Νεοελληνικό θέατρο. Αυτό το τόσο παρεξηγημένο είδος που άλλοι το αναζητούν πετώντας ατάκες τύπου: «δεν γράφονται πια άξια έργα» ή «δεν γράφονται πια έργα» κι άλλοι το αδικούν με δηλώσεις όπως: «πού είναι εκείνα τα έργα»... Όχι. Αν ψάξει κανείς στις προθήκες θα βρει άκρως ενδιαφέροντα θεατρικά από Έλληνες συγγραφείς και μάλιστα, αρκετά από αυτά υπογράφονται από νέους ανθρώπους, όπως ο κύριος Αλέξανδρος Μαραγκουδάκης την Πύλη Μετρό, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Στην υπόθεση, βρισκόμαστε την περίοδο των Μνημονίων στη στάση Σύνταγμα του μετρό όπου θα συναντηθούν τρεις άντρες: ένας δικηγόρος, ένας καρδιοχειρουργός και ένας υφυπουργός. Τρεις ενδεικτικές περιπτώσεις διαφθοράς αλλά και έπαρσης, καθώς θεωρούν εαυτούς ανώτερους άλλων κοινωνικών ομάδων, σημαντικότερους αυτών, ενώ η νοοτροπία τους τους προσφέρει άλλοθι για τις πράξεις τους και έναν ήσυχο ύπνο, χωρίς ενοχές, το βράδυ.
Ο φόβος όμως παραμονεύει, καιροφυλακτεί ύπουλα μέσα τους, κι έτσι όταν κατεβαίνει το ασανσέρ θορυβούνται, σκέφτονται πως θα τους επιτεθεί ένας όχλος αγανακτισμένων και δημιουργούν αμυντική γραμμή... Όμως από το ασανσέρ βγαίνει ένας απλός καθαριστής. Χαλαρώνουν αλλά καθώς κουβεντιάζουν μαζί του αρχίζουν ν' αμφιβάλλουν για τα πάντα.
Δείχνει ψυχογραφικό με κοινωνικο-πολιτικές προεκτάσεις... Και είναι! Όμως, παράλληλα, έχει κι άλλα στοιχεία.
Τα πρόσωπα αλλάζουν, η ατζέντα όμως όχι!
Αρχικά, διαβάζουμε ένα σημείωμα του συγγραφέα που επιδιώκει ένα συναισθηματικό άγγιγμα, δηλαδή μια προσέγγιση στο συναίσθημά μας, και με αυτή τη συνθήκη οδηγούμαστε στην ανάγνωση του έργου. Αυτό λειτουργεί με διάφορους τρόπους: να μας θυμίσει τι έχουμε περάσει, να μας θυμίσει τι έχουμε δεχτεί, τι έχουμε ανεχτεί και πόσο πληγωμένη είναι τούτη η κοινωνία και οι συνάνθρωποί μας –ή εμείς οι ίδιοι– όπως και να δημιουργηθεί μια «από χέρι» αντιπάθεια για εκείνους που εκμεταλλεύονται τον συνάνθρωπο, τους λεγόμενους συστημικούς, τους βολεμένους ή όποιους άλλους. Κι αυτό έχει τη σημασία του γιατί στο κείμενο που ακολουθεί αυτοί ακριβώς οι τύποι είναι που δοκιμάζονται στην ιστόρηση.
Όσο γνωρίζονται οι χαρακτήρες στην έρημη αποβάθρα, τόσο προβάλλονται οι παθογένειες της κοινωνίας, της κοινωνικής δομής και του συστήματος τρόπον τινά. Άλλο τόσο διακρίνεται υποδόρια και το σχόλιο του κυρίου Μαραγκουδάκη για την κοινωνία και την πολιτική. Οι έξυπνες στιχομυθίες ξεδιπλώνουν εύστοχα το άλλοθι για ανθρώπους όπως οι ήρωες που αναγνωρίζουν τις λάθος κινήσεις αλλά αρνούμενοι να αλλάξουν εαυτούς και πεποιθήσεις, προσπαθούν να ανακαλύψουν ή να ανασύρουν –καθένας για τον εαυτό του– το απαραίτητο άλλοθι, δηλαδή το πώς θα εξακολουθήσουν χωρίς τύψεις. Ενδεικτικά θα πούμε πως δικαιολογία, για ανθρώπους όπως αυτοί, αποτελεί η ανωτερότητα που νιώθουν έναντι άλλων ατόμων λόγω σπουδών, ιδιότητας, τίτλου, θέσης κ.ο.κ.
Κι ενώ όλα αυτά διαφαίνονται ανάγλυφα μέσα από τους διαλόγους, όπως και οι πλήρεις σκιαγραφήσεις των χαρακτήρων, ξεκινούν οι αποκαλύψεις και οι ανατροπές. Αυτά που θα συμβούν (;) μετά είναι υπέρκοσμα, σουρεαλιστικά, φαντασιακά, μεταφυσικά κ.π.λ. Χωράνε κι άλλοι χαρακτηρισμοί εδώ ενώ αξίζει να σημειώσω πως κάθε αναγνώστης ή θεατής ενδέχεται να συλλάβει διαφορετικά τα τεκταινόμενα, όμως όλοι θα συμφωνήσουμε πως η παρακολούθηση (ανάγνωση ή θέαση) αποκτά σασπένς και εξάπτει το ενδιαφέρον ακόμα περισσότερο.
Στη δεύτερη πράξη οι φωνές των συνειδήσεων έχουν τον λόγο κι εκεί αρχίζει η μεταστροφή ή και όχι· εξαρτάται αν κανείς έχει συνείδηση ή αν επηρεάζεται από αυτήν.
Βρίσκεστε στην Πύλη Μετρό.
Όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορώ να σας αποκαλύψω την πορεία της αφήγησης και κατάληξης της ιστορίας. Μπορώ όμως να κάνω μία δήλωση: να θυμάστε πως όλοι θα περάσουμε από αυτό τον σταθμό. Να θυμάστε και πως η ώρα που θα κριθούμε θα έρθει, είμαστε δεν είμαστε έτοιμοι. Ε, και η στιγμή του απολογισμού και της συνειδητοποίησης. Κι άμα καταφέρουμε να δούμε καθαρά τότε ίσως ζητήσουμε συγχώρεση ή αποδεχτούμε εκείνη που θα λάβουμε.
Ευφάνταστο θεατρικό, με νόημα, ουσία, ενδιαφέρον, άψογα ψυχογραφήματα και μηνύματα σε διάφορα επίπεδα. Διδάσκει πως δεν έχει –τόση– σημασία αν κάτι είναι αληθινό. Σημασία έχει το μάθημα που παίρνεις, ο επαναπροσδιορισμός, η αλλαγή πλεύσης αν κάτι δεν πάει σωστά, η αναζήτηση ενός καλύτερου εαυτού και η προσφορά του καλού.
Το λάτρεψα και θα ήθελα να το δω σε μια σκηνή.
Βρείτε το!
Ο Αλέξανδρος Μαραγκουδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Είναι Αξιωματικός στο Πολεμικό Ναυτικό. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα δημιουργικής γραφής και έχει γράψει τα θεατρικά έργα Η θάλασσα και Υπνωτίζοντας την Άννα. Ήταν ανάμεσα στους φιναλίστ στον διαγωνισμό Video Poetica 2020, International Literature Competition by London Greek Film Festival & Cosmocinema στην κατηγορία Stage Plays. Το Πύλη Μετρό, που απέσπασε έπαινο στον 39ο Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, είναι το πρώτο βιβλίο που εκδίδει.
