Κυρία Γιαννοπούλου, πριν λίγες μέρες δημοσιεύθηκε η παρουσίασή μου για το πρώτο σας βιβλίο «Γονιός δεν γεννιέσαι». Με βρίσκετε σύμφωνη με τον τίτλο του. Μιλήστε μου λίγο για αυτό σας το εγχείρημα. Από πού αντλήσατε το υλικό σας για τη δημιουργία του βιβλίου;
Ελένη Γιαννοπούλου: Κυρία Σιδέρη αρχικά θέλω να σας ευχαριστήσω που με την πολύ ενδιαφέρουσα και λεπτομερή σας παρουσίαση φωτίσατε με υπέροχο τρόπο τα περιεχόμενα του βιβλίου! Λέτε πως συμφωνείτε με τον τίτλο. Πως δηλαδή γονείς δεν γεννιόμαστε. Και έτσι είναι. Ίσως γεννιόμαστε γεννήτορες, γονείς όμως όχι. Αυτό είναι κάτι που καλούμαστε να μάθουμε και μάλιστα με τον δύσκολο τρόπο, δηλαδή απευθείας επί τω έργω.
Το βιβλίο αυτό δεν ξεκίνησα να το γράφω ως βιβλίο, αλλά ως σημειώσεις για τις συνεδρίες μου με τους γονείς που συνεργαζόμουν εκείνη την περίοδο. Καθώς λοιπόν έγραφα, συνειδητοποιούσα όλο και περισσότερο πως αυτά τα οποία έγραφα είχαν αποτελέσει αντικείμενο μεγάλων συζητήσεών μου με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους. Ότι δηλαδή όλες οι οικογένειες, μέσα στη μοναδικότητά τους, είχαν κάποια κοινά θέματα που τις ταλάνιζαν.
Αποφασίζοντας να γράψω γι' αυτά, γεννήθηκε η ιδέα του βιβλίου. Ο στόχος ήταν να μπορέσουν να βοηθηθούν πολλοί περισσότεροι γονείς από όσους μπορούσα να δω σε συνεδρίες. Να δούμε μαζί στην πράξη τι βοηθάει και τι όχι. Τι να κάνουν, τι να πουν και τι να αφήσουν πίσω. Φυσικά τους μιλώ όχι ως δάσκαλος αλλά ως συνοδοιπόρος στο γεμάτο προκλήσεις ταξίδι τους.
Το βιβλίο λοιπόν, βασίζεται σε πραγματικές ιστορίες και θέματα που έχουμε διαπραγματευτεί με τους γονείς και τις οικογένειες στις συνεδρίες ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής.
Πόσο δύσκολο τελικά είναι να είσαι γονιός;
Ε.Γ.: Το να είσαι γονιός είναι κάτι υπέροχο. Τα συναισθήματα αγάπης και πληρότητας που βιώνονται σε αυτή τη σχέση είναι κάτι που δεν μπορεί με λέξεις να περιγραφεί. Αυτό όμως που εξίσου δεν μπορεί να περιγραφεί με λέξεις είναι και η τεράστια δυσκολία αυτού του ρόλου. Κι αυτή η αντίφαση είναι που κάνει αυτή τη συνθήκη τόσο μοναδική. Στην πραγματικότητα η γονεϊκότητα είναι όχι απλά κάτι δύσκολο, αλλά νομίζω πως είναι το πιο δύσκολο από τα πράγματα που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος. Κι αυτό γιατί μέσα από αυτό τον ρόλο οι άνθρωποι αναμετριώμαστε με τα όριά μας σε πρακτικό, σωματικό, ψυχολογικό, συναισθηματικό αλλά και πνευματικό επίπεδο.
Έχει δικαίωμα ο γονιός να κάνει λάθη κατά τη διάρκεια της «θητείας» του;
Ε.Γ.: Φυσικά και έχει δικαίωμα ο γονιός να κάνει λάθη. Κι αυτός ήταν ένας από τους σκοπούς μου όταν έγραφα αυτό το βιβλίο. Ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη σε όλους τους γονείς που καθημερινά δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους και πάλι νιώθουν πως αυτό δεν είναι αρκετό. Οι τύψεις βλέπετε πηγαίνουν πακέτο με αυτό τον ρόλο. Θέλουμε να κάνουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Δεν είμαστε όμως θεοί ούτε τέλειοι. Κάνουμε λάθη καθημερινά κι αυτό είναι εντάξει, όσο είμαστε διατεθειμένοι να τα δούμε και να προσπαθήσουμε να τα διορθώσουμε.
Είναι διατεθειμένοι σήμερα οι γονείς να εκπαιδευτούν για να γίνουν καλύτεροι τόσο προς όφελός τους όσο και προς όφελος των παιδιών;
Ε.Γ.: Η απάντηση εδώ δεν είναι απόλυτη. Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που θεωρούν πως αυτό είναι μια διεργασία που χρειάζεται να κάνει το παιδί ώστε να βελτιωθούν τυχόν θέματα συμπεριφοράς, πειθαρχίας κτλ. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι ακόμα έτοιμοι να δουλέψουν με τον εαυτό τους και να εκπαιδευτούν. Υπάρχει όμως και μια άλλη μερίδα ανθρώπων που πιστεύουν πως η σχέση με το παιδί τους είναι ένας ζωντανός οργανισμός που χρειάζεται φροντίδα και από τις δύο μεριές. Εκείνοι είναι διατεθειμένοι να παρακάμψουν εμπόδια, να αντιμετωπίσουν δικά τους τραύματα και να μάθουν νέους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους να σχετίζονται με το παιδί τους. Με χαρά βλέπω ότι αυτό το ποσοστό αυξάνεται τα τελευταία χρόνια. Και μάλιστα όχι μόνο από γονείς, αλλά και από παππούδες και γιαγιάδες!
Παραδέχονται τα λάθη τους; Ζητούν συγγνώμη; Σέβονται την υπόσταση των παιδιών τους;
Ε.Γ.: Ο τρόπος που σχετιζόμαστε με το παιδί μας δε διαφέρει σε τίποτα από τον τρόπο που σχετιζόμαστε γενικότερα με τους ανθρώπους. Κάποιος που λειτουργεί με ενσυναίσθηση, που ενδιαφέρεται για τον άλλον και πιστεύει πως ο ίδιος έχει την ευθύνη των πράξεών του, θα λειτουργήσει έτσι και με το παιδί του. Είναι πολλοί οι γονείς που προσπαθούν πολύ, είτε να ενδυναμώσουν αυτές τις δεξιότητες είτε ακόμα και να τις μάθουν από την αρχή.
Είναι προσιτοί στις ομάδες γονέων;
Ε.Γ.: Στις ομάδες γονέων έρχονται κυρίως άνθρωποι που συνειδητοποιούν και τη δική τους ευθύνη στη δυάδα με το παιδί και θέλουν να εξελιχθούν και να μάθουν. Είναι πρόθυμοι και προσιτοί. Δύσπιστοι κάποιες φορές κι αυτό είναι λογικό όταν καλούμαστε να μάθουμε έναν τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς τελείως διαφορετικό από αυτόν με τον οποίο μεγαλώσαμε. Είναι δύσκολο να σπάσουμε μοτίβα και συμπεριφορές που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά κι αυτό τους κάνει αξιέπαινους.
Ποια κυρίως είναι τα «παράπονα» των παιδιών για τους γονείς τους;
Ε.Γ.: Όσο περίεργο κι αν ακουστεί, το βασικό παράπονο των παιδιών είναι ότι οι γονείς δεν τα ακούνε. Και είναι αξιοσημείωτο επειδή αυτός κυρίως είναι και ο λόγος που μπορεί να προσεγγίσει κι ο γονιός τον ειδικό. Επειδή το παιδί του δεν τον ακούει. Βέβαια το ρήμα «ακούω» εδώ έχει δύο διαφορετικές έννοιες. Στην πρώτη περίπτωση χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική έννοια. Τα παιδιά νιώθουν πως δεν τα ακούνε, πως δεν είναι δηλαδή παρόντες με όλη τη σημασία της λέξης. Κι αυτό είναι λογικό κάποιες φορές με τη δύσκολη καθημερινότητα ενός γονιού. Οι γονείς από την άλλη με το ρήμα «ακούω» εννοούν πως το παιδί δεν κάνει αυτό που του λένε, αυτό που θεωρούν πως πρέπει, πως είναι το καλό και θεμιτό.
Κλείνοντας, ποιο θα θέλατε να είναι το μήνυμά σας τόσο προς τους γονείς όσο και προς τα παιδιά;
Ε.Γ.: Αυτό που προσπαθώ να μεταδώσω στους γονείς είναι να επενδύσουν στη σχέση με τα παιδιά τους και να είναι επιεικείς με τον εαυτό τους. Να μην έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από τους ίδιους και τα παιδιά τους. Λάθη θα συμβούν. Δεν υπάρχει λάθος όμως που να μπορεί να διαλύσει ή να βλάψει τη σχέση αν αυτή η σχέση βασίζεται στη σύνδεση.
Αυτό που τους λέω είναι μέσα σε όλη τη δύσκολη καθημερινότητα να μην ξεχνάνε να απολαμβάνουν ο ένας τον άλλο. Να διατηρούν τη σύνδεση, να γνωρίζουν σε βάθος ο ένας τον άλλο και να περνούν καλά μαζί. Λένε πως την οικογένεια δεν την επιλέγεις. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα λοιπόν από το να νιώθεις κάθε μέρα πως με χαρά επιλέγεις την οικογένεια μέσα στην οποία βρίσκεσαι!
Σας ευχαριστώ πολύ!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το βιβλίο της Ελένης Γιαννοπούλου Γονιός δεν γεννιέσαι: Εύκολες λύσεις σε δύσκολα προβλήματα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πνοή.
