Δημοσθένης Αλεξιάδης

Δημοσθένης Αλεξιάδης

Ο Δημοσθένης Αλεξιάδης γεννήθηκε το 1838 και ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς της εποχής εκείνης, που θεμελίωσαν το νεοελληνικό θέατρο. Με το πάθος του και την αγάπη του για το θέατρο κατάφερε να γίνει ένας από τους σπουδαιότερους ρολίστες που διέθετε τότε η ελληνική σκηνή. Ως θεμελιωτής του ελληνικού θεάτρου υπήρξε μια πολυσχιδής προσωπικότητα που εκτός από την υποκριτική ασχολήθηκε και με την σκηνοθεσία, με τις μεταφράσεις αλλά και με τις διασκευές θεατρικών έργων. Η πρώτη του εμφάνιση σε ερασιτεχνικό επίπεδο πραγματοποιήθηκε το 1862 στο θέατρο Μπούκουρα, που είχε παραχωρηθεί τότε στον Παντ. Σούτσα και τον Αθ. Σίσυφο. Από την επόμενη χρονιά άρχισε να εμφανίζεται επαγγελματικά στο θέατρο και πολύ σύντομα εξελίχθηκε σε έναν μεγάλο ρολίστα της ελληνικής σκηνής. Το 1863 συμμετέχει στο έργο του Σίλλερ Μαρία Στιούαρτ όπου κράτησε τον ρόλο του Αυλάρχη. Η εξέλιξη του ως ηθοποιός ήταν μεγάλη και σύντομη και δεν άργησε να συγκροτήσει τον πρώτο του θίασο.

Το 1867 μαζί με την Πιπίνα Βονασέρα παρουσιάζουν στο Ηρώδειο την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Με την Π. Βονασέρα γνώρισε μεγάλη επιτυχία και για αρκετά χρόνια είχαν μόνιμη συνεργασία στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Στην Σύρο είχαν μεταβεί πολλές φορές γνωρίζοντας πάντα την επιτυχία.
Το 1876 ίδρυσε μαζί με την ίδια, την Πολυξένη Σούτσα κ.α τον Ελληνικό Δραματικό Θίασο. Στο πασίγνωστο εκείνη την εποχή θέατρο Μπούκουρα ανεβάζουν το έργο του Δημ. Βερναρδάκη Ευφροσύνη. Την επόμενη χρονιά (1877) στο θέατρο Απόλλων σε συνεργασία με τον άλλον εκλεκτό ηθοποιό της εποχής Δίον. Ταβουλάρη ανεβάζουν το έργο του Δημ. Παπαρηγόπουλου Συζύγου εκλογή. Στο ίδιο θέατρο για πολλά χρόνια θα βρει στέγη ο θίασός του και θα παρουσιάσει στο αθηναϊκό κοινό ένα πλούσιο ρεπερτόριο με Έλληνες και ξένους θεατρικούς συγγραφείς.

Το 1878 ο Δημοσθένης Αλεξιάδης θα παρουσιάσει το έργο Περιπλανώμενος Ιουδαίος σε δίκη του διασκευή. Επρόκειτο για ένα πολύωρο θεατρικό έργο.

Το 1882 θα μετονομάσει τον θίασό του σε Πανελλήνιο Δραματικό Θίασο.
Εκείνη την εποχή, από αγάπη για τους συναδέλφους του και γνωρίζοντας τις δυσκολίες του επαγγέλματος, θα πάρει μέρος σε μια από τις πρώτες συνδικαλιστές προσπάθειες για τον κλάδο του με τον Σύνδεσμο των Ελλήνων Ηθοποιών ενώ χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα το 1910, θα γίνει πρόεδρος σε μια δεύτερη συνδικαλιστική προσπάθεια με τον Σύλλογο Ελλήνων Ηθοποιών.

Το 1884 παρουσίασε για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό τον θεατρικό συγγραφέα Πέδρο Καλντερόν, με τον Αλκάδη της Θαλαμέας.

Από το 1892 αρχίζει η συνεργασία του με τον άλλον σπουδαίο ηθοποιό της εποχής Ευάγγελο Παντόπουλο. Ανεβάζουν το έργο Οικογένεια Παραδαρμένου του Μπάμπη Άννινου στο θέατρο Κωμωδιών κι επίσης τη Νύφη του χωριού του Δημ. Κόκκου, την Αλεπού  του Ν. Ζάνου κ.α.

Το 1895 συνεργάζεται ξανά με τον Ν. Ζάνο και παίρνει μέρος στην επιθεώρηση Λίγο απ' όλα του Μ. Λάμπρου.

Το 1895-96 ο θίασος του θα μετονομαστεί σε Δραματικός Θίασος Αθηνών ενώ στο καλλιτεχνικό δυναμικό του θιάσου θα ανήκει και η εξαίρετη ηθοποιός Ευαγγελία Παρασκευοπούλου.

Το 1899 θα ανεβάσει στο θέατρο Διονυσιάδου το έργο του Μιχ. Ζώρα Φαινόμενα και πράγματα και την επόμενη χρονιά, το 1900, βρίσκει στέγη στο θέατρο Νεαπόλεως. Το 1901 ανεβάζει ξανά στο θέατρο Διονυσιάδου το Μεγάλο κακό.

Ο Δημοσθένης Αλεξιάδης, στην πολύχρονη και τόσο πετυχημένη σταδιοδρομία του,  συνεργάστηκε με όλους τους μεγάλους ηθοποιούς που διέθετε τότε το ελληνικό θέατρο. Ανέβασε περίπου πεντακόσια θεατρικά έργα σε δική του σκηνοθεσία και πολλές φορές είχε μεταφράσει και είχε κάνει διασκευές για το θέατρο.

Ασχολήθηκε επίσης με το σαιξπηρικό θέατρο ανεβάζοντας δύο από τις πιο άρτιες τραγωδίες του κορυφαίου δραματουργού. Οθέλλος και Βασιλιάς Ληρ. Ανέβασε επίσης, το Ρουί Μπλας του Β. Ουγκώ, τον Εξηνταβελόνη του Μολιέρου καθώς και τον Επιθεωρητή του Γκόγκολ.

Άνηκε και ο Δημοσθένης Αλεξιάδης στους ηθοποιούς που άνοιξαν δρόμο για το ελληνικό θέατρο και με μέσα φτωχά κατάφερε να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους ρολίστες που πέρασαν ποτέ από την ελληνική σκηνή. Διακρίθηκε για το ταλέντο του, την εργατικότητά του αλλά και για την αγάπη του και την στήριξή του προς τους ομότεχνούς του. Η πρώτη συνδικαλιστική προσπάθεια που έκανε δεν καρποφόρησε, στη δεύτερη που ήταν και πρόεδρος είχε την ίδια τύχη. Δυστυχώς ο εκλεκτός αυτός ηθοποιός, που στερέωσε μαζί με άλλους συναδέλφους του το ελληνικό θέατρο, έφυγε από τη ζωή μία χρονιά πριν ιδρυθεί το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (Σ.Ε.Η). Για τα χρόνια εκείνα άνηκε στην κατηγορία των πιο μορφωμένων ηθοποιών.

Ο Δημοσθένης Αλεξιάδης έφυγε από τη ζωή το 1916 έπειτα από μία μεγάλη και πετυχημένη σταδιοδρομία.



Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από την εγκυκλοπαίδεια του Θεόδωρου Έξαρχου Έλληνες ηθοποιοί: Αναζητώντας τις ρίζες, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Δωδώνη, ενώ η φωτογραφία ανήκει στο βιβλίο του Γιάννη Σιδέρη Ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.