Πώς εμπνευστήκατε τον τίτλο του βιβλίου σας «Κολοκύθια τούμπανα»;
Μεταξία Φωτίου: Η στιγμή που έγραφα στο κείμενο τη φράση «κολοκύθια τούμπανα» ήταν και η στιγμή που αποφάσισα πως αυτός θα ήταν ο τίτλος του βιβλίου μου.
Η έκφραση «κολοκύθια τούμπανα» είναι αρκετά συνηθισμένη και την αναφέρουμε συχνά στον προφορικό μας λόγο, όμως ακόμη και αυτές οι εκφράσεις που δήθεν μοιάζουν αθώες και αστείες μπορεί να πληγώσουν τον συνομιλητή μας, μπορεί να προσβάλουν ή να ενοχλήσουν. Έτσι, μία συνηθισμένη αστεία έκφραση που νομίζουμε πως θα να προκαλέσει γέλιο, μπορεί να προκαλέσει στεναχώρια. Θέλησα λοιπόν με τον τίτλο αυτό να περάσω το μήνυμα ότι τα λόγια πληγώνουν και ότι πάντα θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις κουβέντες μας με τους άλλους. Επίσης σκέφτηκα ότι ο τίτλος ο συγκεκριμένος μπορεί να αποτελέσει αιτία διαλόγου με τα παιδιά.
Ποιος ο ρόλος του βιβλίου στις μέρες μας;
Μ.Φ.: Ο ρόλος του βιβλίου ανέκαθεν ήταν σημαντικός γιατί συνέβαλε στη μόρφωση του ανθρώπου, στη διάδοση της επιστήμης, στην εξέλιξη της διανόησης... Επίσης γνωρίζουμε όλοι ότι το βιβλίο είναι σημαντική πηγή γνώσεων και ιδεών, δίνει έτοιμες ιδέες, διαμορφώνει τις προσωπικές μας απόψεις, μας ψυχαγωγεί, καλλιεργεί τη γλώσσα μας, βοηθάει στην έκφραση, πλουτίζει το λεξιλόγιό μας.
Παρ' όλα όμως τα θετικά, που όλοι τα αναγνωρίζουμε, τα τελευταία χρόνια μειώνεται όλο και περισσότερο η επαφή των ανθρώπων με το βιβλίο και κυρίως στους νέους. Τι φταίει;
Κατά κύριο λόγο οι νέες τεχνολογίες επικοινωνίας (ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο) που παρέχουν έτοιμες εικόνες, εύκολη πληροφόρηση, ενώ το βιβλίο καλεί τον αναγνώστη να επεξεργαστεί το υλικό που προσλαμβάνει να δουλέψει η σκέψη και η φαντασία του.
Φταίει επίσης και η έλλειψη χρόνου των νέων, με το βαρύ, φορτωμένο σχολικό πρόγραμμα (σχολείο και φροντιστήριο) που δεν τους αφήνει περιθώρια χρόνου και αντοχών για να ασχοληθούν με το βιβλίο και να το αγαπήσουν.
Άλλος ένας παράγοντας είναι το σύγχρονο σχολείο, που δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα για το βιβλίο καθώς το περιεχόμενό του πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται στην ηλικία του παιδιού, δεν είναι τόσο ευχάριστο και ελκυστικό, τα κείμενά του ίσως θα έπρεπε να είναι πιο συγκινησιακά και να αφυπνίζουν το παιδί. Θα πρέπει να είναι ένα ωραία δομημένο βιβλίο και αρκετά ελκυστικό έτσι ώστε το παιδί να το αγαπήσει.
Άλλη αιτία είναι η έλλειψη σωστής προώθησης και καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας. Εδώ λοιπόν έρχεται ο δάσκαλος, ο γονιός, το κράτος, που θα πρέπει να αναλάβουν ρόλο ενεργό και με συστηματική προσπάθεια να βοηθήσουν τις νέες γενιές να συνειδητοποιήσουν τα οφέλη του βιβλίου.
Πιστεύετε ότι το παραμύθι βοηθάει τα παιδιά και γιατί;
Μ.Φ.: Φυσικά και βοηθάει, γιατί τα παραμύθια κάνουν τα παιδιά να ονειρεύονται, να κάνουν ταξίδια στη χώρα της φαντασίας, να ταυτίζονται με τους ήρωές τους, να δραπετεύουν πολλές φορές από μια σκληρή και πραγματικότητα στην οποία βρίσκονται, να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους και να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων. Τα κάνουν αισιόδοξα, ανοίγουν τα μονοπάτια της σκέψης τους, οξύνουν τον νου τους. Πολλά από αυτά, που πραγματεύονται συναισθήματα, βοηθούν τα παιδιά να ξεπεράσουν τους φόβους τους. Τα εξοικειώνουν με την ανάγνωση, τα βοηθούν να αναπτύξουν αφηγηματικό λόγο.
Και να εδώ μερικές από τις απαντήσεις των παιδιών της τάξης μου (Β' Δημοτικού) στην ερώτηση αν τους βοηθάνε τα παραμύθια και γιατί.
Ναι, γιατί «το παραμύθι έχει ζωή», «είναι διασκεδαστικό» «μου μαθαίνει πράγματα», «μου μαθαίνει συμπεριφορά», «με ταξιδεύει με τις ωραίες εικόνες»,
«με κάνει να νιώθω χαρά, αγωνία», «με μαθαίνει να μιλάω, να διαβάζω ωραία», «με χαλαρώνει», «με κάνει να ξεχνιέμαι», «με διασκεδάζει», «επικοινωνώ», «μου ξυπνά την περιέργεια».
Είστε ικανοποιημένη από τη συνεργασία σας με τις εκδόσεις Συμμετρία;
Μ.Φ.: Είμαι απόλυτα ικανοποιημένη. Οι εκδόσεις Συμμετρία είναι ένας εκδοτικός που τελευταία έκανε άνοιγμα στο παιδικό βιβλίο. Στο πλαίσιο αυτού του ανοίγματος διοργάνωσε έναν διαγωνισμό παραμυθιού, με έπαθλο την έκδοση του κειμένου που θα κέρδιζε στο διαγωνισμό. Το κείμενό μου «Κολοκύθια τούμπανα» διακρίθηκε και πολύ σύντομα σχετικά ο εκδοτικός πραγματοποίησε την υπόσχεσή του. Φρόντισε να εικονογραφηθεί το κείμενο από μία εξαιρετική εικονογράφο, την κυρία Αγγελική Ρελάκη, που με τις υπέροχες εικόνες της ζωντάνεψε το κείμενο και έτσι τα παιδιά τώρα θα μπορούν να απολαύσουν ένα χαριτωμένο, διασκεδαστικό βιβλίο.
Οι εκδόσεις Συμμετρία λοιπόν, μου φέρθηκαν με συνέπεια και με απόλυτο σεβασμό στο κείμενό μου. Τους οφείλω λοιπόν ένα μεγάλο ευχαριστώ, εύχομαι ολόψυχα να πετύχουν στον χώρο του παιδικού βιβλίου γιατί κάνουν εξαιρετική δουλειά και ελπίζω και σε μια επόμενη συνεργασία μαζί τους.
Τι θα θέλατε να πείτε σε όσους διαβάσουν το βιβλίο σας;
Μ.Φ.: Θα ήθελα να πω ότι το βιβλίο αυτό το έγραψα με κέφι και χωρίς να έχω στον νου μου την έκδοσή του ή κάτι άλλο. Διασκέδαζα πολύ γράφοντάς το γιατί έβλεπα (η φαντασία μου φταίει) τα ζαρζαβατικά να παίρνουν σάρκα και οστά, να νιώθουν συναισθήματα, να συμπεριφέρονται όπως οι άνθρωποι. Απολάμβανα λοιπόν γράφοντάς το ένα ταξίδι μνήμης στον λαχανόκηπο της μαμάς μου που πάντα μου άρεσε εκεί μέσα όσο ήμουν παιδί. Γι' αυτό και το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στη μητέρα μου, που έχασα πρόσφατα.
Ο λαχανόκηπος λοιπόν αυτός ήταν η έμπνευσή μου και τα κολοκυθάκια που πρωταγωνιστούν είναι το αγαπημένο μου λαχανικό ίσως γιατί, τα καημένα, είναι και τα πιο υποτιμημένα λαχανικά. Τα έκανα λοιπόν πρωταγωνιστές για να πάρουν την αξία που τους ταιριάζει. Θα πρότεινα επίσης σε όσους το διαβάσουν στα μικρά τους, να βάλουν όση θεατρικότητα διαθέτουν γιατί το κείμενο ενδείκνυται και εύχομαι τα παιδιά να το απολαύσουν, γιατί πέρα από τα μηνύματα που εκπέμπει ένα παραμύθι, τα παιδιά πρέπει και να το απολαμβάνουν. Μόνο όταν το απολαμβάνουν, θα το παρακολουθήσουν. Αν δεν τους αγγίξει θα χάσουν τη συγκέντρωσή τους πολύ γρήγορα
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Μ.Φ.: Τα επόμενα σχέδιά μου είναι να καταφέρω να εκδώσω πολλά ακόμη βιβλία που θα αγαπηθούν από τα παιδιά.
Σας ευχαριστώ για τη συνέντευξη!
Η Μεταξία Φωτίου κατάγεται από την Κατερίνη αλλά ζει στα Γρεβενά όπου και εργάζεται ως δασκάλα Δημοτικού Σχολείου. Είναι έγγαμη με δύο γιους. Ασχολείται με την παιδική λογοτεχνία και έχει βραβευτεί τρεις φορές από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά και άλλες τόσες από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών. Επίσης είναι μέλος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Έχουν εκδοθεί δύο βιβλία της για παιδιά, ένα αλφαβητάρι και μία ποιητική συλλογή για τους μήνες και τις εποχές. Επιπλέον έχει συμμετάσχει με κείμενα και ποιήματα σε συλλογικές εκδόσεις, ενώ ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και αρκετά έχουν μελοποιηθεί. Αγαπάει το διάβασμα και την ζωγραφική. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στο εργαστήρι του εικαστικού Πάνου Μιτσέλη. Έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής και έχει εικονογραφήσει την ποιητική συλλογή «Ηλιοτρόπιο».
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου