Ο Γιάννης Σιδέρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1898. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και σχεδόν για τρεις δεκαετίες εξάσκησε το επάγγελμα του φιλόλογου στη Μέση Εκπαίδευση. Η αγάπη του για το θέατρο και η μεγάλη του ανάγκη για να καταγράψει την ιστορία του ελληνικού θεάτρου, τον κατέταξε ως τον σημαντικότερο ιστορικό θεάτρου που έχει περάσει από τα θεατρικά εδάφη. Όσοι θέλουν να ενημερωθούν για τα περασμένα χρόνια του θεάτρου καταφεύγουν στα βιβλία του και σε όλα αυτά που έγραψε ο Σιδέρης με την εγκυρότητα, το κύρος και τις μεγάλες γνώσεις που διέθετε αφού σκοπός της ζωής του ήταν η διάσωση και η συγγραφή για να μείνει ζωντανή η ιστορία του θεάτρου.
Είναι πάρα πολλά αυτά τα γραπτά που μας άφησε. Πάνω από πεντακόσια δημοσιεύματα, φιλολογικές μελέτες, θεατρολογικές έρευνες, κριτικά σημειώματα κ.α.
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος γράφει στο βιβλίο του Προσωπολατρία για τον Γιάννη Σιδέρη:
«Φοβάμαι πως δεν είμαι ο μόνος που θέλοντας να μιλήσω για τον Γιάννη Σιδέρη θα καταφύγω στον συναισθηματισμό. Δεν είναι μονάχα η προσωπική σχέση μας, η μαθητεία κοντά του, στο αξιολάτρευτο ερείπιο του Ωδείου Αθηνών, στην οδό Πειραιώς. Δεν είναι μονάχα τα κοινά ενδιαφέροντα και η σπουδή της ίδιας επιστήμης, δεν είναι μονάχα η περίεργη σύμπτωση να έχει υπηρετήσει στο ίδιο Γυμνάσιο, συνάδελφοι με τον πατέρα μου, την εποχή που γεννήθηκα στην μικρή κωμόπολη της Λοκρίδας... Ο συναισθηματισμός ήταν η αρετή και το ελάττωμα του Γιάννη Σιδέρη. Μόνο μέσα απ' αυτό το φίλτρο μπορούσες να επικοινωνήσεις μαζί του. Ο Γιάννης Σιδέρης λειτουργούσε σε τρία επίπεδα. Είχε μια προσωπική γοητεία, ώστε στον καθένα να είναι και να φαίνεται αυθεντικός. Στο πρώτο επίπεδο λειτουργούσε ως δάσκαλος... Αν είχε μια αγάπη ήταν η ανεκδοτολογία και η εμμονή του στην φλύαρη λεπτομέρεια... Με τον Σιδέρη δεν μάθαινες ούτε την ιστορία του θεάτρου, ούτε τη λογοτεχνία, ούτε τη δραματολογία. Μάθαινες ν' αγαπάς το θέατρο, παράλογα, παράφορα. Στο δεύτερο επίπεδο λειτουργούσε ως συλλογέας υλικού... Πριν καταγράψει κάτι, πριν το κατατάξει, το ξετίναζε. Μέρες ολόκληρες χωμένος σε παλιές εφημερίδες, στις βιβλιοθήκες, αναζητούσε μια ταύτιση, μια συσχέτιση, μια ευθεία ή μια πλάγια επιβεβαίωση, απαιτούσε μια σωτηρία παραπομπή. Ένα θεατρικό κοστούμι που έφτανε στο «μουσείο» του δεν ήταν μόνο ένα τεκμήριο για μια παράσταση... Η φόρμα του τον οδηγούσε στην ανατομία του ηθοποιού, ανακάλυπτε πίσω απ' το σχέδιο και την εφαρμογή, την ευχέρεια της χειρονομίας ή το ελάττωμα που το ένδυμα έκρυβε. Στο τρίτο επίπεδο λειτουργούσε ως ιστορικός και κριτικός θεάτρου όπου ξεπερνούσε τα όρια του ιστοριοδίφη. Όσο στο υλικό χρειαζόταν ο κριτικός έλεγχος, η ερμηνεία, η αποτίμηση και η αξιολόγηση, ο Σιδέρης άλλαζε πάλι πρόσωπο. Χωριζόταν στα δύο. Αγαπούσε και μισούσε. Ό,τι αγαπούσε το περιέβαλε με μια στοργή σχεδόν μητρική... Ενθουσιαζόταν και εγκατέλειπε κάθε κριτήριο, εκτός από το κριτήριο της ανοχής. Ό,τι μισούσε το ταπείνωνε, το απωθούσε... Εξαντλούσε όλα τα απόλυτα κριτήρια, εκτός από το κριτήριο της κατανόησης. Ο Σιδέρης προτιμούσε να προδώσει την ιστορία πάρα την καρδιά του... η τελευταία μνημειώδης του δουλειά που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του: «Το αρχαίο θέατρο στην Νέα Ελληνική Σκηνή»... Η συναισθηματική μου πρόθεση και η πίστη μου πως με τον θάνατο του Γιάννη Σιδέρη το ελληνικό θέατρο έχασε το «στοιχείο» του κλείνει αυτό το σημείωμα φόρο-τιμής στον παθιασμένο δάσκαλο, στον φιλόπονο ερευνητή και στον μαχόμενο ιστορικό του νεοελληνικού θεάτρου.».
Ο Γιάννης Σιδέρης, το 1938, έδωσε όλον του τον εαυτό στην ιδέα του Θ. Συνοδινού ο οποίος ήταν πρόεδρος της Ε.Ε.Θ.Σ. για να ιδρυθεί στη χώρα μας θεατρικό μουσείο. Ανέλαβε τα καθήκοντα του έφορου, θέση που διατήρησε με τρόπο ιδανικό μέχρι που έφυγε από τη ζωή.
Βιβλία του Γιάννη Σιδέρη:
Το κωμειδύλλιο (1888-1896),
Μουσικά χρονικά (1933),
Νεοελληνικό θέατρο (1795-1929),
Βασική βιβλιοθήκη (1953),
Θεατρικό γλωσσάριο (1965),
Νεοελληνικές ερμηνείες του αρχαίου θεάτρου ως τις Δελφικές εορτές (1817-1927),
Το 1821 και το θέατρο, ήτοι πώς γεννήθηκε η νέα ελληνική σκηνή (1742-1822),
Αρχαίο θέατρο στην ελληνική σκηνή (1817-1932),
Η ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου (1794-1944),
Ο Σαίξπηρ στην Ελλάδα (1964),
Ο Γιάννης Σιδέρης, η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου και το θεατρικό μουσείο (Συλλογικό, 1972).
Έγραψε και δύο θεατρικά έργα: Άγρια χρόνια το 1947 καθώς το Παλικάρι της φακής (ελεύθερη διασκευή από τον Πλαύτο).
Έδωσε τη ζωή του στην συγκέντρωση εκθεσιακού υλικού.
Υπήρξε επίσης καθηγητής σε δραματικές σχολές.
Ο Γιάννης Σιδέρης, ο μεγαλύτερος ιστορικός θεάτρου της χώρας μας, έφυγε από τη ζωή το 1975 αφήνοντας πίσω του ολοζώντανη την ιστορία του θεάτρου στην Ελλάδα, αφού αυτός ήταν ο σκοπός της ζωής του και εκεί έδωσε όλη του την ενέργεια, για να περάσει στις κατοπινές γενιές ιστορικών θεάτρων, θεατρολόγων, θεωρητικών αλλά και των αναγνωστών που αγαπάνε το θέατρο και ενδιαφέρονται για την ιστορία του.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Oι πληροφορίες καθώς και η φωτογραφία αντλήθηκαν από τα βιβλία: Γιάννη Σιδέρη Η ιστορία του νέου ελληνικού θεάτρου 1794-1944, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη, Προσωπολατρία του Κώστα Γεωργουσόπουλου, όπως κυκλοφόρησε από το Έκτυπο το 1992, καθώς και από εφημερίδες της εποχής.
