Δύο ακόμα βιβλία από ένα αγαπημένο μου κειμενικό είδος. Δύο συλλογές διηγημάτων που ξεχώρισα και που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Έχω αναφερθεί πολλές φορές στα πλεονεκτήματα αυτών των βιβλίων –δεν θα τα ξαναγράψω εδώ–, απλώς έρχομαι να προσθέσω, επειδή και τα δύο αυτά πονήματα κυκλοφόρησαν μέσα στο καλοκαίρι. Δεν πρόκειται για ταξιδο-βιβλία διακοπών που προσφέρονται για την ξαπλώστρα δίπλα στο κύμα αλλά όχι για τις στιγμές χαλάρωσης μετά από μία πολυάσχολη ημέρα στη δουλειά. Αντιθέτως, προσφέρονται για κάθε ώρα και συνθήκη ακόμα και εκείνες τις στιγμές που ο χρόνος είναι περιορισμένος και ένα εκτενές πεζογράφημα δεν θα ήταν ιδανική επιλογή.
Τα όνειρα ταξιδεύουν νύχτα
Κατερίνας Λιβιτσάνου-Ντάνου
Έχω διαβάσει κι άλλες γραφές της κυρίας Λιβιτσάνου-Ντάνου όπως τους Δραπέτες της καθημερινότητας (συλλογή διηγημάτων) και τις ποιητικές συλλογές Ο άνθρωπος που μιλούσε με τον ήλιο, Στη σκιά του κόσμου ή το νεότερο Κόντρα στα κύματα (άπαντα κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Βακχικόν). Και σε αυτή τη συλλογή διηγημάτων –και μικροδιηγημάτων– είναι ανθρωποκεντρική, παρατηρεί τους ανθρώπους, αφουγκράζεται τις ανάγκες, τους στόχους, τις διαφορές τους και την γενικότερη προσπάθειά τους για επιβίωση αλλά και το πώς οραματίζονται το μέλλον, το αύριο και το νόημα. Οι ήρωες είναι απλοί πολίτες, βιοπαλαιστές... μιλούν σε πρώτο πρόσωπο για τη γέννηση ή τον θάνατο, την αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής.
Το βιβλίο χαρακτηρίζεται από την προσωποποίηση των εποχών –που γράφονται με κεφαλαίο– και σημειώνονται από τη συγγραφέα πάντα. Σηματοδοτούν δε διάφορες καίριες στιγμές της καθημερινότητας των ηρώων, μεγάλες αλλαγές κ.ο.κ. Μπορεί να μην έχει σημασία το έτος ή ο μήνας ή αν ήταν/είναι Δευτέρα ή Πέμπτη, όμως η εποχή υπογραμμίζεται με συνέπεια σαν ένας ακόμη χαρακτήρας.
Η ζωή ενός λαού στο προσκήνιο. Άνθρωποι προβληματισμένοι και σκεπτικοί, ερωτευμένοι κι απογοητευμένοι, εργαζόμενοι και άνεργοι, εύποροι και ζητιάνοι, αξιοπρεπείς και αδιάντροποι, θρασείς και ταπεινοί, συμβιβασμένοι κι επαναστάτες, εργασιομανείς και αργόσχολοι, αισιόδοξοι και απαισιόδοξοι, βαθιά θρησκευόμενοι και άθεοι. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, πνευματικού επιπέδου και κοινωνικής τάξης, άνδρες και γυναίκες, όλοι μαζί σε ένα σύνολο. Προσπαθούν να επιβιώσουν ο καθένας με τα όπλα που διαθέτει, γιατί για τον καθένα η ζωή έχει προορισμό και νόημα.
Θανάτου 20 ιστορίες
Ονούφριου Ντοβλέτη
Πολύ πολύ ενδιαφέρουσα η περίπτωση. Απρόβλεπτες ιστορίες, ιδιαίτεροι ήρωες, κάπως αντισυμβατικοί και οι ιστορίες τους ξεχωριστές υπό την έννοια ότι δεν μπορείς να μαντέψεις πού το πάνε, πού θα καταλήξει και πώς καθεμιά τους. Κάποιες κωμικοτραγικές, άλλες πιο δραματικές, άλλες πιο ανάλαφρες, όλες τους καλογραμμένες να επιφυλάσσουν και μια έκπληξη στον αναγνώστη.
Ένας κοινός παρονομαστής: ο θάνατος, που βρίσκεται παντού τριγύρω –τελικά– και μάλιστα σε αφθονία, απλώς το «βλέμμα» μας είναι στραμμένο συνήθως προς τον ουρανό και τον ορίζοντα, έτσι όπως ονειροβατώντας περιφερόμαστε στην πόλη για να πάμε από το σημείο άλφα στο σημείο βήτα προσπαθώντας να «ξεπλύνουμε» τον θόρυβο και τα προβλήματά μας, οπότε επιτηδευμένα και με χάρη αποφεύγουμε να τον κοιτάξουμε. Αυτά σκέφτομαι ενώ διαβάζω το βιβλίο.
Όμως, υπάρχει και δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό των διηγημάτων και αυτό οφείλεται στη διαφορετικότητα του ύφους, της αφήγησης και της εντύπωσης εντέλει που μεταφέρει καθένα.
Επίσης, αυτό που –νομίζω– κερδίζει πολύ σε αυτή την περίπτωση είναι ότι ο συγγραφέας ξέρει πώς να εισάγει τον αναγνώστη του σε μία συνθήκη και πώς να την ολοκληρώσει –αρχή και τέλος δηλαδή– ώστε, από τη μια να τον ιντριγκάρει άμεσα και από την άλλη να τον αφήσει με τις καλύτερες εντυπώσεις ώστε να αδημονεί για τη συνέχεια.
Και τέλος, το στιλ του κυρίου Ντοβλέτη είναι τέτοιο που μπορεί να συνδυάζει στο ίδιο κείμενο ωμό ρεαλισμό και παραμυθένια αύρα.
Ένας κλέφτης που ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας, μια γυναίκα που αλλάζει ήπειρο για να βρει τον άντρα των ονείρων της, ένας κατά συρροή δολοφόνος με προβλήματα στο γραφείο, ένα κορίτσι που έχασε για πάντα το λεωφορείο, ένα θύμα απαγωγής που ζητάει εκδίκηση, ένας πρίγκιπας που περιμένει την πριγκίπισσα με το άσπρο άλογο...