Ο Ρομπέρ Τομά γεννήθηκε το 1930 στο χωριό Γκαπ, κοντά στις Άλπεις. Στα 17 του χρόνια εγκατέλειψε τη γαλλική επαρχία και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Παράλληλα εμφανίστηκε στο θέατρο ως ηθοποιός σε έργα των Αντρέ Ρουσέν και Ρομπέρ Ντερί. Ξεκίνησε ως ηθοποιός σε δεύτερους και τρίτους ρόλους αλλά η θεατρική συγγραφή αποδείχτηκε το μεγάλο πάθος του. Έφερε στο θέατρο ένα καινούργιο είδος θεάτρου που ήταν ένα κράμα από αστυνομικό θέατρο με αρκετές κωμικές πινελιές. Τον χαρακτήρισαν γιο της Αγκάθα Κρίστι. Ο μετρ του είδους στον κινηματογράφο Άλφρεντ Χίτσκοκ έδειξε μεγάλη συμπάθεια και ενδιαφέρον για την πένα του Ρομπέρ Τομά. Ήθελε να μεταφέρει στον κινηματογράφο ένα έργο του, πράγμα το οποίο δεν έγινε αλλά ο θαυμασμός του για τον συγγραφέα της Παγίδας ήταν κάτι περισσότερο από μεγάλος.
Στα έργα του υπάρχει μια σύνδεση αγωνίας και εσωτερικής έντασης, με μία και μόνο ατάκα να ανατρέπει όλα όσα νόμιζαν οι θεατές σίγουρα μέχρι εκείνη την στιγμή.
Μέχρι τότε δεν υπήρχε αυτό το είδος γιατί το αστυνομικό θέατρο δεν είχε από τους προκατόχους του θεατρικούς συγγραφείς κανένα στοιχείο κωμωδίας. Ο Ρομπέρ Τομά εγκαινίασε αυτό το είδος, αν και στην αρχή ήταν αρκετά διστακτικοί οι παραγωγοί της εποχής στο να επενδύσουν χρήματα σε κάποιο έργο του. Ήταν ακόμα άσημος στους θεατρικούς κύκλους. Το μεγάλο κατόρθωμα του Ρομπέρ Τομά είναι ότι έκανε το αστυνομικό θέατρο, θέατρο για όλη την οικογένεια, αφού η ατμόσφαιρα που επικρατεί στα έργα του δεν κάνει δύσκολη τη θέαση από ανήλικα άτομα αφού ξέρει και με μαεστρία κατευθύνει την εξέλιξη της πλοκής εναλλάσσοντας το κωμικό με το αστυνομικό και καταλήγοντας σε μια αστυνομική θεατρική παράσταση που είναι και κωμωδία. (Εξαρτάται βέβαια και από την σκηνοθετική προσέγγιση.)
Οι ήρωές του ανατρέπονται ή αυτοανατρέπονται εκεί που δεν το περιμένει κανείς και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο θεατής των έργων του να παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή την παράσταση γιατί μία και μόνο λέξη μπορεί να αλλάξει όλο το «σκηνικό».
Δεν βρήκε, ίσαμε τώρα τουλάχιστον, συνεχιστές αλλά τα έργα του παίζονται σε όλο τον κόσμο και στη χώρα μας. Οι θεατρόφιλοι σπεύδουν για να δούνε τα ανεβάσματα των έργων του.
Στις 28 Ιανουαρίου του 1960 ανεβαίνει για πρώτη φορά η Παγίδα και ο μέχρι τότε άσημος και φτωχός Ρομπέρ Τομά γίνεται διάσημος και πλούσιος. Το έργο ανέβηκε στο θέατρο Μπουφ Παριζιέν. Μέσα στην ίδια χρονιά ο Άλφρεντ Χίτσκοκ στέλνει στον συγγραφέα ένα γράμμα με σκοπό να μεταφέρει στον κινηματογράφο την Παγίδα.
Αγαπητέ Τομά,Συμφώνησα με τον κύριο Ντάριλ Ζανούκ να αγοράσει τα δικαιώματα του έργου σας Παγίδα ώστε να το γυρίσω κινηματογραφική ταινία. Πρέπει να σας ομολογήσω ότι παρακολούθησα την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι την παράσταση της Παγίδας με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και διασκέδασα ιδιαίτερα.Πραγματικά έχετε το δικό σας στιλ, ένα στιλ που θα το έλεγα «κωμωδία των εκπλήξεων» και το οποίο ταιριάζει με τις δικές μου μεθόδους. Στην πραγματικότητα υφαίνεται κωμικές και απρόβλεπτες καταστάσεις, που δεν στερούνται μυστηρίου. Κάνετε λοιπόν ένα πρότυπο μείγμα από βιτριόλι και μαρμελάδα. Θα έλεγα ότι είσθε ο φυσικός γιος της Αγκάθα Κρίστι και του Γκολντόνι. Και θα προσέθετα ότι ο συνδυασμός της φάρσας με την αυστηρότητα, είναι ακριβώς αυτό που ζητώ από έναν συγγραφέα...Σας χαιρετώ,Με φιλικά και «εγκληματικά» συναισθήματα,Άλφρεντ.
Έργα του Ρομπέρ Τομά: Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται, Ο δεύτερος πυροβολισμός, Συνέταιροι δολοφόνοι, Φρέντι, Απρόσκλητος φίλος, Διπλό παιχνίδι, Το δωμάτιο των μανδαρίνων, Οι μπάσταρδοι, Η πριγκίπισσα Μπαράκα, Ο κυκλώνας κ.α.
Κριτική από το Φιγκαρό, από το πρώτο ανέβασμα του έργου Διπλό παιχνίδι στο Παρίσι, στο θέατρο Εδουάρδος 7ος τον Σεπτέμβριο του 1970: «Ο Ρομπέρ Τομά, ο σπεσιαλίστας του αστυνομικού θεάτρου έδωσε πάλι δείγματα της δουλειάς του. Αν και ο σκηνοθέτης δεν έδωσε από την αρχή ώθηση, ωστόσο φάνηκαν τα προσόντα του έργου και του συγγραφέα. Πλούτος καταστάσεων, δημιουργία εντυπώσεων, παιχνίδι με κάθε τρόπο. Ο συγγραφέας δεν έχει αναστολές, ας το παραδεχτούμε. Και ευτυχώς! Ξέρει να φτιάχνει έργα. Έργα που δίνουν χαρά στους ηθοποιούς, ικανοποίηση στο κοινό, το οποίο διασκεδάζει. Έτσι ακριβώς συνέβη και στο Διπλό παιχνίδι.».
Το 1970 ανέλαβε τη διεύθυνση του θεάτρου Εδουάρδος 7ος με στόχο να το μετατρέψει σε αστυνομικό θέατρο. Με αφορμή την νέα του θέση και τα καθήκοντά του δήλωσε: «Αν στα σαράντα του δεν πάρει κάποιος την απόφαση να πέσει στα βαθιά νερά, τότε πότε θα το κάνει;».
Ο Ρομπέρ Τομά έφυγε από τη ζωή στις 3 Ιανουαρίου του 1989 έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο μεθυστικό για έναν θεατρικό συγγραφέα από το να κάνει μια ολόκληρη αίθουσα να διασκεδάζει.
Τα έργα του έχουν αγαπηθεί ιδιαιτέρως από κοινό και κριτικούς αλλά και για τους ηθοποιούς είναι πρόκληση να ενσαρκώνουν ρόλους ενός τόσο ξεχωριστού θεατρικού συγγραφέα.
Μερικές από τις απαντήσεις που έδωσε ο Ρομπέρ Τομά στο ερωτηματολόγιο του Μαρσέλ Προυστ:Ποιο είναι για σας το άκρον άωτο της μιζέριας;Να μην έχεις ταλέντο για τίποτα. Να 'σαι υποχρεωμένος να φυτοζωείς σαν ασήμαντος. Να μην ζεις τη ζωή σου.Πού θα σας άρεσε να ζείτε;Στο Παρίσι 17 χρόνων ετοίμασα τη βαλίτσα μου κι αποφάσισα να πάω να ζήσω στο Παρίσι, να πετύχω και... ε, αυτό!Ποια είναι για εσάς η ιδανική επίγεια ευτυχία;Να 'χεις επιτυχία στο θέατρο και στον έρωτα.Σε ποια λάθη δείχνετε την μεγαλύτερη επιείκεια;Στα λάθη που γίνονται απ' όσους δεν έχουν ταλέντο, εξωτερική εμφάνιση και τύχη.Ποιους ήρωες μυθιστορήματος προτιμάτε;Τον Αρσέν Λουπέν, τον Μεγκρέ.Ποιο είναι το αγαπημένο σας ιστορικό πρόσωπο;Ο Ερρίκος ο 4ος.Ποιες ηρωίδες προτιμάτε στην πραγματική ζωή;Τις κυρίες του θεάτρου.Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;Ο Μολιέρος, ο Μπομαρσέ, ο Γουάιλντ και ο Σιμενόν.Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές;Ο Μποντλέρ και ο Κοκτό.Ποιους θεωρείτε ήρωες στη ζωή;Τους θεατρικούς συγγραφείς. Το να γράφεις θέατρο το 1973 είναι ηρωισμός.Ποια είναι η σημερινή ψυχική σας διάθεση;Αισιοδοξία.Ποια είναι η βασική σας αρχή;Κάνε το καθήκον σου και άσε τ' άλλα στους θεούς.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το θεατρικό πρόγραμμα της παράστασης Διπλό παιχνίδι, που ανέβηκε στο θέατρο Άλφα με τον Δάνη Κατρανίδη.
