Ένας φορτηγατζής δέχεται να μεταφέρει λαθραία μια γυναίκα στη Στοκχόλμη μαζί με το κανονικό του φορτίο και στη διαδρομή αυτοί οι δύο άνθρωποι έρχονται κοντά, εξομολογούνται τος φόβους, τις ανασφάλειες, τα όνειρά τους. Πώς θα αντιδράσει όμως ο οδηγός όταν μάθει ότι η επιβάτης του είναι τρανς;
Το τρυφερό, διαφορετικό και πρωτότυπο θεατρικό έργο της Ειρήνης Δερμιτζάκη συνεχίζει τη λαμπρή του πορεία στο θέατρο Vault και μας συστήνει δύο εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους περσόνες που γνωρίζονται σ' ένα road trip γεμάτο δυσκολίες, εμπόδια, ανατροπές και φυσικά κίνδυνο. Από την Ελλάδα στα Σκόπια (Εγώ Σκόπια τα λέω, πώς θες να τα πω;), στην Ουγγαρία, στη Σερβία, με τελικό προορισμό τη Στοκχόλμη όπου και θα παραδοθεί το φορτίο με το ελαιόλαδο, ο Θοδωρής και η Σαμπάχ γνωρίζονται καλύτερα, τσακώνονται και ξαναφιλιώνουν, εμπιστεύονται σταδιακά ο ένας τον άλλον, αποκαλύπτουν πλευρές της ζωής και του χαρακτήρα τους. Εκείνος βλέπει να καταρρίπτονται ένα προς ένα τα στερεότυπα με τα οποία γαλουχήθηκε, εκείνη δοκιμάζει τις αντοχές της σ' ένα ταξίδι γεμάτο προκλήσεις. Ο Θοδωρής άφησε πίσω του γυναίκα και παιδιά και μια αδελφή άρρωστη ενώ η Σαμπάχ το έσκασε από τη Συρία για να βρει μια καλύτερη ζωή, επιβίωσε από τη λαθραία μεταφορά της με βάρκα και από την καθημερινότητα στις δομές. Τι κοινό λοιπόν έχουν αυτοί οι δύο άνθρωποι; Πολλά, όπως θα δούμε στη συνέχεια της παράστασης.
Ο Σωτήρης Δούβρης υποδύεται έναν άντρα που μεγάλωσε με στερεότυπα, ρατσιστή, απόλυτο, απότομο, παγιδευμένο σ' έναν γάμο από τον οποίο έχει να θυμάται γκρίνια, κούραση, μονοτονία, έλλειψη επικοινωνίας. Έχει ελλιπή μόρφωση, κρύο χιούμορ και άποψη για όλα. Δέχεται να μεταφέρει κρυφά τη Σαμπάχ και στην πορεία φτάνει να το μετανιώσει πολλές φορές λόγω του κινδύνου ενώ συχνά τσακώνεται μαζί της. Ο Σωτήρης Δούβρης ενσαρκώνει λοιπόν με πειστικότητα αυτόν τον ρόλο χωρίς να ξεφεύγει σε ακρότητες ή υπερβολές. Ακόμη και οι τρυφερές του στιγμές είναι δοσμένες με μέτρο, όταν για παράδειγμα μαθαίνει νέα για την πορεία υγείας της αδελφής του ή όταν παραδέχεται την αγάπη του για τη γυναίκα του παρά τις δυσκολίες τους, ίσως «γιατί δε θέλει να πεθάνει μόνος σαν το σκυλί». Φωνή καθαρή, κίνηση με νεύρο και δύναμη. Εξίσου πειστικός είναι και όταν μαθαίνει για την πραγματική ταυτότητα της Σαμπάχ, κάτι που αλλάζει την κοσμοθεωρία του, μιας και το ταξίδι αυτό του έδειξε συναισθήματα και καταστάσεις που δεν περίμενε.
Από την άλλη η Kassandra el Najjar ερμηνεύει πολύ καλά ένα τρανς άτομο που περνάει διά πυρός και σιδήρου για να φτάσει στην Ελλάδα κι από κει σε ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη. Δεν είναι απλά μια γυναίκα, κι αυτό τη βάζει σε μεγαλύτερους και χειρότερους μπελάδες κι όσα έχει ζήσει την έχουν κλείσει σαν στρείδι, εξού και δεν ανοίγεται εξαρχής στον άνθρωπο που τη μεταφέρει με κίνδυνο της ζωής του και της δουλειάς του. Η Kassandra έχει ωραία κίνηση, σωστές εκφράσεις, καλές διακυμάνσεις φωνής και υποδύεται μια γυναίκα που μεγάλωσε σ' ένα άνετο οικονομικά περιβάλλον μεν, σε μια αυστηρή χώρα όμως που δεν είναι ανεκτική σε ιδιαιτερότητες και διαφορετικές επιλογές. Για τον λόγο αυτό η ίδια της η οικογένεια την έδιωξε, θεωρώντας τη βάρος και μεγάλωσε με τον προοδευτικό παππού της. Είναι λέαινα έτοιμη να κατασπαράξει όταν νιώσει κίνδυνο αλλά και χαδιάρα γατούλα όταν θέλει να περάσει το δικό της ή να μαλακώσει τον Θοδωρή. Οι δυσκολίες και τα προβλήματα που βιώνουν αδιάκοπα τα τρανς άτομα αναδεικνύονται μέσα από το κείμενο και την ερμηνεία της Kassandra, χωρίς όμως να παίρνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, μιας και η κεντρική ιδέα του κειμένου και της παράστασης είναι η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, η αγάπη, η εμπιστοσύνη, η φιλία.
Η φράση «Να είσαι σε λάθος σώμα και να σε βλέπουν σαν λάθος ολόκληρο» ή ότι διακινούνται ορμόνες στη μαύρη αγορά για τη θεραπεία των ατόμων αυτών ήταν πληροφορίες που με κλόνισαν.
Πουθενά δεν υπάρχει το ερωτικό στοιχείο ανάμεσα σε αυτούς τους δύο ρόλους κι έτσι οι ηθοποιοί μπορούν να ξεδιπλώσουν πιο άνετα και μακριά από στερεότυπα το ταλέντο τους και να μας συστήσουν δύο ανθρώπους που περνάνε μαζί δυσκολίες και κινδύνους, κάτι που θα ατσαλώσει τη φιλία τους· ένα αναπάντεχο συναίσθημα, που θα γεννηθεί λόγω του ταξιδιού, θα τους κάνει να νιώσουν άβολα αλλά θα τους κάνει να κερδίσουν αισθήματα που δεν περίμεναν ότι θα είχαν, εκείνος για ένα τρανς άτομο, εκείνη για έναν άντρα που τη μεταφέρει κρυφά. Είναι μία από τις ελάχιστες παραστάσεις που έχω δει κι έχω αναρωτηθεί πώς γίνεται να φτάσαμε τόσο γρήγορα στο τέλος, ήθελα να δω κι άλλο, όχι απαραίτητα με ένα δικό μου φινάλε στο μυαλό ή μια αλλαγή σε όλα αυτά που είδα, απλώς να παίξουν λίγο ακόμη την ιστορία τους αυτοί οι δύο ηθοποιοί! Γέλιο και δάκρυ από σκληρές μα και γλυκές σκηνές που με ταξίδεψαν στους δρόμους που διέσχιζαν ο Θοδωρής και η Σαμπάχ. Γνώρισα δύο ανθρώπους γεμάτους όνειρα, φιλοδοξίες, απωθημένα, συναισθήματα και κατάλαβα πολλά πράγματα γύρω από τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, την τρανσφοβία και την κυριαρχία των στερεότυπων και των στεγανών σε μυαλό και μάτια.
Ο Δημήτρης Καρατζιάς σκηνοθετεί προσεκτικά τους δύο ηθοποιούς, τους βοηθάει να αναδείξουν τα εκφραστικά και τα ερμηνευτικά τους μέσα και καταφέρνει, χάρη στη βοήθεια του σκηνικού της Γεωργίας Μπούρδα, να μας μεταφέρει σε διαφορετικά τοπία και μέρη, σε φυλάκια, σε καράβι, σε βενζινάδικα, σε καφετέριες, ακόμη και στις ίδιες τις εθνικές οδούς. Ποικιλία κινήσεων και οπτικών γωνιών, έξυπνα τοποθετημένα το φορτηγό, που υποτίθεται ότι η καρότσα του είναι κλειστή εξού και έχουμε ένα σκηνικό παράδοξο, μιας και ο θεατής βλέπει τι γίνεται μέσα, βλέπει τη Σαμπάχ να κοιμάται, να φοβάται, να κρύβεται αλλά ο Θοδωρής της μιλάει συνήθως απ' έξω, κι όλα αυτά ζωντανεύουν με τους υποδειγματικούς φωτισμούς της Χριστίνας Φυλακτοπούλου. Η κινησιολογία και η χορογραφία της Φένιας Αποστόλου βοηθάει εξίσου στο άρτιο αισθητικά αποτέλεσμα. Ταξίδεψα κι εγώ μαζί με τους δύο ηθοποιούς στην ιστορία που μας αφηγούνται οι ρόλοι που υποδύονται, φοβήθηκα, γέλασα, προβληματίστηκα, συγκινήθηκα, γέμισα εικόνες και συναισθήματα.
Ο Θοδωρής και η Σαμπάχ με τις ιστορίες τους και ο Σωτήρης και η Kassandra με τις ερμηνείες τους δημιουργούν μια δυνατή και αξέχαστη παράσταση που θα θυμάμαι για καιρό.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
