Γιάννη Σμίχελη
15.
Βοηθός Α: Δηλαδή το ίδιο μαγαζί με άλλο όνομα και σικέ αφεντικό;
Μπάμπης: Ακριβώς. Δεν γινόταν να φαίνεται ο μπάρμπας. Έχει βουίξει όλη η πόλη. Έφαγε μια προστιματάρα λόγω δημάρχου, που το μύρι του λιγόστεψε κατά πολύ.
Βοηθός Α: Και τι λέει ο νέος;
Μπάμπης: Κοντός, χοντρός, με πόδια στέκες. Καραφλίτσα, γενάκι και σκουλαρίκια στη μύτη, χοντρή μύτη, στρουμπουλή. Κρύπτη ολόκληρη και επενδυμένη με πολλά μπιχλιμπίδια. Αλλά δεν θα τα φοράει για πολύ. Ο μπάρμπας του 'πε «Για να σε δω! Αυτά θα πάνε περίπατο, η πεπόνα να φαίνεται ακέραια, αν ντρέπεσαι για το ρυμουλκό παντόφλα να κάνεις πλαστική εγχείρηση στη μύτη που κοστίζει πολλά. Γκέγκε;» Ξεροκατάπιε, είπε ένα καλά αφεντικό και... Έρχεται, έρχεται σώπα, σουτ...
Αχυράνθρωπος: Τι συμβαίνει εδώ; Κουβεντούλα; Κουβεντούλα; Η προετοιμασία ολοκληρώθηκε; Καθαριότητα πριν το άνοιγμα; Για να δω, για να δω! Οπ, για ελάτε εδώ πουλάκια μου. Τι είναι αυτές οι λαδιές στα μάτια της γκαζιέρας; Αμάν, και αυτά τα καμένα λίπη μέσα στα γκάζια; Η φούσκα, γιατί πάνω δεξιά στη γωνία δεν γυαλίζει; Τα φίλτρα λίγο μουντά τα βλέπω. Λοιπόν, εδώ και τώρα γενική καθαριότητα. Δεν πάτε για ξεκούραση. Σερί θα το κάνετε. Σήμερα και αύριο. Και μεθαύριο και κάθε μέρα. Μέχρι να μάθετε να δουλεύετε. Σε μένα τεμπελιά δεν σηκώνει. Κουβεντούλα με καφεδάκι και τσιγαράκι τέλος! Σύμφωνοι; Εγώ θα σας δείξω τι θα πει δουλειά! Και πως βγαίνει το μεροκάματο! Τα λέμε σε λίγο. Μην διανοηθείτε να την κάνετε δίχως να ελέγξω. Τα λέμε σε λίγο.
Μονόλογος Αχυράνθρωπου γιαλαντζί αφεντικού:
Εγώ γεννήθηκα για τα πολλά λεφτά
Ένας ο στόχος της ζωής μου και
Η καριέρα μου μεγάλη
Να βάζω τους άλλους να δουλεύουν
Να κονομώ με το τσουβάλι
Και μην θαρρείτε που κι αν δεν έχω
Διπλώματα και γερές συστάσεις
Εγώ είμαι του πεζοδρομίου
Του τζόγου και του καζινοποτίου
Που πα να πει πως
Ρίχνω ζάρια, τράπουλα, μπίλιες και φρουτάκια
Χρωστώ πολλά και ξεχρεώνω
Με τον ιδρώτα των ειλώτων
χαχαχαχαχα
Βοηθός Β: Ρε συ, τι είναι αϊτός ο καινούργιος;
Βοηθός Α: Ποιος ρε; Ο κιοφτές;
Βοηθός Β: Ναι ρε, μας έχει πιει το αίμα.
Βοηθός Α: Έχεις δίκιο και δεν του φτάνουν τα καλαμάκια. Θέλει πουρί αυτός. Η καμινάδα! Άσε που έχει να με πληρώσει δυο μηνιάτικα. Και δεν μου έχει δώσει την μισθολογική βεβαίωση τριών μηνών. Σκούρα τα πράγματα. Βασούλα, Βασούλα, έλα εδώ! Έχεις πληρωθεί ή μήπως και δεν;
Βασούλα: Τσου. Κι είμαι άφραγκη και ρέστη. Και να πάω στα κλαμπ δεν έχω, μήτε τις κόκκινες γοβίτσες που γουστάρω ν' αγοράσω μπορώ. Άσε που ο γκόμενος μού κάνει μούτρα γιατί λέει δεν του αγόρασα δώρο τ' αγίου Βαλεντίνου.
Βοηθός Α: Εεε τον παλιομαλάκα! Οι γυναίκες δεν κάνουν δώρα, αλλά μόνο οι άντρες! Αλλά τέτοιος χλεχλές είναι!
Βασούλα: Τι να κάνω όμως που δεν μου κάθεται κάποιο καλύτερο φρούτο; Ε ρε και να μου 'πεφτε ένας ματσό. Μα δεν μιλάω καλά τη γλώσσα κι όλο σε λιγούρια πέφτω. Αυτός ο νέος μου την δίνει πολύ στα νεύρα: «Βασούλα, το ποτήρι είναι βρεγμένο, Βασούλα η πορτοκαλιά στάζει, Βασούλα σκόνη έχει το ραφάκι με τα κανατάκια, Βασούλα έχει φύλλα κάτω απ' την καρέκλα, Βασούλα το τραπεζομάντηλο είναι στραβό, Βασούλα ο πελάτης στράβωσε με το σερβίρισμα της μπύρας, Βασούλα τα πουρμπουάρ πάνε στο μαγαζί, εσύ θα παίρνεις το 1/10 από αυτά, Βασούλα ρεπό σήμερα, φύγε Βασούλα ρεπό και αύριο ξαναφύγε Βασούλα ρεπό όλη την εβδομάδα, σκάσε και φύγε Βασούλα εδώ και τώρα κατέβα έχουμε 20 άτομα.». Βασούλα, Βασούλα, Βασούλα, μια σκατούλα θέλει να του δώσει η Βασούλα να δεις εσύ! Αααχ πού ήταν οι καλές εποχές που βγάζαμε 10 γιούρια σε 1 λεπτό και στη βραδιά χοντρά φράγκα! Και μια θεσπέσια σερβιτόρα ήμουν, είχα τα σέα μου και τα μέα μου. Όλες οι πόρτες μου ανοίγαν. Κονέ παιδάκι μου στα μαγαζιά που δούλευα δημάρχους και πάνω. Μέχρι και πρωθυπουργό σερβίρισα εγώ! Στην Λιτουνινία. Αμ, τι νομίζετε; Μην με ρωτάτε όνομα. Αυτή είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια. Βασούλα πλιζ, καμπάρι με πάγο Βασούλα, πλιζ ντρικς Βασούλα, πάρε το κατόμπαλο στον μπούστο Βασούλα, φέρνεις μπουκάλι σκοτς και παίρνεις τριαντάφυλλο στ' αφτί... Ε, ναι, στο τέλος του κάθισα. Πήγα και στην πατρίδα του, ήταν λέει απασχολημένος αλλά μου 'στειλε ένα τεκνό, άλλο πράγμα, φωτιά και λάβρα ο ξανθομπούμπουρας.
Βοηθός Α: Μα πού βρίσκεται η Λιτουνινία ρε Βασούλα;
Βασούλα: Καλά, πλάκα μας κάνεις, δεν ξέρεις την Λιτουνινία; Δίπλα στην Μόσχα πέφτει και κοντά στ' Αζερμπαϊτζάν.
Βοηθός Α: Αφού το λες εσύ κάτι θα ξέρεις. Όλα και όλα, μια Βασούλα την έχουμε! Μην της χαλάσουμε χατήρι.
Αχυράνθρωπος: Καλημέρα μπουμπούκια. Να σας συστήσω τον νέο μάγειρα. Από δω ο Τάκης.
Τάκης: Καλημέρα! Με λένε Παναγιώτη Γραπώνη. Έρχομαι από την πατρίδα πρώτη φορά εδώ και έχω ως στόχο αυτό το νέο εστιατόριο να το κάνω χαϊκλασάτο. Γκουρμερδιάρικο. Και να το απογειώσω.
Αχυράνθρωπος: Σας ενημερώνω πως ο Τάκης θα κάνει από δω και πέρα κουμάντο. Ο Στέλιος πάει με τον μπάρμπα στο άλλο μαγαζί να δουλέψει. Και πως θέλουμε να φτιάξουμε μια νέα ομάδα στην κουζίνα. Όλοι θα περάσετε από εξετάσεις. Ο σεφ θα αποφασίσει ποιοι θα μείνουν και ποιοι θα φύγουν. Έχετε μια ακόμα ευκαιρία από μας, λουλούδια του κάμπου. Χιχιχι
Τάκης: Ξεκινάμε. Θα φτιάξουμε χοιρινό φιλέτο σε σχήμα φλογέρας. Με φτερά πορτοκαλιού. Το πιάτο θα το ονομάσουμε Φτερωτή γεύση. Θα το σερβίρουμε με μια ανάλαφρη σάλτσα χαμομηλιού και για γαρνιτούρα θα έχουμε φιλετάκια πορτοκαλιού φριταρισμένα.
Μπάμπης: Φρίκαρα ήδη. Την πουτσίσαμε. Θα κοιμόμαστε στην κουζίνα. Ή μάλλον δεν θα κοιμόμαστε καθόλου.
Βοηθός Β: Σκάσε μαλάκα. Θα σε ακούσει.
Τάκης: Αλλάζουμε τις βάρδιες. Η κουζίνα δεν θα κλείνει καθόλου. Θα κάνουμε ρολόι βάρδιες. Σημαίνει ότι θα έρχεται κάποιος πρώτος για προετοιμασία. Οι άλλοι για σερβίρισμα. Κάποιοι άλλοι θα μένουν για καθαριότητα. Και ο καθένας θα ξεκουράζεται εναλλάξ, όχι όλοι μαζί. Σύμφωνοι;
Μπάμπης: Οχ, θα κοιμόμαστε στους πάγκους 2 με 3 το μεσημέρι. Ετοιμαστείτε για ξεκοκάλισμα. Στην κουζίνα θα μας θάψουν.
Τάκης: Φυσικά και θα τηρούμε με ευλάβεια το πρόγραμμα. Που σημαίνει ότι ο καθένας κάνει τη δουλειά του με συνέπεια ώστε να κρατούμε απαρέγκλιτα. Και θα μένουμε μέχρι να τελειώσουμε όλες τις δουλειές.
Μπάμπης: Τετέλεσται. Φέρτε παπά να μας θάψει.
Μονόλογος Τάκη:
Γεννήθηκα πρώτος και τρανός
Της μαγειρικής τέχνης αρχηγός
Τις γεύσεις με τα δάχτυλα τις παίζω
Βουτάω στην σάλτσα τον δείκτη
Και ξέρω
Αλάτι λίγο παραπάνω
Μαύρο πιπέρι κάνω πάσο
Κοκκινοπίπερο γλυκό
Μπόλικο βάζω και χυμό
Σταφυλιού μαύρο και δύο σταγόνες
Μπαλσάμικο απ' το παλιό
Όλα κι όλα τη ζωή μου
Μες στις σάλτσες
Έχω βαφτίσει και γουστάρω
Πιάτα περίεργα να στήνω
Και των εκλεκτών πελατών
Τους ουρανίσκους να τρελαίνω
Πώς αλλιώς τα πολύχρωμα πουλάκια
Με μαεστρία να ξεπουπουλιάσω
Φραγκάκια να κάνω
Και κοκτέιλ με γκόμενες τρελές
Σε πισινάτα μπαρ να ρουφάω.
Τάκης: Για έλα εσύ δω! Καράφλα! Θα πιάσεις τα κοτοπουλάκια Βουργουνδίας. Και θα βγάλεις όλα τα κοκαλάκια τους δίχως το κρέας να κόψεις. Τα θέλω ολόκληρα για να τα γεμίσω με πάστα φράουλας και μους σκόρδου. Έλα δω στούμπε, εσύ θα φιλετάρεις 10 κιλά πορτοκάλια και μετά θα τυλίξεις 3 κιλά αμπελόφυλλα με γέμιση από γαύρο, πάστα ελιάς και λιαστής ντομάτας. Θα φτιάξω σάλτσα άσπρης σοκολάτας με γεύση λεμονιού και θα το ονομάσω «Θαλασσοταραχή στον ουρανίσκο». Τέλος 20 κιλά αγριαγκινάρας, θα τις προετοιμάσει ο μυτόγκας.
Βοηθός Α: Αυτός έχει το παρατσούκλι ο λόρδος.
Τάκης: Σκασμός, από δω και πέρα εγώ αποφασίζω πώς σας λένε! Και 10 κιλά φραγκόσυκα, αφού όλα ξεφλουδιστούν και κοπούν και μπουν σε μαρινάδα θα ετοιμάσω το θεσπέσιο χυμό ντελίριο, το ρόφημα του Δία. Σας ενημερώνω πως δεν ισχύει ωράριο, μέχρι να συνηθίσετε γρήγορα την νέα δουλειά σας, να δουλεύετε και προσαρμοστείτε στα δεδομένα μου. Εμ, όποιος θέλει να δουλέψει δίπλα μου θα μάθει πολλά και θα γίνει όνομα πρώτο στην πιάτσα. Γι' αυτό και πρέπει να κάνει θυσίες στον αρχηγό. Τσάου, τα λέμε σε λίγο. Πάω να πιω φραπεδιά στην πόλη.
Μπάμπης: Προτείνω να κάνουμε απεργία.
Βοηθός Β: Τι λες ρε λόρδικη μυτόγκα, πού είσαι, στο δημόσιο;
Μπάμπης: Να πάμε στον επόπτη εργασίας να τα καταγγείλουμε όλα και να καταθέσουμε όλοι μαζί, να τους ζητήσουμε να παρακολουθήσουν το μαγαζί.
Βοηθός Β: Και τι θα καταφέρουμε; Τα λεφτά μας και να πάρουμε, θα πρέπει να εξαφανιστούμε και πού θα πάμε; Ο μπάρμπας θα ρίξει σύρμα για να μας κλείσουν τις πόρτες όλες, άσε που θα μας επικηρύξουνε, θα φάμε το ξύλο όλων των αιώνων, τσου,τσου,τσου.
Μπάμπης: Ρε μαλακά, στούμπε, αν θα μείνεις, σε μια εβδομάδα σε πετάξανε έξω και πάλι τα χρωστούμενα δεν τα παίρνεις. Είσαι δηλωμένος ως βοηθητικός.
Βοηθός Α: Συμφωνώ με τον Λόρδο. Δεν έχει νόημα να μείνουμε δίχως ν' αντιδράσουμε. Αύριο πάμε όλοι μαζί στην επιθεώρηση εργασίας και κάνουμε καταγγελία ομαδική.
Μπάμπης: Μπράβο ρε καράφλα! Σκέφτεσαι λογικά και θαρραλέα!
Βοηθός Β: Οκ, σύμφωνοι. Αύριο το πρωί πάμε.
Βοηθός Α: Κόλλα το στούμπε!
...
Μπάμπης: Ρε καράφλα, δεν σου είπε ο κοντός ότι έρχεται; Πού είναι λοιπόν;
Βοηθός Α: Δεν ξέρω ρε Λόρδε. Μου 'πε πως σε δύο λεπτά κατεβαίνει.
Μπάμπης: Να ρε, ακούω βήματα στις σκάλες. Πάμε έξω να ανάψω ένα τσιγάρο ώσπου να κατέβει.
...
Βοηθός Α: Ρε κοίτα, δεν είναι μόνος του.
Μπάμπης: Τι λες ρε;
Βοηθός Α: Γύρνα να δεις, σου λέω!
Μπάμπης: Αμάν! Είναι με το αφεντικό, τον κεφτέ και τον Βλάση. Πάμε να την κάνουμε. Κρατάνε στειλιάρια. Μας πρόδωσε το καθίκι.
Βοηθός Α: Πώς ρε; Θα μας κυνηγήσουν με το αυτοκίνητο. Δεν την γλιτώνουμε.
Μπάμπης: Άρχισε να τρέχεις. Ξέρω μια κρυψώνα. Κάνε γρήγορα.
Μήτσος: Καθίκια, θα σας γδάρουμε, τεμαχίσουμε και ψήσουμε! Δεν την γλιτώνετε!
Μπάμπης: Ακολούθα. Ο γείτονας έχει προηγούμενα με τον μπάρμπα και θέλει να τον διώξει από τη γειτονιά. Αυτός θα μας βοηθήσει. Εχθές το βράδυ του 'πα για τις νέες εξελίξεις και το σημερινό μας σχέδιο.
Βοηθός Α: Δεν είμαι σίγουρος αλλά ας κάνουμε μια απόπειρα.
Μπάμπης: Ούτε εγώ. (χτύπημα κουδουνιού) Δεν απαντάει.
Βοηθός Α: Χτύπα άλλη μια φορά μπορεί να κοιμάται.
Μπάμπης: Ρε συ, είναι στο παράθυρο.
Βοηθός Α: Ρε, μας χαιρετάει και γελάει ή μου φαίνεται;
Μπάμπης: Όχι ρε στραβούλιακα, κάνει σήμα να πάμε στον δρόμο. Φύγε, έρχονται οι άλλοι, τρέχα!
Βοηθός Α: Περνάει αυτοκίνητο. Σταματά το!
Μπάμπης: Βοήθεια, στην αστυνομία γρήγορα!
Κώστας: Μπείτε, μπείτε.
Μπάμπης: Ο Κώστας! Τι κάνεις εδώ ρε παλιόφιλε;
Κώστας: Ο γείτονας με ειδοποίησε και μου τα είπε όλα για σήμερα. Αυτός δεν πρέπει να φαίνεται. Μην φοβάστε, έχουμε κάλυψη. Συνάδελφοι απ' το σωματείο παρακολουθούν το μαγαζί από τότε που ήρθε ο κεφτές.
Μπάμπης: Πού τον ξέρουν τον ξεφτίλα;
Κώστας: Κάποτε φοβέρισε έναν συνδικαλιστή με μαχαίρι παρακαλώ, γιατί μοίραζε φυλλάδια ενημερωτικά έξω απ' το μαγαζί του. Είναι στη μαύρη λίστα τους ο τύπος. Τον κατηγόρησαν και για διακίνηση, αλλά την γλίτωσε στο τσακ. Την πάτησε ο συνέταιρός του, το μαγαζί ήταν η κάλυψή τους αλλά τους κάρφωσαν. Είχαν μπει στα λημέρια άλλων.
...
Κώστας: Λοιπόν, μην περιμένετε πολλά πράγματα για την πάρτη σας. Στην καλύτερη των περιπτώσεων θα πάρετε όσα δεν σας έχουν καταβληθεί σύμφωνα με το δηλωμένα εφόσον δεν έχετε υπογράψει αποδείξεις καταβολής μισθών. Για τα μαύρα χρειάζεστε μάρτυρες που να δηλώνουν ότι σας εξανάγκαζαν σε αδήλωτη εργασία. Θεωρήστε συνένοχοι αφού δεν το καταγγείλατε απ' τον πρώτο μήνα.
Μπάμπης: Τι λες ρε και πώς θα ζούσαμε; Θα μας τάιζαν αυτοί ή θα μας έβρισκαν δουλειά αλλού ή θα μας φύλαγαν από τους μπράβους τους;
Κώστας: Κοίτα, θα έπρεπε να είχατε φύγει νωρίτερα. Να είχατε πάει αλλού να δουλέψετε.
Μπάμπης: Τι μου λες τώρα; Πλάκα μου κάνεις ρε Κώστα; Αφού σε αυτούς μέναμε δηλωμένοι με τα ελάχιστα, ταμείο ανεργίας άντε να παίρναμε 6 κατοστάρικα, τι θα τρώγαμε; Ποιος θα μας νοίκιαζε σπίτι; Με τι λεφτά θα πληρώναμε το νοίκι; Φαντάσου να 'χαμε κι οικογένεια, μαύρα χάλια, στην ελεημοσύνη θα το ρίχναμε. Μπουκάλια από τους κάδους και τους δρόμους θα μαζεύαμε για να βγάλουμε κάτι παραπάνω.
Βοηθός Α: Θα μαθαίναμε τη γλώσσα του πεζοδρομίου, αφού φράγκα για σχολείο δεν θα είχαμε. Και τώρα τι κάνουμε; Τα πράγματά μας θα τα πάρουμε; Πού θα μείνουμε;
Κώστας: Το συνδικάτο θα πάρει τα πράγματά σας μέσω της αστυνομίας. Έχουν ήδη μπουκάρει οι αστυνομικοί στο σπίτι ενώ σας κυνηγούσαν. Όσο για σπίτι, θα σας βολέψω εγώ σε ενός κολλητού μέχρι να βρείτε νέα δουλειά. Δουλειά μην με ρωτάτε, δεν ρισκάρω να σας προτείνω τίποτα, θα ψάξετε μόνοι σας, την κατάσταση την ξέρετε, θέλετε δουλειά που να σας αφήνει χρόνο ελεύθερο για τη γλώσσα.
Αφηγητής:
Όπου και να πας είναι τα ίδια
μην ζητάς από την τάξη σου να ξεφύγεις
εργάτη πάντα να θυμάσαι πως εργάτης είσαι
θα παραμείνεις κι εργατικά τον κόσμο θ' αλλάξεις
Μην σκύβεις το κεφάλι σου στους κεφαλαιοκράτες
κι ας ντύθηκαν πριμαντόνες, τσαρλατάνοι και κοσμοπολίτες
όσο κι αν κρύβονται στην κρίσιμη στιγμή
τα δόντια τους με συστοιχίες όπλων θα σου δείξουν
και τη φιλανθρωπία τους θα επιδείξουν
εφόσον έχουν βέβαιο το πουγκί κι εξαθλιώσει
τόσους που να τους είναι αρκετοί και βολικοί
για τον επόμενο κύκλο ξεζουμίσματος
Εργάτη να θυμάσαι πάντα
το δίκιο είναι με το μέρος σου
αρκεί τον μόχθο σου να σέβεσαι
και τα δικαιώματά σου διεκδικείς
συνεχώς και μαχητικά
κανένας δεν σου χαρίζει την ελευθερία
μήτε ειρήνη, ασφάλεια, παιδεία και προκοπή
τα φτιάχνεις μόνο σου αγωνιζόμενος εργατικά
Copyright © Γιάννης Σμίχελης All rights reserved, 2023
Πρώτη δημοσίευση
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε πίνακα Giovanni Giacometti (Still life on a chair, 1927)
Το θεατρικό του Γιάννη Σμίχελη Δάφνες του Δαφνιού δημοσιεύθηκε στο koukidaki από τον Αύγουστο του 2023, κάθε Πέμπτη, σε δεκαοχτώ μέρη. Το θεατρικό ξεκινάει από εδώ. Συνεχίζεται εδώ
