Εντυπωσιασμένοι από τα γενναία του κατορθώματα, οι κάτοικοι της χώρας, τον εξέλεξαν βασιλιά τους και τον ονόμασαν Shqipetar, δηλαδή «Γιο του αετού» και το βασίλειό του έγινε γνωστό ως Shqiperia ή «Γη των αετών». Με αυτόν τον θρύλο δόθηκε εξήγηση στο όνομα της γειτονικής χώρας ως Σκιπερία, όπως αποκαλείται εντός των συνόρων της, γιατί διεθνώς είναι γνωστή ως Αλβανία.
Η Κοκκινοσκουφίτσα είχε πέσει με τα μούτρα πάνω από το καινούριο της βιβλίο κι όσο και να της μιλούσε η Στελλίτσα δεν της έδινε καμιά σημασία. Είχαν καθίσει μέσα οι φιλενάδες, σήμερα, λόγω κρύου, καθόλου αφύσικο βέβαια για Φεβρουάριο μήνα, αν και τελευταία κάθε φυσικό γίνεται ολοένα και πιο αφύσικο κι οι εποχές σαν να έχουν αρχίσει να χάνουν την προσωπικότητά τους.
— Συγγνώμη, αν ήθελες να διαβάσεις, γιατί δεν καθόσουν σπιτάκι σου; Τουλάχιστον, θα μου πεις τι διαβάζεις; Τι γράφει... χμμμ.. Στην Αλβανία του Ενβέρ Χότζα... μάλιστα... πολιτικο-ιστορικό...
— Όχι, όχι... είναι και ταξιδιωτικό και κοινωνικό... και λαογραφικό και συγκινητικό και χιουμοριστικό μη σου πω στα σημεία.
— Μπα; Αποφάσισες να μας μιλήσεις; Μόνο αυτό είναι; Δεν άφησες κάποιο είδος απ' έξω! Αφού επιτέλους αποφάσισες να δεις ότι υπάρχω, δεν μου λες και λεπτομέρειες;
— Πρόκειται για την αφήγηση της παραμονής της Μαρίνας Λυκούδη στα Τίρανα, όπου υπηρέτησε εκεί ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας ο σύζυγός της. Από το 1978, που τότε ήταν η Αλβανία υπό την εξουσία του δικτάτορα Ενβέρ Χότζα, μας περιγράφει, όχι μόνο την καθημερινότητα των ανθρώπων αλλά και μέρη της χώρας που επισκέφτηκε όπως τη Σκόδρα, τους Αγίους Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, το Δυρράχιο.
Για άκου:
Η διακίνηση των αγαθών στην αγορά ήταν επίσης ιδιαίτερη. Ο Αλβανός μπορούσε να προμηθευτεί κρέας με δελτίο μόνο από το κρατικό κρεοπωλείο της γειτονιάς του, όπου ήταν καταχωρημένος αυτός και τα μέλη της οικογένειάς του. Η ποσότητα ήταν ένα κιλό –συμπεριλαμβανομένων των οστών και του λίπους– την εβδομάδα ανά οικογένεια. Όσο για τις υπόλοιπες προμήθειες... Πέντε αβγά ανά εβδομάδα και ανά οικογένεια, λίγες πατάτες της κακιάς ώρας, ένα μαρούλι με ελάχιστα φύλλα.Οι επαφές των Αλβανών πολιτών με μη Αλβανούς ήταν απαγορευμένες. [...] Φοβόνταν ότι με την επικοινωνία μπορούσαν να προδώσουν στους ξένους μυστικά, να διοχετεύσουν πληροφορίες και να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας. Τα πραγματικά αίτια της απαγόρευσης όμως ήταν πολύ πιο μικρόψυχα. Δεν ήθελαν να μάθουν οι Αλβανοί συζητώντας με τους ξένους πώς ζει ο έξω κόσμος. Δεν ήθελαν να τους καταστρέψουν την προπαγάνδα για τον ονειρεμένο κόσμο που ο «πατερούλης» έχτισε γι' αυτούς.
— Παράλληλα όμως με τα πολιτικά στοιχεία και τα κοινωνικά, η συγγραφέας δίνει και πολλά ιστορικού και λαογραφικού ενδιαφέροντος στοιχεία. Μας αναφέρει μύθους της Αλβανίας· μάλιστα αυτός που συνδέεται με το φρούριο Ροζάφα μοιάζει με τον δικό μας μύθο για το γεφύρι της Άρτας! Πολλοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από αυτόν τον συγκλονιστικό μύθο!
— Ακούγεται πολύ ενδιαφέρον. Γι' αυτό έπεσες με τα μούτρα εσύ.
— Θα στο δώσω να το διαβάσεις! Επίσης είναι φοβερό και το πώς αντιμετωπίζανε τις γυναίκες και τι θέση είχαν τότε. Κάτσε να σου διαβάσω κι αυτό να καταλάβεις τι εννοώ.
Σε μια κοινωνία λοιπόν που η απουσία αντρών στην οικογένεια ήταν συνώνυμη της απόλυτης καταστροφής, οι άνθρωποι επινόησαν τις Μπουρνέσας. Έτσι για αιώνες υπήρχαν περιοχές που υποχρέωναν γυναίκες να ζουν ως άντρες για να ξεπλύνουν την ντροπή της μη απόκτησης αρσενικού απόγονου.Οι «Ορκισμένες παρθένες» της Αλβανίας, οι γυναίκες που απαρνήθηκαν τη φύση τους και ζούσαν σαν άντρες για να έχουν δικαιώματα και να μη θεωρούνται απλώς περιουσία των συζύγων τους, έδιναν έναν σκληρό όρκο με μεγάλο ρίσκο για να κερδίσουν το δικαίωμα ψήφου, για να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις, να πίνουν αλκοόλ, να καπνίζουν, να οπλοφορούν, να παίζουν μουσική, να τραγουδούν!
— Ιστορίες Μεσαίωνα δηλαδή..
— Κι όμως, ακόμη και σήμερα στα απομακρυσμένα χωριά της αγροτικής βόρειας Αλβανίας έχουν απομείνει κάποιες, λίγες μόνο βέβαια, «ορκισμένες παρθένες», που ζουν και συμπεριφέρονται σαν άντρες κι η συγγραφέας αναφέρει πως πόνεσε που είδε αυτές τις υποτακτικές γυναίκες που πρόδωσαν τη φύση τους υπηρετώντας την ανάγκη!
— Θλιβερό.. δεν υπάρχουν λόγια. Πάντως είναι όντως ένα βιβλίο που δεν μπορείς να το κατατάξεις σε μια κατηγορία απ' ό,τι βλέπω. Καλύπτει όλα τα γούστα ανάγνωσης!
— Σε 100 σελίδες θα βρεις σε καθεμιά κάτι ενδιαφέρον! Ακόμη και τις ταξιδιάρικες ψυχές θα συγκινήσει! Η συγγραφέας, για το μεγαλύτερο αρχαιολογικό κέντρο της Αλβανίας, την Απολλωνία, γράφει:
Η διαδρομή ανάμεσα σε στοές από λεύκες, το ειδυλλιακό τοπίο με τα άφθονα νερά, οι πάπιες, που κουνιστές και λυγιστές μας έκοβαν τον δρόμο, αποτελούσαν εικόνες ερεθιστικές της φαντασίας μας, που τις αφομοίωνε με απληστία κι έβλεπε στην εδώ άγρια φύση την αδελφική παρόμοια της δικής μας ηπειρωτικής γης. Πρωτεργάτης ο Αώος, ο ακάματος ειρηνοποιός, που από τις κρυστάλλινες πηγές της Πίνδου στέλνει επί αιώνες αγόγγυστα τα νερά του στην Αδριατική, μάρτυρας του μεγαλείου και των σπαραγμών των εθνών που ξεδίψασαν στο διάβα του.
— Υπέροχη η περιγραφή αυτή! Ταξιδιάρικη όντως. Η φύση επί αιώνες, πράγματι προσφέρει αγόγγυστα. Άραγε φιλεναδίτσα μου, τα έθνη θα έρθει η ώρα που θα χορτάσουν και θα ξεδιψάσουν; Αναρωτιέμαι...
Το υπέροχο αυτό αναγνωστικό ταξίδι, το οφείλω στις εκδόσεις Βακχικόν και τη συγγραφέα Μαρίνα Λυκούδη και τους ευχαριστώ πολύ! Πάντα επιτυχίες!
Κουκ-λ-ιδάκι βρήκα ξανά μια φιλόξενη γωνιά να εκφραστώ και να μοιραστώ παραμυθένιες σκέψεις!
Δεν ξέρω γιατί, καθώς διάβαζα το βιβλίο μουσικά πήγαινε το μυαλό σε ηπειρώτικες νότες ή μάλλον ξέρω! Οπότε έβαλα κι άκουσα αυτό: Ηπειρωτικό μοιρολόι, τραγουδά-ερμηνεύει συγκλονιστικά κι ανατριχιαστικά η Λευκοθέα Φιλιππίδη (από το μοναδικό Μουσικό κουτί της ΕΡΤ).
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
