Με καταγωγή από τη Γερμανία, ο Μπρεχτ (1898-1956) άρχισε να γράφει για το θέατρο και χωρίζεται η δραματουργία του σε τρεις περιόδους. Στην πρώτη περίοδο (1918-1932) παρουσιάζει στο Μόναχο και σε άλλες γερμανικές πόλεις το Βάαλ, τα Ταμπούρλα μες στην νύχτα, την Ζούγκλα των πόλεων, το Άντρας για άντρα, τη διασκευή της λυρικής σάτιρας του Τζον Γκέι Όπερα των ζητιάνων (με τίτλο Όπερα της πεντάρας και μουσική του Κουρτ Βάιλ) που ήταν και η πρώτη του μεγάλη επιτυχία στα 1928.
Η αγία Ιωάννα των σφαγείων, Η εξαίρεση και ο κανόνας, Οι στρογγυλοκέφαλοι και σουβλεροκέφαλοι θα παιχτούν μετά τον Πόλεμο.
Η δεύτερη περίοδος της δραματουργίας του (1933-1947) αρχίζει στην αυτοεξορία του σε Αυστρία, Γαλλία, Δανία, Φινλανδία και Αμερική. Όπου και αν βρίσκεται γράφει και ένα έργο ενάντια στον φασισμό και στο αστικό κατεστημένο. Τρόμος και αθλιότητα του Γ' Ράιχ, Η μάνα κουράγιο και τα παιδιά της, Η δίκη του Λούκουλου, Γαλιλαίος, Ο καλός άνθρωπος του Σε-τσουάν, Ο κύριος Πουντίλα κι ο υπηρέτης του Μάτι, Η άνοδος του Αρτούρο Ούι, Τα οράματα της Σιμόν Μασάρ, Ο κύκλος με την κιμωλία.
Η τρίτη περίοδος στη συγγραφική ζωή του Μπρεχτ (1948-1956), ο επαναπατρισμός το 1949 και οι προσπάθειές του τον έκαναν να ανοίξει το δικό του θέατρο στο ανατολικό Βερολίνο.
Εκεί θα γράψει το έργο Ημέρες της κομμούνας, θα διασκευάσει Σοφοκλή, Σαίξπηρ, Λεντς και θα συστηματοποιήσει τις απόψεις του για το επικό θέατρο, την αποστασιοποίηση, το ντοκουμέντο, τη λαϊκή όπερα κ.ο.κ. σε συνεργασία με τον Έριχ Ένγκελ και άλλους σκηνοθέτες, δίνοντας ωστόσο ο ίδιος τη γραμμή κάθε παράστασης. Πρωταγωνίστρια ήταν η γυναίκα του, η ηθοποιός Έλενε Βάιγκελ.
Με την ηγεσία της Βάιγκελ και άλλων συνεργατών η λειτουργία του θιάσου θα συνεχιστεί και μετά τον θάνατό του.
Μερικές επιγραμματικές φράσεις του δραματουργού (και άλλα μικρά δοκίμια) μας βοηθάνε να διακρίνουμε τα βασικά του θεωρήματα:
Ο κόσμος δημιουργήθηκε από τους ανθρώπους, ώστε μπορεί και να αλλάξει. Και φυσικά ο ρόλος του επικού θεάτρου είναι να εξοικειώσει το κοινό με τους τρόπους και τους λόγους της αλλαγής.Σε μια καπιταλιστική κοινωνία, ακόμα και ο άνθρωπος με τις καλύτερες διαθέσεις είναι αιχμάλωτος του συστήματος.Για τον λαό νίκη και ήττα δεν σημαίνουν τίποτα. Αυτός είναι πάντα ο νικημένος.Πάνω στο μνήμα του αθώου, που δολοφονήθηκε, οι δικαστές δολοφονούν το δίκιο του.
Ο Μπρεχτ χαρακτήρισε τη δραματουργική και σκηνοθετική του μέθοδο με την λέξη αποστασιοποίηση. Την εξήγησε με παραλληλισμούς από τη ζωγραφική όπου ο καλλιτέχνης παρουσίαζε αντικείμενα το θέμα του –κοιτάζει το έργο του από απόσταση, υπογραμμίζοντας, υπερβάλλοντας ακόμα δίνοντας τον χαρακτήρα του παράδοξου στα στοιχεία που θέλει ιδιαίτερα να προσέξει ο θεατής του. Φέρνει επίσης ως παράδειγμα της μεθόδου το κινέζικο θέατρο όπου ο ηθοποιός δεν ενσαρκώνει το πρόσωπο που παίζει και δεν ταυτίζεται με αυτό, αλλά μένει σε απόσταση για να μπορεί να το περιγράψει στο κοινό του πιο τονισμένα, πιο εντυπωσιακά και πιο αναπάντεχα.
Το έργο Μάνα κουράγιο ήταν το κύκνειο άσμα της μεγάλης Ελληνίδας τραγωδού Κατίνας Παξινού. Την παράσταση είχε παρακολουθήσει ο Μάρτιν Έσλιν και είχε μιλήσει στον σκηνοθέτη Αλέξη Μινωτή για την ερμηνεία της Παξινού ως Άννα Βάιγκελ. Από το βιβλίο του Αλέξη Μινωτή Ο ηθοποιός Αλέξης Μινωτής, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη το 1985: «Ο Μάρτιν Έσλιν, που παρακολούθησε την παράσταση στο θέατρο Πάνθεον, μου ομολόγησε πως η Μάνα κουράγιο της Παξινού ήταν ανώτερη από κείνη του Μπρεχτ και πως ο Μπρεχτ θα έπρεπε να της χρωστάει ευγνωμοσύνη, αν είχε δει την παράσταση, γιατί συμπλήρωσε το έργο...».
Μεγάλοι ηθοποιοί σε όλον τον κόσμο ανέβασαν έργα του και υποδύθηκαν τους χαρακτήρες του.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Οι πληροφορίες ανήκουν στο Θεατρικό λεξικό του Αλέξη Σολομού, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος, καθώς και από το βιβλίο του Αλέξη Μινωτή Ο ηθοποιός Αλέξης Μινωτής, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
