Φανταστικό μυθιστόρημα μαγικού ρεαλισμού είναι Το Δέντρο στο Νοσοκομείο με τις Μαριονέτες, του Παναγιώτη Κουρούπη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γκοβόστη.
Όσοι με γνωρίζετε προσωπικά ή με διαβάζετε συχνά ξέρετε ότι απεχθάνομαι τους ξενισμούς και ίσως να σας κάνει εντύπωση τούτος εδώ ο τίτλος με τρία ουσιαστικά γραμμένα με κεφαλαίο. Κι εμένα μου έκανε εντύπωση όταν κράτησα για πρώτη φορά το βιβλίο στα χέρια μου. Δημιουργήθηκε αυτόματα το ερώτημα αν πρόκειται για αγγλισμό ή πού αποσκοπεί τέλος πάντων η επιλογή, μέχρι να το διαβάσω και να καταλάβω πόσο σωστό είναι! Το Δέντρο και οι Μαριονέτες έχουν προσωποποιηθεί καθώς αναφέρονται σε έμβια όντα (κι άλλα «πράγματα»/πράγματα έχουν προσωποποιηθεί για τις ανάγκες της μυθοπλασίας, όπως το Άδικο, το Καλό και το Κακό). Πώς γίνεται αυτό; Ε, γίνεται/έγινε χάρη στη δεινότητα του συγγραφέα και σε μία ιστορία γεμάτη από μαγεία. Όχι αυτή που βγαίνει από μάγους και μάγισσες· την άλλη που βγαίνει από την πένα.
Στην υπόθεση, θα γνωρίσουμε ένα ιδιαίτερο παιδί που μεγαλώνει σε μια γκρίζα χώρα και φυλάει ένα μυστικό: τον κήπο με τα τραγούδια του. Η ζωή του είναι γεμάτη από προβλήματα και σκοτούρες... ο μη συμβατικός αυτός τύπος έχει ν' αντιμετωπίσει εμπόδια σε πολλαπλά σημεία αφού δεν ενσωματώνεται στην κοινωνία και γίνεται στόχος. Όμως μια μέρα θα συναντήσει μια μαριονέτα κι όλη του η ζωή θα αλλάξει καθώς ένας νέος κόσμος ανοίγεται για εκείνον. Ανακαλύπτει μέσα του τον συνομιλητή των δέντρων και των ξύλινων ψυχών.
Η αναζήτησή του θα τον φέρει στην Βενετία κι εκεί θα συναντήσει το πεπρωμένο του, κρυμμένες αλήθειες και πολλά ξύλινα πλάσματα. Όταν αρχίζει να σώζει τα ξύλινα κορμιά θα μεταμορφωθεί σε κάτι που κανένας δεν είχε ποτέ φανταστεί. Κι εκεί, μετά από έναν Παγκόσμιο Πόλεμο, τον διωγμό των Εβραίων και τον φασισμό, το πρώτο και τελευταίο Δέντρο της Βενετίας θα πολεμήσει για το φως.
Αν δεν έχεις την πολυτέλεια να είσαι ανόητος κι ευτυχισμένος, η νεότητα δεν έχει καμία απολύτως χρησιμότητα.
Πρόκειται για εξαίσιο δείγμα φιλοσοφικού παραμυθιού που πραγματεύεται και θίγει τον πόλεμο, τα ιδιαίτερα παιδιά, τη δύναμη της μουσικής αλλά και το βάθος της ανθρώπινης φύσης ενώ ταυτόχρονα συσχετίζει τις ξύλινες και τις ανθρώπινες μαριονέτες.
Από τις πρώτες σελίδες δείχνει πόσο ενδιαφέρον ανάγνωσμα (θα) είναι, την υπέροχη αφηγηματικότητά του και το τόσο ενδιαφέρον και όμορφο ύφος του. Τα χαρακτηριστικά αυτά στοιχεία (φιλοσοφία, παραμύθι, ρεαλισμός...) μαζί με τον ιδιαίτερο αυτόν ήρωα, την πρωτοπρόσωπη αισθαντική αφήγηση και την υπέρκοσμη, μαγική του ιστορία δομούν ένα μυθιστόρημα που απολαμβάνεις και προσφέρουν μια εμπειρία πραγματικά αξιοσημείωτη, ξεχωριστή, που θα τη θυμάσαι για καιρό – ίσως και για πάντα. Αυτό το βιβλίο-εμπειρία μπορεί ακόμα και να αλλάξει κάποιους αναγνώστες· το σίγουρο πάντως είναι ότι θα κάνει τους περισσότερους από αυτούς να δουν τη φύση –κυρίως τα δέντρα και τα φυτά– με νέα μάτια.
Ο άνθρωπος αλλάζει, κι αυτό μπορεί να του συμβεί ακόμα και με κάτι τόσο μικρό όσο μια τυχαία εικόνα.
Πρόκειται για καλογραμμένο βιβλίο που χτυπάει φλέβα, έχει όλο το γκρίζο (άνθρωποι, χώρα, στρατιώτες κ.λπ.) και τη βρομιά της ζοφερής πραγματικότητας, αποτελεί ένα οδοιπορικό ζωής (όπως μια κατάβαση στα άδυτα ώστε να αναδυθείς καινός), έχει εναλλαγές, εκπλήξεις κι ανατροπές, ξυπνά αισθήσεις και εντάσεις μέσα από ήχους, αρώματα, μυρωδιές, χρώματα, υφές, αφές, εικόνες και τόσα άλλα.
Προάγει το καλό, το δίκαιο, το σωστό, το κάλλος... δηλαδή το όμορφο σε έναν κόσμο γεμάτο από ασχήμια (η οποία βέβαια δεν αφορά την εξωτερική εμφάνιση των ανθρώπων ή των δημιουργημάτων αυτών αλλά πρωτίστως την εσωτερική ομορφιά, την ψυχή).
Μόνο με τη ζωή πολεμάς το αναπόφευκτο.Ήθελα ομορφιά, διψούσα για ανάταση.Είναι κάτι φωνές τόσο συγκλονιστικά ανθρώπινες που σου φέρνουν δάκρυα αληθινής ομορφιάς στα μάτια.
Το βιβλίο αποτελεί ψυχαγωγικό ανάγνωσμα, με την ουσιαστική έννοια του όρου, και προτείνεται για κάθε ηλικία και γούστο καθώς αυτό που προσφέρει η εμπειρία του είναι μόνο γόνιμο, εποικοδομητικό και κερδοφόρο. Ο ιδιαίτερος αυτός χαρακτήρας δε, που φοβάται και πικραίνεται αν θα τον αποδεχτούν οι άλλοι, είναι που προσφέρει το μέγα όφελος και παράδειγμα και ειδικά από το σημείο που θα βρει την κλίση του και μετά. Δηλαδή όταν ανακαλύπτει ότι μπορεί να διαβάσει το άψυχο, να δει την ψυχή του και να μιλήσει τη γλώσσα του. Τότε είναι η στιγμή που καταλαβαίνει ότι μπορεί και θέλει να βοηθήσει· εκείνος που ανέκαθεν έχριζε ειδικής φροντίδας και βοήθειας – ασχέτως αν την έβρισκε/βρήκε ποτέ.
Αναγκάστηκα να ζήσω στο παρόν, γιατί κάποιος με είχε ανάγκη, δεν μπορούσε χωρίς εμένα.
Η φράση που κρατάω –φυλαχτό πλέον– είναι: Όταν κάτι λέγεται με αλήθεια στους φθόγγους, φαίνεται πως έχει δύναμη και πιάνει, σαν ξόρκι, γιατί έτσι λειτουργεί αυτό το βιβλίο, αλλά και τον αποσυμβολισμό του τραπεζιού όταν: Οι άνθρωποι γίνονται πιο αληθινοί όταν τρώνε ελεύθεροι (σ. 489) και όλη η παράγραφος μέχρι το τραπέζι είναι η αναπαράσταση της ζωής.
Ένα ξόρκι είναι, τελικά, που στοχεύει στο φως και στην αναζήτηση της ψυχής. Και μία εναλλακτική ιστορία του κόσμου μας. Ε, κι ένα σημείο αναφοράς –πια– για εμάς που το έχουμε διαβάσει.
Υπέροχο!