Πώς ξεκινά η ποιητική δημιουργία; Τι πυροδοτεί την έμπνευση ή την ανάγκη;
Νικολέττα Αλεξάνδρου: Για μένα η αρχή είναι η δυσάρεστη έκπληξη· όλα εκείνα που μια δεδομένη στιγμή βιώνω τεράστια και στις περισσότερες των περιπτώσεων με αρνητικό πρόσημο. Ελάχιστες φορές νιώθω την ανάγκη να καταγράψω κάτι θετικό που μου συμβαίνει. (Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει το θετικό στοιχείο στη ζωή μου, για το οποίο είμαι μάλιστα ευγνώμων.) Η γραφή είναι επίσης η διέξοδος όταν φθάνω σε αυτό που περιγράφω στον «Κόμπο». Είναι η λύση που προσφέρω στον εαυτό μου όταν έχει εξουθενωθεί από την «πολιτικά σωστή» πραγματικότητα.
Αν έπρεπε να χαρακτηρίσετε τη συλλογή σας με μία λέξη ή φράση ή με έναν στίχο, ποιος/ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Ν.Α.: Νομίζω ότι με καλύπτει 100% ο τίτλος «Υπολογισμοί απόστασης, χρόνου και ταχύτητας». Όλες οι συνειδητές ή ασυνείδητες ασυμφωνίες μεταξύ των ανθρώπων, άσχετα από το αν καταλήγουν να είναι περισσότερο ή λιγότερο οδυνηρές, έχουν να κάνουν με την νοητή απόσταση μεταξύ των προκαταλήψεών τους, τον λάθος χρόνο που συνευρέθηκαν οι άνθρωποι αυτοί και τη διαφορετική ταχύτητα με την οποία προχωρούν στη ζωή τους ή βιώνουν τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους. Είναι μια συλλογή αλλεπάλληλων προσπαθειών τέτοιων «υπολογισμών».
Κοιτώντας πια τα έργα ως αναγνώστρια, θα αλλάζατε κάτι; Τι/ποιο θα ήταν αυτό και γιατί; Κι αν όχι, γιατί;
Ν.Α.: Ως αναγνώστρια νιώθω το ψυχολογικό βάρος που έχω εναποθέσει σε αυτά τα ποιήματα. Αναρωτιέμαι αν είναι δυνατόν να τελειώσεις την ανάγνωση της συλλογής με τη μία, όταν πραγματικά εισπράττεις σε κάθε ποίημα την ηχώ του συναισθήματος εκείνης της στιγμής. Αισθάνομαι ότι πιθανά κάποιος τρίτος, ξένος στις εμπειρίες και τα βιώματα που προκάλεσαν τους στίχους, να χαρακτηρίσει υπερβολικό τον λόγο. Δεν νομίζω όμως ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τη δεδομένη στιγμή. Έχω δρόμο ακόμα αλλά ευελπιστώ ότι θα έρθει η ώρα που θα σταματήσω να εκπλήσσομαι.
Πότε ένα βιβλίο ποίησης είναι πετυχημένο; Ποια είναι η μέγιστη επιδίωξη που οφείλει να έχει ένας/μία δημιουργός;
Ν.Α.: Η επιτυχία έχει δύο πρόσωπα. Κατ' αρχήν, μόνο και μόνο ότι καταφέρνεις να «μιλήσεις» με τα ποιήματα είναι ήδη μια επιτυχία. Το να σε «ακούσουν», αν αυτό συμβεί, είναι η επόμενη.
Προσωπικά επιδιώκω το πρώτο και θεωρώ το δεύτερο μια ευχάριστη έκπληξη, ένα υπέροχο δώρο∙ το να εισπράξει, δηλαδή, κάποιος τον λόγο σου ως καθρέπτη της δικής του πραγματικότητας και να ταυτιστεί με τον στίχο σου.
Ποια είναι η θέση σας απέναντι στην ποίηση; Τι σηματοδοτεί για τον δημιουργό και τι για τον αναγνώστη;
Ν.Α.: Η ποίηση είναι τέχνη και όπως κάθε μορφή τέχνης έχει μάστορες, απλούς τεχνίτες, ειδικευόμενους και αρπακολατζήδες. Χωράμε όλοι, όλοι παίζουμε έναν ρόλο και όλοι θα «κάνουμε στο τέλος ταμείο». Μέσα σε αυτήν την κοινότητα παλεύουμε όλοι μας να χτίσουμε (καλά ή σκάρτα) φωλιές αγάπης με μπαλκόνια στον ήλιο, εκκλησίες πίστης και ελπίδας, καφενεία φιλοσοφικής αναζήτησης, αλλά και θεραπευτήρια θλίψης ή πυραμίδες αγωνίας.
Οι αναγνώστες διαλέγουν και παίρνουν, ανάλογα την πεποίθησή τους για το τι τους ταιριάζει, τι χρειάζονται ή που προτιμούν να κρυφτούν.
Στην Ελλάδα, έχουμε την ποίηση που θα θέλαμε; Ποια είναι η γνώμη σας για τους ποιητές και «ποιητές» μας;
Ν.Α.: Όπως παντού και πάντα, έχουμε και αυτό που θα θέλαμε και αυτό που δεν θα θέλαμε. Εξάλλου στην άβυσσο της ανθρώπινης υποκειμενικότητας, πώς θα ορίσουμε ένα μοναδικό «θέλουμε» και ένα μοναδικό «δεν θέλουμε»;..
Κανείς πάντως δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι έχουμε φωτεινούς «φάρους», που μας απομακρύνουν από τις ξέρες και τα βράχια και μας δείχνουν τον δρόμο προς τα πού να πάμε και τι να γίνουμε (όταν μεγαλώσουμε). Ας αφιερώσουμε χρόνο μόνο σε αυτούς, δεν περισσεύει για τους άλλους.
Τι θα θέλατε να πείτε στον δυνάμει αναγνώστη σας προτού διαβάσει τα έργα σας; Και τι θα του λέγατε μετά;
Ν.Α.:
ΠΡΙΝ
Αν το ακατανόητο, η απόγνωση, το αδιέξοδο, σου είναι οικεία, θα βρεις έναν συνοδοιπόρο και μια φωνή για τα τραγούδια του μυαλού σου. Αν πάλι όλα αυτά σου είναι άγνωστα, παραμέρισε την κουρτίνα και έλα να δεις τι κρύβει από πίσω.
ΜΕΤΑ
Ελπίζω κάπου εκεί να ανταμώσαμε. Αν πάλι όχι, θέλω να πιστεύω ότι είναι για καλό.
Αυτά είπε η Νικολέττα Αλεξάνδρου με αφορμή (και για) την ποιητική της συλλογή Υπολογισμοί απόστασης, χρόνου και ταχύτητας, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν. Δείτε πόσο ψύχραιμα, ρεαλιστικά αλλά και πνευματικά διαχειρίζεται θέματα όπως η σχέση δημιουργού και αναγνώστη, η ποιητική σε συνάρτηση με τον δημιουργό αλλά και με τον αναγνώστη, η ενσυναίσθηση κ.ο.κ. Ε, αυτή η αίσθηση βγαίνει και μέσα από τα έργα της συλλογής.
Είναι εκείνη που καλείται να αφουγκραστεί από το έξω (της) ή να σκάψει εντός (της) και μετά να μεταλαμπαδεύσει την εμπειρία (αίσθημα, χρώμα, αίσθηση, χροιά...) για λογαριασμό του αναγνώστη. Παράλληλα, οι εικόνες που ξεπηδούν από τους στίχους, οι τόσο ελληνικές εικόνες, φέρνουν στα μάτια μας ολοζώντανες τις παραστάσεις, το ηχόχρωμα του τοπίου και τις ατμόσφαιρες.
Γενναίο το συναίσθημα και το ψυχογράφημα. Πλημμυρίζουν τα μάτια και το μυαλό από τις μεταπτώσεις, τις ευαίσθητες συνθήκες και θέσεις όπου βρίσκονται τα πρόσωπα ή η ίδια η δημιουργός... γεμίζουν οι αισθητήρες από τις ανάγλυφες αποτυπώσεις της.
Και ξέρετε κάτι; Τα μεγέθη απόσταση, χρόνος και ταχύτητα είναι αλληλένδετα και στη ζωή –αρκετές όψεις του τελευταίου βρίσκονται στη συλλογή της κυρίας Αλεξάνδρου– αλλά και στην φυσική. Κι εδώ είναι που η λογοτεχνική ματιά, που καλείται να περιγράψει τον κόσμο και που έχει επίκεντρο τον άνθρωπο προφανώς, άρα το έμψυχο, συγκλίνει με την επιστήμη που πραγματεύεται το οτιδήποτε (δυνάμεις, όγκους...) με υπολογιστικό τρόπο.
Και ξέρετε και ένα δεύτερο; Αυτό το βιβλίο το διάβασα περισσότερες φορές απ' όσες συνηθίζω. Όχι επειδή έπρεπε να συλλάβω κάτι δυσνόητο. Αντιθέτως, τα πάντα είναι διάφανα. Επειδή προκαλεί εθισμό η διάδραση μαζί του.
Να το έχετε κατά νου!
Η Νικολέττα Αλεξάνδρου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία και σήμερα δραστηριοποιείται ως διοικητικό στέλεχος στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, πιστοποιήθηκε από το Neuroleadership Institute του Λονδίνου και το International Coaching Federation, και υποστηρίζει, ως Mentor ή Coach, άτομα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην προσωπική ή επαγγελματική τους ζωή. Εδώ και αρκετά χρόνια δραστηριοποιείται στη συγγραφή. Το 2020 κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή της Ήχοι και σιωπές (εκδόσεις Βακχικόν). Οι Υπολογισμοί απόστασης, χρόνου και ταχύτητας είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή της.
