Πώς σας ήρθε η ιδέα; Ποιο ήταν το έναυσμα, η αφορμή που σας οδήγησε στη συγγραφή της ιστορίας «Το κορίτσι με το φλάουτο»;
Βασίλης Τερζόπουλος: «Το κορίτσι με το φλάουτο» γεννήθηκε από ένα μαγικό πάντρεμα των σπουδών μου πάνω στις πολιτικές επιστήμες και τις διεθνείς σχέσεις, με τη μουσική, συγκεκριμένα τις μελωδίες του φλάουτου και το μαγικό και θεραπευτικό τους άκουσμα. Προέκυψε από την ανάγκη να μιλήσω για ζητήματα πολιτικής αγωγής και συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούν στη λειτουργία της δημοκρατίας και τον τρόπο διακυβέρνησης των σύγχρονων ηγετών, για τα οποία έχω ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Είναι μια αλληγορική ιστορία, με πολλούς συμβολισμούς, που μιλάει για έναν αυταρχικό ηγέτη μιας πόλης, τον Ηγεμόνα, και την έπαρση που τον διακατέχει, εις βάρος των ελευθεριών των πολιτών. Μιλάει για την σκοτεινή και αλαζονική πλευρά της εξουσίας και τους κινδύνους διάβρωσης της δημοκρατίας. Μιλάει όμως και για ένα παράξενο κορίτσι, που παίζει φλάουτο και σκορπίζει πολύχρωμες νότες. Ένα κορίτσι που είναι αόρατο στα μάτια των μεγάλων, καθώς η μουσική του δεν τους αγγίζει. Ποιο είναι πραγματικά, από πού έρχεται και τι κάνει σ' αυτή την πόλη, θα το μάθετε στις σελίδες του βιβλίου.
Το βιβλίο αποτελεί μία ολοκληρωμένη εμπειρία: ανάγνωση, εικονογράφηση αλλά και μουσική! Διαβάζουμε, βλέπουμε και ακούμε παράλληλα τα μουσικά κομμάτια. Πώς προέκυψε αυτή η επιλογή; Ποια τα οφέλη αυτής της σύμπραξης των τριών εκφραστικών μέσων, που επιδρούν συνδυαστικά;
Β.Τ.: Η σκέψη για τη δημιουργία των μελωδιών του φλάουτου ήρθε αρκετά μετά την ολοκλήρωση της συγγραφής του κειμένου. Σε δύο από τα προηγούμενα βιβλία μου έγραψα στίχους για τρία συνολικά τραγούδια που δημιουργήθηκαν για να συνοδεύσουν τα βιβλία και να επικοινωνήσουν τα μηνύματά τους. Στο «Κορίτσι με το φλάουτο» έχουμε το στοιχείο της μουσικής ήδη από τον τίτλο, ενώ το ίδιο το φλάουτο και οι νότες του γίνονται καταλύτης της δράσης και της εξέλιξης της ιστορίας. Σκέφτηκα λοιπόν πως θα έπρεπε να τους δώσουμε αληθινή υπόσταση και να κάνουμε την ανάγνωση του βιβλίου μια διαφορετική εμπειρία.
Κάπου εκεί προέκυψε η συνεργασία μου με την φλαουτίστα και μουσικοθεραπεύτρια Ειρήνη Χουλιαρά, με την οποία συνεργαστήκαμε ξανά στο παρελθόν για τα άλλα τρία τραγούδια που σας ανέφερα. Και μέσα από αυτή τη σύμπραξη, μαζί με την πολύ ξεχωριστή εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη, το συγκεκριμένο βιβλίο θεωρώ πως μετατρέπει την ανάγνωση σε μια διαφορετική εμπειρία, που καταφέρνει να κεντρίσει και να ερεθίσει σκέψη, μάτια και αφτιά.
Πολλά τα διδάγματα που προκύπτουν από αυτή την ιστορία αλλά και πολλές οι γνώσεις που προσφέρονται στα παιδιά. Η λογοτεχνία είναι τελικά ο πιο διασκεδαστικός τρόπος να μορφωθεί κανείς;
Β.Τ.: Είναι σίγουρα ένας πολύ διασκεδαστικός τρόπος, θα έλεγα επίσης και πολύ αυθεντικός και αγνός. Από την άλλη, η τεχνολογία πλέον προσφέρει πολλούς άλλους τρόπους διασκέδασης που θεωρητικά συνδυάζονται και με τη γνώση, οπότε ανάγεται σε έναν ισχυρό αντίπαλο της ανάγνωσης λογοτεχνίας. Αλλά δεν συμφωνείτε ότι ορισμένες φορές είναι προτιμότερο να σχηματίζουμε οι ίδιοι εικόνα και άποψη, χωρίς να μας δίνεται έτοιμη και ίσως άκριτα; Κάπου εκεί νομίζω βρίσκεται και το πλεονέκτημα που προσφέρει η απόκτηση γνώσεων μέσω της φιλαναγνωσίας.
Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας γενικότερα αλλά και ειδικότερα για το παιδικό βιβλίο;
Β.Τ.: Θεωρώ ότι στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι αποτελούμε μια μικρή και περιορισμένη αγορά, έχουμε εξαιρετικούς και ιδιαίτερα ταλαντούχους δημιουργούς, συγγραφείς και εικονογράφους, αλλά και εκδοτικούς οίκους που υπηρετούν το είδος του παιδικού βιβλίου με σεβασμό και προσήλωση στην ποιότητα. Προσωπικά επιλέγω και ακολουθώ Έλληνες συγγραφείς και στην παιδική λογοτεχνία και στα αναγνώσματα ενηλίκων. Όπως σε κάθε πεδίο ωστόσο, πέραν των βιβλίων που διαφέρουν και ξεχωρίζουν, υπάρχουν και μέτρια ή ας πούμε όχι πολύ καλά βιβλία, ως προς το κείμενο, τα μηνύματα που επικοινωνούν, ή και την εικονογράφηση. Καθώς κάποιες φορές ο σκοπός του εμπορικού κέρδους υπερνικά τον εκπαιδευτικό ρόλο, που θα πρέπει να έχει ένα παιδικό βιβλίο, οι αναγνώστες, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στις επιλογές τους.
Αν έπρεπε να περιγράψετε «Το κορίτσι με το φλάουτο» με μία λέξη, ποια θα ήταν αυτή;
Β.Τ.: Θα μπορούσα εύκολα να σας πω αυτή τη μία λέξη, που εσωκλείει όλη την ουσία του μηνύματος που θέλει να σκορπίσει το κορίτσι με το φλάουτο, αλλά αν το κάνω, θα χαλάσω τη μαγεία της ανάγνωσης και το στοιχείο της έκπληξης που κρύβει το τέλος της ιστορίας. Οπότε θα απαντήσω περιφραστικά στην ερώτησή σας: η δύναμη που κρύβουμε όλοι βαθιά μέσα μας.
Τι θα λέγατε στους μελλοντικούς αναγνώστες σας;
Β.Τ.: Να αγαπούν το βιβλίο, τη λογοτεχνία και την ανάγνωση, να ταξιδεύουν πάντα μέσα από τις λέξεις και τις σελίδες και αν συγκεκριμένα επιλέξουν να διαβάσουν «Το κορίτσι με το φλάουτο», να αφεθούν στη μαγεία της μουσικής ταυτόχρονα με την ανάγνωση. Και από αυτό το βιβλίο, να κρατήσουν ένα μήνυμα: τη σημασία του να είμαστε όλοι μας ενεργοί πολίτες.
Σας ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία.
Αυτά είπε ο Βασίλης Τερζόπουλος για το παιδικό του βιβλίο Το κορίτσι με το φλάουτο, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.
Εκείνα που θα ήθελα να προσθέσω προσωπικά αφορούν στην ολοκληρωμένη –από κάθε άποψη– εμπειρία που προσφέρει το ανάγνωσμα, την υπέροχη αισθητική του –όχι μόνο σε σχέση με την εικονογράφηση, που σίγουρα κάνει αίσθηση (λάτρεψα τα βιτρό του), αλλά και γενικότερα–, τη δημιουργική παρουσίαση των περιεχομένων –ξέρουμε ακριβώς σε ποιο σημείο πρέπει να ακούσουμε το κάθε μουσικό θέμα, για παράδειγμα–, που εμπεριέχει και τις έντονα γραμμένες λέξεις οι οποίες οδηγούν στο γλωσσάρι που, από τη δική του μεριά, έρχεται να οριοθετήσει τις «υφές», να προσφέρει γνώσεις και να εμπλουτίσει το σύνολο και διδακτικά αλλά και εγκυκλοπαιδικά.
Έχουμε έναν τρόπο παρουσίασης του λογοτεχνικού έργου που πλησιάζει την εμπειρία μιας ταινίας, όπου η οπτική και ακουστική σύμπραξη συνλειτουργούν, μόνο που στο προκείμενο έχουμε και το εκπαιδευτικό όφελος αφού: από τη μια διαβάζεις (για έναν ενήλικα αυτό ίσως να θεωρείται αυτοματοποιημένο ή αδιάφορο· σε έναν νεαρότερο αναγνώστη όμως προσθέτει κι εμπλουτίζει) και από την άλλη διδάσκεσαι.
Να το βρείτε αυτό το βιβλίο οπωσδήποτε!