Γιάννη Σμίχελη
7
Το ελληνικό κράτος ενώ έχει ως κύριο οπλοστάσιο έναν παγκόσμιο πολιτισμό
τον διαχειρίζεται σαν εμπόρευμα και όχι κεφάλαιο έμπνευσης δημιουργίας κι αναγέννησης
έτσι ώστε η εθνική κουλτούρα να πτωχαίνει συνεχώς
και να υποβαθμίζεται η ταυτότητά της στην συλλογική συνείδηση
με συνέπεια τον εκφυλισμό της ενότητας.
Δεν διολισθαίνουμε πια, καταβαραθρωνόμαστε.
δεν έχουμε τα κριτήρια για να ορίσουμε ποιοι είμαστε.
Έχουμε περάσει από τη φάση της ιδιωτικής νοηματοδότησης της ελληνικότητας
όπου δέκα εκατομμύρια του εσωτερικού είχαν διαφορετικό περιεχόμενο απόδοση
ανάλογα τα ατομικά κριτήρια επιτυχίας
και αλλά δέκα εξωτερικού σύμφωνα με τη χώρα μετανάστευσης, την ταξική θέση
και τον επαγγελματικό προσανατολισμό.
Όσο παράλογο και να φαίνεται οι μετανάστες έχουν πιο ξεκάθαρη εικόνα του Έλληνα
ακριβώς επειδή βρίσκονται σ' ένα ορθολογικά οργανωμένο περιβάλλον
κατά κύριο λόγο του δυτικού κόσμου, ο οποίος οικοδομήθηκε σε συγκεκριμένες αντιλήψεις
περί των αρχαίων Ελλήνων και στην εμβριθή γνώση των έργων τους
που ευνόησαν την καπιταλιστική ανάπτυξη και την ολοκληρωμένη κατασκευή
των αστικών κοινωνιών τους.
Στην Ελλάδα αντίθετα δεν δυτικοποιηθήκαμε ποτέ κι ας καμωνόμαστε τους Ευρωπαίους
ενώ όσο κι αν πασχίσαμε να απωθήσουμε την ανατολίτικη νοοτροπίας μας
ουδέποτε την εξαλείψαμε πρώτον γιατί οι Έλληνες επαναστάτες ήταν και οι ίδιοι
αμφίσημοι στο τοπικιστικό τους πλαίσιο, δεύτερον οι πρόσφυγες ως δυναμικό στοιχείο
μπόλιασαν ναι μεν με την πλούσια μικρασιατική παράδοσή τους την εθνική κοινωνία
αλλά ο μετασχηματισμός ολοκλήρωσης της Ελλάδας δεν επιτεύχθηκε
ακριβώς επειδή η πιο ριζοσπαστική ομάδα Ελλήνων ήταν κομμουνιστές
και χρησιμοποιήθηκαν μόνο για την δύσκολη περίοδο του Δεύτερου Παγκόσμιου
και κατόπιν εκδιώχθηκαν σε σημείο αφανισμού. Τρέμω πάντα
όταν η κρίσιμη μάζα των ουδετέρων σιωπηρά συγκλίνει με τον ισχυρό.
Όλη η παραμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας ξεκινά από τον Εμφύλιο
και η αποτελμάτωσή της ισχυροποιείται με το φαινόμενο της μετεξέλιξης του ραγιαδισμού
από ανατολίτικο σε δυτικότροπο.
Αφού εμείς δεν ομονοήσαμε ώστε να νικήσουμε μόνοι μας τους Τούρκους το εικοσιένα
ένδειξη πολύ ισχυρή περί ασθενούς εθνοτικής συνείδησης, γιατί εθνική δεν υπήρχε,
εφόσον κτίσαμε ένα κράτος πάνω σε μια καθοριστική πολιτική δολοφονία
και διαρκώς αναζητούσαμε ερείσματα στο εξωτερικό για την ενίσχυση ιδεολογιών και πρακτικών
απεμπολώντας το δικαίωμα του εθνικού αυτοπροσδιορισμού
στο όνομα του προστατευτικού ετεροπροσδιορισμού
ουσιαστικά παζαρεύαμε διαρκώς την επιμέλειά μας από τις ξένες δυνάμεις
αντί να σταθούμε στα πόδια μας.
Δεν γίναμε έθνος ανάδελφο, γιατί δεν αυτοεκπληρωθήκαμε ως εθνική κουλτούρα
αλλά παραμείναμε ένα συνονθύλευμα συμμοριών και κλικών στο σχήμα κλέφτες αμαρτωλοί
με ψευδεπίγραφες εθνικές κορόνες ανάλογα την ισορροπία τρόμου επιμέρους συμφερόντων
που στο τέλος κατάντησε ένας πολτός χρεοκοπημένων πελατών τραπεζών.
Δεν μπορώ να γράψω αν δεν γυρίσει ανάποδα το μυαλό
ν' αναπτύξει κεντρόφυγη τάση ώστε να μην ακολουθεί την πεπατημένη
όλες εκείνες τις παραδοχές οι οποίες υποτίθεται πως διευκολύνουν τη ζωή
αλλά ουσιαστικά στήνουν παγίδες στην ίδια
όλες αυτές οι πρακτικές ευκολίες και οι σύντομοι δρόμοι με την αποτελεσματικότητα
μας έφαγαν
λες και δεν στηρίζονται σε στερεοτυπικά αυτονόητα φυτευτά στο τσερβέλο.
Μέσα από τη διαρκή προπαγάνδα περί ευδαιμονικού ατόμου
κυνηγό της ευτυχίας στην υλική απόλαυση και τις καταναλωτικές ηδονές
πρώτα το σπίτι, μετά το αμάξι, κατόπιν τα ρουχαλάκια φίρμας
στη συνέχεια το εξοχικό, οι διακοπούλες, τα λίγο πιο ακριβά έπιπλα
το μοντέρνο αυτοκίνητο, οι σύγχρονες ηλεκτρικές οικοσυσκευές
τα διαμερίσματα στη θέση της οικογενειακής μονοκατοικίας δύο ορόφων
ταξίδια στο εξωτερικό, σπουδές των παιδιών,
φροντιστήρια, κόντρα φροντιστήρια και ξανά φροντιστήρια
παράλληλα με το σχολείο, το γυμνάσιο, λύκειο, πανεπιστήμιο
ιδιωτικά μαθήματα ξένων γλωσσών, μουσικής και πάει λέγοντας.
Χορός, τένις, πισίνα, πάρτι, αλκοόλ, χασίσια, σπιντάκια
και στο τέλος γλείψιμο δυο χιλιόμετρα γλώσσα
γιατί καλά τα προσόντα και ωραία μόστρα το νέο διαμέρισμα-επένδυση
αλλά με δάνεια γίνεται και δεν φτάνει ένα μεροκάματο
όχι δα, με τέτοια μουράκλα, τι έχουμε τα κονέ
τα δόντια τα χρυσά και πλατινένια στις κρίσιμες ώρες φαίνονται
να κάνουμε και τα θεληματάκια στον τοπικό πολιτευτή
της κλαδικής, του κομματικού μηχανισμού, του δημάρχου
στα κομμάτια η ψήφος είναι για να ανοίγει πόρτες
σιγά τα ωά, όλοι ίδιοι είναι, εμείς το συμφέρον μας
να φτιάξουμε ωραία οικογένεια με πρεστίζ
και καλές προοπτικές και για τα εγγόνια μας.
Επιχείρηση λάδωμα, θέση στο δημόσιο λαδοτύρι, εξυπηρέτηση στα ΕΣΠΑ
κατάθεση λαδερή, άδεια σ' αυθαίρετο, στραβά μάτια στο χτίσιμο λαδόκολλα
μονάδα με διαμερίσματα ορυκτέλαια, ξενοδοχείο πέντε αστέρων ελαιοτριβείο
και ούτω καθεξής
Γιατί το τέρας δεν γεννιέται, γίνεται και όποιος προλάβει τον Κύριο είδε
δηλαδή πρόλαβε να πατήσει επί δικαίων κι αδίκων
αν χρειαστεί κι επί πτωμάτων και να μας έχει ο θεός καλά
εμάς και τα παιδιά μας, να περνάει καλά και ο υπόλοιπος κόσμος
αλλά προτεραιότητα έχουμε εμείς που είμαστε δικοί μας
το αίμα νερό δεν γίνεται και παπούτσι από τον τόπο σου να 'ναι κι επιχρυσωμένο
εμείς πρώτα από όλα την οικογένεια
ο άνθρωπος γεννιέται για να κάνει φαμίλια αφού παντρευτεί τον κατάλληλο χαϊβάνι.
Εεε οι συμβιβασμοί είναι απαραίτητοι και οι αμοιβαίες υποχωρήσεις
πρωτίστως τα παιδιά και να περνάμε εμείς καλύτερα και οι άλλοι καλά
όλα κι όλα δεν πάμε να βγάλουμε τα μάτια των αλλονών
αλλά αν μου πειράξουν τη φαμίλια θα τους φάω
δεν ξέρουν πως είμαι καλός καλός, αν όμως με πειράξουν δαγκώνω.
Έλα καημένε εσύ θα λύσεις τα προβλήματα της χώρας
γιατί έχουμε τους ειδήμονες και τους πολιτικούς
κοιτά τη δουλειά σου και το σπιτικό σου
κι άσε τους άλλους να βγάλουν το φίδι από την τρύπα
οι ηρωισμοί δεν χωράνε στην εποχή μας
έτσι όπως το πας εσύ θ' αγιάσεις
αν όμως βρεθείς στον δρόμο με τα κουβαρνταλίκια σου και την ηθική σου
εσύ θα φταις, δεν θα έχουν οι άλλοι την ευθύνη
μην είσαι αγαθοβιόλης, κοίτα να περνάς καλά και χέστα τα υπόλοιπα
εμείς ο τελευταίος τροχός της αμάξης είμαστε
ποιος μας υπολογίζει; Σιγά μην περίμεναν εσένα για να το σκεφτούν
και να το κάνουν
κάτσε στ' αβγά σου και κλώσαγε τα συμφέροντά σου
ο καθένας κι απάνω του.
Ποιος είσαι ρε να λύσεις το πρόβλημα της διαφθοράς, το κυπριακό και το
Μεσανατολικό, ο Καραμανλής είσαι ή ο Παπανδρέου;
Ουστ από 'δώ χαραμοφάηδες μόνο την ψήφο του κοσμάκη ζητάτε
με ψευτιές και μετά τον γράφετε στα παλαιά των υποδημάτων σας
αν δεν στήσεις κώλο δεν κάνει χαΐρι.
Λαμόγια οι πολιτικοί θέλουν λέει να φτιάξουν τον κόσμο
με τις αρπαχτές
σε κανένας κερατάς
όλοι είναι απατεώνες
μια χούντα μας σώζει.
Πού είσαι ρε Παπαδόπουλε;!
Να βάλεις τάξη στο μπουρδέλο που λέγεται Ελλάδα.
Όπως και να το δούμε, το στράβωμα ξεκινάει από την στιγμή της εκδίωξης
κι απαξίωσης των κομμουνιστών
διότι πολύ απλά η Ελλάδα των νοικοκυραίων όλο στραβά μάτια έκανε
στις αδικίες, τ' αδικήματα, στα εγκλήματα και τις κομπίνες
όποιος περνά καλά δεν πά' να καίγεται ο κόσμος.
Ας προσέχατε να μην την πάταγε, εμείς γιατί κοιτάμε τις δουλειές μας
κι έχουμε σκύψει το κεφάλι;
Κάπως έτσι λοιπόν φτάσαμε στην χρεοκοπία.
Όμως σε όλα τα μεγάλα έργα του λαϊκού πολιτισμού μας
ας πάρουμε παραδείγματος χάρη τα τραγούδια από το ρεμπέτικο στο λαϊκό κι έντεχνο
δεν υπάρχει ένα corpus με αισιόδοξη νότα
όλα είναι από μελαγχολικά έως καταθλιπτικά και μαύρα
σαν το Μαχαίρι του Καββαδία, την Πρέβεζα του Καρυωτάκη
ή το Ερωτικό του Άλκη Αλκαίου.
Ακηπανικά, Άσημου και Σιδηρόπουλου από το λοξό στο φευγάτο
και το στράβωμα της ψυχής στον καλικάντζαρο αναρχικό του Πανούση
μοιάζουν όλα μια παραφωνία ως προς το εθνικό αφήγημα της μακροημέρευσης.
Και ο πιο meinstream Σαββόπουλος, η συντηρητικούρα με τις καλλιτεχνικές απομιμήσεις
και τις πειθήνιες εξυπηρετήσεις όλο στο χώσιμο είναι και στο ανικανοποίητο
ο εθνικισταράς ψευδοαριστερός με τους Κωλοέλληνες τα 'χει
απαιτώντας να γίνουν άλλοι.
Εεε αυτό το πνεύμα επικρατούσε συνολικά στο μεταπτυχιακό του Ρεθύμνου
αποδομούσαμε το παραμύθιασμα του Παπαρηγόπουλου στον λαουτζίκο
δεν ήταν καθόλου τυχαίο που οι εφημερίδες στη δεκαετία ενενήντα μοίραζαν την ιστορία του
η αστική τάξη των νεόπλουτων πάσχιζαν να ανανεώσουν την μπούρδα της εθνικής συμπόρευσης.
Καθόλου άσχετο φυσικά που ο Κοραής αν και ένας από τους πατέρες του ελληνικού εθνικισμού
δεν πάτησε το πόδι του στην Ελλάδα πριν από την Επανάσταση του είκοσι ένα κιόλας.
Ο Καβάφης ως ο πιο μεγάλος Έλληνας ποιητής μαύρα κι άραχνα τα βλέπει στην Αλεξάνδρειά του.
Στοχασμός κι αναστοχασμός και διδαχή μπρος στην παρακμή
αν δεν ήταν οι ηδονές δεν θα είχε φως η ποίησής του
ακόμη και ο πηγαιμός για την Ιθάκη ένα παιχνίδι του μυαλού είναι
για να ξεχαστούμε και να μην πνιγούμε στα χάλια μας.
Εξαίρεση ο Ελύτης με το κόλλημά του στο Αιγαίο
και τη σύνδεση της αισθητικής του αρχιπελάγους
με την εθνεγερσία και τα εθνικά μεγαλουργήματα
Είναι η παραφωνία στον κανόνα της ποιητικής απαισιοδοξίας.
Copyright © Γιάννης Σμίχελης All rights reserved
Πρώτη δημοσίευση
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το κείμενο αποτελεί μέρος της συλλογής του Γιάννη Σμίχελη Διάχυση. Μέρος πρώτο: Παρακμιακοί λαβύρινθοι.
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε έργο της Φωτεινής Χαμιδιέλη.
Η συλλογή δημοσιεύτηκε τμηματικά στο koukidaki.gr από τον Απρίλιο του 2024, κάθε Παρασκευή. Για να διαβάσετε ολόκληρη τη συλλογή ξεκινήστε από εδώ. Ή συνεχίστε στο επόμενο.