Ακόμα ένας τίτλος στη φαρέτρα του Μένιου Σακελλαρόπουλου Ο αρχάγγελος των βράχων, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ήρθε να μας συγκινήσει με την ανθρωπιά και τον αντιρατσιστικό του χαρακτήρα.
Στο μυθιστόρημα αυτό, όλα ξεκινούν με ένα ναυάγιο ανοιχτά της Λέσβου. Ένα από τα πάμπολλα ναυάγια/«ναυάγια» που έγιναν τα τελευταία χρόνια σε αυτά τα νερά με θύματα πρόσφυγες στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την Ελλάδα ή αλλιώς, να βρουν μια νέα γη, μια νέα πατρίδα.
Ο Ασκάν καταφέρνει να φτάσει στην ακτή έχοντας χάσει ωστόσο τη μητέρα και την αδερφή του. Παρά την ταλαιπωρία του, τις κακουχίες και τη δεινή του θέση καταφέρνει να επιβιώσει και να βρει κατάλυμα σε μία δομή. Όμως οι άνθρωποι τον αντιμετωπίζουν σαν σκουπίδι που βαραίνει τον τόπο και την κοινωνία τους ή σαν μίασμα από το οποίο πρέπει να απαλλαχθούν.
Η Ευρυδίκη είναι δασκάλα στις δομές και μέσα από τον αλτρουισμό της, το νοιάξιμο και την ανθρωπιά της θα του δείξει πως υπάρχουν στηρίγματα. Η ίδια έχει διωχθεί από το σπίτι της ακριβώς επειδή συμπαραστέκεται στους πρόσφυγες, θύμα κι εκείνη της σκληρότητας του ίδιου της του πατέρα.
Σε αυτά που θα ακολουθήσουν η ζωή είναι απρόβλεπτη και ανατρεπτική, δύο δολοφονίες θα ταράξουν την καθημερινότητα κι ένα ντόμινο γεγονότων θ' αποκαλύψει κρυφές πτυχές της τοπικής κοινωνίας.
Χάσαμε την ανθρωπιά μας, σκληρύναμε και γίναμε πετσιά. Μάθαμε να ζυγίζουμε τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα τους, την πατρίδα τους, την τσέπη τους, τη δουλειά τους, την όψη τους, ακόμα και τη θρησκεία τους. Βουλιάξαμε. Και πρέπει να ντρεπόμαστε...
Η όμορφη ιστόρηση του κυρίου Σακελλαρόπουλου και οι ποικίλοι χαρακτήρες εντείνουν τη γοητεία της εμπειρίας. Οι σκληρές εικόνες που περιέχει μεταφέρουν ανάγλυφα την συνθήκη όμως το ανθρωπιστικό του άγγιγμα είναι γενναίο και έντονο. Μπορείς να «δεις» αυτές τις δομές από τη μέσα μεριά, δηλαδή από τους ανθρώπους που εργάζονται και προσφέρουν εκεί· κι άλλο τόσο από εκείνους που φιλοξενούνται. Μπορείς να νιώσεις τις δυσκολίες των μεταναστών κι άλλες πλευρές του θέματος που δεν συναντάς στα δελτία ειδήσεων και στον Τύπο ενώ το αντιπολεμικό του μήνυμα, περασμένο ανάμεσα στις αράδες, είναι ευδιάκριτο και πάντα επίκαιρο.
Ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται τον άνθρωπο με κάθε τρόπο.Πρέπει να κάνουμε τους ανθρώπους να μην ντρέπονται γι' αυτό που είναι ούτε και γι' αυτό που νιώθουν.
Φυσικά και υπάρχει αντιρατσιστικός χαρακτήρας όπως και τα επιχειρήματα υπέρ των μεταναστών. Επιπλέον, δίνεται αμφίπλευρα το ζήτημα της φιλοξενίας των προσφύγων και τα προβλήματα που προκύπτουν. Αναφέρεται στο χρέος και στο καθήκον, όπως αυτά λειτουργούν στο πλαίσιο της μυθοπλασίας αλλά και στο τίμημα.
Ο άνθρωπος... Άγριο ζώο και θαυματοποιός, άγιος και διάβολος, ικανός για όλα...
Επειδή ένα από τα βασικότερα πρόσωπα του βιβλίου, ο Ασκάν, είναι ιρανικής καταγωγής δίνεται η «πάσα» στον συγγραφέα να φωτίσει πτυχές της ιρανικής κουλτούρας (κοινωνία, πολιτισμός, θρησκεία κ.λπ.) αναφέροντας και την ποιήτρια Φορούμ Φαροκζάντ, την πιο αναγνωρίσιμη του 20ού αιώνα. Η Φαροκζάντ είναι μία από τις ελαχιστότατες περιπτώσεις Ιρανών ποιητριών που κατάφερε να αναγνωριστεί ως τέτοια (οι γυναίκες στα μέρη της δεν έχουν δικαίωμα στη μόρφωση –άρα δεν γνώριζαν γραφή κι ανάγνωση– ενώ η κάθε προσπάθεια συγγραφής –πόσο δε μάλλον ερωτικής, ρομαντικής ή αισθησιακής ποίησης– αποτελούσε ταμπού και ήταν τόσο κατακριτέα που οδηγούσε ακόμα και στον θάνατο) και η αναφορά της εδώ φωτίζει περισσότερο το ανθρωπιστικό υπόβαθρο.
Πρόκειται για ένα κοινωνικό δράμα με εσάνς αστυνομικού στοιχείου που ποντάρει στα ψυχογραφήματα των προσώπων και στην ποικιλία των ηρώων: καλοί, κακοί, θετικοί και αρνητικοί χαρακτήρες, ωραίοι, άσχημοι, νόμιμοι και παράνομοι κ.ο.κ. αλλά και που αναδεικνύει με τον πιο εύγλωττο τρόπο το υπέρτατο «όπλο», την αγάπη.
Φορτισμένο βιβλίο με γκάμα συναισθημάτων και ζωντανές εικόνες που προβάλλουν πολύπλευρα το θέμα. Ένα άξιο πόνημα που ενώνει –τελικά– όλους τους ανθρώπους και δείχνει τον δρόμο.
