Το αίνιγμα του Γουίντεμπι είναι μια διπλή ιστορία. Μια ιστορία για ένα κορίτσι που πασχίζει να υψώσει το ανάστημά της σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία που περιορίζει κατά πολύ την υπόσταση της γυναίκας και μια ιστορία για ένα αγόρι, καταδικασμένο από τη γέννησή του, ορφανό που πασχίζει για να επιβιώσει.
Η συγγραφέας θα μας μεταφέρει στη Βόρεια Γερμανία όπου το 1952 σε έναν μικρό βάλτο, εργάτες που εργάζονται και εξάγουν τύρφη, θα βρεθούν μπροστά σε ένα αποκρουστικό θέαμα. Ανθρώπινα μέλη συνθέτουν έναν σκελετό. Καλέστηκε η αστυνομία και αργότερα οι επιστήμονες αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο ηλικίας 2000 ετών, για ένα νεαρό άτομο που έζησε τον 1ο αιώνα μ.Χ., την Εποχή του Σιδήρου. Είχε μόλις ανακαλυφθεί μία έφηβος γύρω στα 13, με δεμένα μάτια και ξανθά μαλλιά, που μετέπειτα ονομάστηκε το πτώμα του βάλτου ή το κορίτσι του Γουίντεμπι.
Ορμώμενη η συγγραφέας από τα παραπάνω στοιχεία, δημιούργησε ένα βιβλίο, δίνοντας υπόσταση στο πτώμα του βάλτου με δύο εκδοχές που φυσικά και οι δύο ήταν αναμενόμενο να έχουν προδιαγεγραμμένο και τραγικό τέλος.
Το κορίτσι της πρώτης ιστορίας, ονομάζεται Έστριλντ και είναι κόρη ενός βυρσοδέψη. Ένα κορίτσι διαφορετικό, θαρραλέο, φιλόδοξο και γεμάτο πείσμα, που διψά να απαλλαγεί από τον καθιερωμένο τρόπο διαβίωσης. Φίλος είναι ο Βάρικ, με την παραμορφωμένη πλάτη που εκείνη καθόλου δεν την ενοχλεί. Ο Βάρικ είναι ορφανός, πάντα γελαστός μα λιπόσαρκος και δουλεύει κοντά σε έναν σιδερά για ένα κομμάτι ψωμί. Τα δύο παιδιά ενώνουν τις μοναξιές τους και προσπαθούν να βοηθηθούν το ένα το άλλο.
Θα διαβάσουμε για τη περόνη, που συγκρατεί το σάλι και φέρει σκελετό πουλιού, για τα αγενή αγόρια του χωριού που απομονώνουν τον Βάρικ, την τελετή ενηλικίωσης στο ιερό άλσος προς τιμή πάντα των ανδρών, αλλά και το κρυφό όνειρο που έχει η Έστριλντ και σκέφτεται να το υλοποιήσει άμεσα.
Η εξάσκηση στο να κρατά ασπίδα, να βρυχάται και να μάθει τον σουηβικό κόμπο, την περίπλοκη πλεξούδα των πολεμιστών, ένα μακρύ χρωματιστό υφαντό σάλι που πλέκει μια μητέρα για τη γιορτή ενηλικίωσης, η εκδίκηση για τον θάνατο ενός πολεμιστή στο πεδίο της μάχης, αλλά και η ηρωίδα-γυναίκα που κυοφορεί το 11ο παιδί της, είναι κομμάτια του βιβλίου που συγκινούν τον αναγνώστη και τον προϊδεάζουν για μια δυνατή συνέχεια.
Ο υπερόπτης και αλαζόνας Ραλφ, η σκληρή δουλειά στα χωράφια, το καλά οργανωμένο σχέδιο που έπλαθε για μέρες στο μυαλό της η Έστριλντ, αλλά και η ύστατη ώρα μπροστά στο συμβούλιο που αποδίδει χωρίς ίχνος ανθρωπιάς την ποινή του, οδεύουν την ιστορία στο τραγικό της τέλος που δυστυχώς δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς.
Όμως εκτενέστερες έρευνες επάνω στο πτώμα του βάλτου, αλλάζουν τα δεδομένα και κάνουν λόγο πλέον για ένα υποσιτισμένο αγόρι και όχι κορίτσι, ηλικίας 16 ετών, οπότε η συγγραφέας πλάθει εκ νέου ιστορία με τα νέα στοιχεία και ήρωα τον Βάρικ που γνωρίζουμε ήδη.
Το αγόρι μας λοιπόν, ζει από 5 ετών στο σιδεράδικο. Κοιμάται σε μια παράγκα χωρίς πόρτα μέσα στο ψύχος του χειμώνα και είναι ευγνώμων για όσα η ζωή του έχει, μέχρι τώρα, προσφέρει.
Διατηρεί φιλία με το αδέσποτο σκυλί, τον Φίλο, λατρεύει τα ζώα και διψά για μάθηση. Παρά τις αντίξοες συνθήκες τις οποίες υπομένει, στη παράγκα έχει δημιουργήσει το «Ράφι της μάθησης» όπου εκεί διατηρεί σκελετούς ζώων τους οποίους μελετά με σθένος.
Συνεχίζοντας την ανάγνωση, θα μάθουμε για τη συνάντησή του με τον γέρο στον μεγάλο βράχο, το πέσιμο του σιδερά και το σχέδιο βοήθειας που στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία, τα φύλλα ιτιάς που βοηθούν στον πόνο, αλλά και το άδοξο τέλος του, θύμα της πνευμονίας.
Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση που μου κίνησε το ενδιαφέρον για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο της Lois Lowry, ένα σύντομο βιογραφικό της οποίας θα βρείτε στο τέλος του άρθρου, επέλεξα την παρακάτω:
Αν δεν έχεις κάνει κάτι γενναίο και καλό, δεν έχει έρθει η ώρα να πεθάνεις.
Όταν έλαβα το βιβλίο από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, δεν φανταζόμουν το ταξίδι που έκρυβε στους κόλπους του. Με φάρο τις λέξεις, περιπλανήθηκα άλλοτε σε λιμάνια απάνεμα και άλλοτε σε λιμάνια φουρτουνιασμένα. Συγκινήθηκα από τις ιστορίες των δύο αυτών ξεχωριστών παιδιών, ταυτίστηκα με τα θέλω τους, αγωνιούσα μαζί τους με τις ανησυχίες τους και παρά το προδιαγεγραμμένο τέλος τους, λάτρεψα τις ζωές τους.
Πρόκειται για ένα συγκινητικό βιβλίο που έχει πολλά να μας διδάξει. Θάρρος, τόλμη, ελπίδα, σθένος, κυνήγι των στόχων και τον ονείρων μας και φυσικά ανιδιοτελή φιλία και προσφορά.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το οπισθόφυλλο του βιβλίου αναφέρει:
Η Lois Lowry, νικήτρια του Newbery Medal και συγγραφέας δεκάδων ευπώλητων βιβλίων, μεταφέρει τους αναγνώστες στην Εποχή του Σιδήρου μέσα από τη συναρπαστική διπλή ιστορία ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού που παλεύουν να επιβιώσουν, σε αυτό το επικό κράμα φαντασίας και ιστορίας.
Η Έστριλντ δεν μοιάζει με τα άλλα κορίτσια στο χωριό της· θέλει να γίνει πολεμίστρια. Ο Βάρικ, το ορφανό αγόρι που τη βοηθάει να εξασκηθεί, παρά την παραμορφωμένη πλάτη του, είναι επίσης ξεχωριστός. Και σε έναν κόσμο όπου οι διαφορές δεν γίνονται ανεκτές, ο κίνδυνος που διατρέχουν είναι θανάσιμος.
Αντλώντας έμπνευση από την αληθινή ανακάλυψη ενός πτώματος βάλτου ηλικίας δύο χιλιάδων ετών στο Γουίντεμπι της βόρειας Γερμανίας, η Lois Lowry, με την αριστοτεχνική της αφήγηση, δίνει ξανά ζωή στο «παιδί του Γουίντεμπι», που πνίγηκε στον βάλτο με τα μάτια δεμένα. Η ταλαντούχα συγγραφέας εξερευνά με καθηλωτικό τρόπο πιθανές εκδοχές της ζωής σε μια άλλη εποχή.
H Lois Lowry συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα στις σπουδαιότερες Αμερικανίδες συγγραφείς νεανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Έγινε διάσημη χάρη στην αγάπη της για τη δυστοπία και την εφευρετικότητα της γραφής της. Σύμφωνα με τους New York Times, η Lowry, δίκαια θεωρείται πως έχει δημοσιεύσει «το καλύτερο βιβλίο νεανικής λογοτεχνίας που γράφτηκε ποτέ», μια αναφορά στο Ο φύλακας της μνήμης. Συνολικά, έχει συγγράψει πάνω από τριάντα μυθιστορήματα για παιδιά και εφήβους και έχει λάβει αναρίθμητες διακρίσεις. Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους κατέχει η διπλή κατάκτηση του πολύ σημαντικού Newbery Medal το 1990 με το Number the Stars, και το 1994 με τον Φύλακα της μνήμης.