Κάθε Σάββατο και Κυριακή, στο θέατρο Αλκμήνη, υπάρχει μία ιδιαίτερη, ποιοτική και άκρως ενδιαφέρουσα θεατρική πρόταση από την ομάδα Ρέοντα πρόσωπα, η οποία προσεγγίζει την τραγωδία του Σοφοκλή με διττή ματιά και αφουγκραζόμενη τις κοινωνικές δομές της αρχαιότητας, τη θέση των ηρώων μέσα στο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής ενώ συνδέει υποδόρια το δράμα με τη θρησκεία (σκεφτείτε το λίγο αυτό τη στιγμή που ο χριστιανισμός εμφανίστηκε αιώνες μετά τα γεγονότα της Αντιγόνης).
Η ομάδα αναφέρει στο δελτίο τύπου ότι πρόκειται για πειραματισμό κι αυτό περισσότερο –αν με ρωτάτε– αφορά στα δομικά στοιχεία της παραστασιοποίησης, όπου βλέπουμε τις έξι ενσαρκώτριες να παίζουν όλους τους ρόλους όπως και τον χορό, στον οποίο χορό δεν ξεχωρίζει κάποια ως κορυφαία, ως είθισται γενικά. Κατά τα άλλα, το θέατρο είναι έτσι κι αλλιώς ένας τόπος αναζήτησης και πειραματισμού, επιδέχεται πολλές αναγνώσεις και διαθέτει άπειρες «ματιές» και τίποτα δεν θα πρέπει να μας ξενίζει, ούτε εδώ ούτε και κάπου αλλού. Αρκεί το εγχείρημα να έχει στέρεες βάσεις, ουσία, αιτία και λόγο, κι εδώ βρίσκουμε πλούσια τα ελέη.
Αναφέροντας δυο λόγια για την υπόθεση: τα γεγονότα στην Αντιγόνη (πρωτοπαρουσιάστηκε το 441 π.Χ.) διαδραματίζονται μετά από εκείνα στον Οιδίπους τύραννο, δηλαδή μετά τις αποκαλύψεις των γεννήτορων του Οιδίποδα που τον ωθούν να βγάλει τα μάτια του –μην αντέχοντας να αντικρίσει πλέον τον κόσμο– και αυτοεξοριστεί. Κι αφού το βασίλειο της Θήβας έχει μείνει ακέφαλο, στον θρόνο ανεβαίνουν οι δύο γιοι του οι οποίοι ωστόσο μαλώνουν. Η διαφωνία οδηγεί σε διαπληκτισμό κι αυτός σε σύγκρουση, μα στην αναμεταξύ τους μονομαχία πέφτουν και οι δύο. Ο θρόνος μένει ακέφαλος εκ νέου κι έτσι έρχεται ο Κρέοντας, ο αδερφός της συζύγου-μάνας του Οιδίποδα, της Ιοκάστης, ν' αναλάβει την εξουσία.
Έχει αξία να σημειώσουμε ότι, από τη μια ο Κρέοντας διέταξε να μείνει άταφη η σωρός του Πολυνείκη επειδή είχε προδώσει την πατρίδα του, όμως από την άλλη, ο Πολυνείκης είχε υποχρεωθεί σε φυγή εφόσον δεν τα έβρισκε με τον αδερφό του και πιο συγκεκριμένα επειδή ο δεύτερος δεν κράτησε την αναμεταξύ τους συμφωνία σχετικά με τη διοίκηση. Έχουμε δηλαδή έναν ριγμένο που εγκαταλείπει τη Θήβα με σκοπό να οργανώσει εκστρατεία εναντίον της ώστε να πάρει τον θρόνο και που όντως την πραγματοποιεί.
Προφανώς το δίκιο –ή το άδικο– είναι μπερδεμένο και υποκειμενικό, δεν είναι ξεκάθαρο ποιος φταίει και πού ακριβώς, ενώ η οπτική διαφοροποιείται αν είσαι ο βασιλιάς της Θήβας, αν είσαι η αδερφή του νεκρού ή ένας απλός πολίτης.
Ας έχετε όλα αυτά κατά νου πηγαίνοντας να δείτε αυτές τις έξι γυναίκες που, συγχρονισμένες άρτια, με ενσυναίσθηση και δυναμισμό, κερδίζουν επάξια τις εντυπώσεις παρουσιάζοντας μία Αντιγόνη πλημμυρισμένη από δημιουργική ένταση. Στο σύνολο βοηθούν πολύ οι μάσκες γιατί δεν εστιάζεις στα χαρακτηριστικά των προσώπων αλλά στα διαδραματιζόμενα (επίσης επειδή είναι αισθητικά πολύ όμορφες) αλλά και η μουσική. Επιπλέον, ο σκηνοθέτης της παράστασης Κοραής Δαμάτης, που έχει δώσει τις εξετάσεις του όλα αυτά τα χρόνια και είναι –ας πούμε– το πιο σίγουρο χαρτί για το αποτέλεσμα, «χορογραφεί», τρόπον τινά, τις έξι γυναίκες προσφέροντας ποικιλία υφών και αναδεικνύοντας όλες τις παραμέτρους.
Κι αν αναρωτιέστε πώς κινείται τούτη η παράσταση σε σχέση με το κείμενο της αρχαίας τραγωδίας, η απάντηση είναι ότι παρ' όλους τους πειραματισμούς θα δείτε την Αντιγόνη που έγραψε ο Σοφοκλής, όπως τη γνωρίζετε/-ουμε. Που με τη σειρά του σημαίνει ότι θα δείτε το μοιραίο τέλος των προσώπων που –και πάλι αν με ρωτάτε– προσφέρει από τις πιο δυνατές συγκινήσεις κι εντάσεις που βρίσκουμε σε αυτό το δραματολόγιο.
Να πάτε! Να πάτε, όχι μόνο επειδή θα καταλάβετε την Αντιγόνη ακόμα κι αν δεν έχετε καμία προηγούμενη επαφή με το έργο ή την αρχαία τραγωδία γενικότερα (η γράφουσα πιστεύει πάρα πολύ στην ευγλωττία των έργων) αλλά επειδή όντως αυτοί οι συντελεστές, έτσι όπως συναντήθηκαν σε τούτη την παράσταση ανεξαιρέτως, δόμησαν ένα σύνολο που αξίζει πραγματικά.