απίστευτα δύσκολο και άλυτο για πάντα.
Τις ερμηνείες τις βρήκα πραγματικά εξαιρετικές. Κάθε ηθοποιός ζούσε –και μαζί τους κι εμείς– τα κίνητρα, τα πιστεύω και τις σκέψεις του εκάστοτε χαρακτήρα. Κάποιοι μάλιστα από τους ηθοποιούς άλλαζαν ρόλους κατά τη διάρκεια της παράστασης, υποδυόμενοι απολύτως επιτυχημένα και άλλους χαρακτήρες.
Το αποτύπωμα, που άφησε μέσα μου το έργο, είναι το πόσο εύκολα μετατρέπεται ένα παράξενο και απίστευτο γεγονός σε αντικείμενο εκμετάλλευσης. Παρουσιάζοντάς μας κάθε έκφανση της ανάγκης του ανθρώπου να επιδείξει το εγώ του, χρησιμοποιώντας τη δύσκολη στιγμή κάποιου άλλου ώστε να αναδειχθεί ο ίδιος. Κάτι που σίγουρα αποτελεί ένα διαχρονικό φαινόμενο, που φαντάζει δύσκολο να εκλείψει, αφού, όσο κι αν η τεχνολογία ανθίζει και οι εποχές αλλάζουν, πάντοτε θα υπάρχουν κάποιοι απ' τους οποίους θα λείπει το αίσθημα της ενσυναίσθησης...
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Σταυρόπουλος, Ορέστης Σταυρόπουλος
Σκηνογραφία: Ελένη Νανοπούλου
Ενδυματολογία: Όλγα Ευαγγελίδου
Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος
Πρωτότυπη μουσική & σχεδιασμός ήχου: Δήμος Βρύζας
Βοηθός σκηνοθετών: Ειρήνη Λαμπρινοπούλου
Γραφιστικά, σχεδιασμός αφίσας: Γιάννης Αποσκίτης
Φωτογραφίες: Karol Jarek
Παίζουν οι ηθοποιοί (αλφαβητικά): Λάμπρος Γραμματικός, Ερατώ Μανδαλενάκη, Μαρία Μοσχούρη, Αντώνης Χρήστου
