Πώς σας ήρθε η ιδέα; Πώς πυροδοτείται η έμπνευση; Ποιο ήταν το έναυσμα;
Θεώνη Μπριλή: Συνήθως ξεκινά από τη σκέψη της δημιουργίας ενός χαρακτήρα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, την Όλγα. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πλάνο ή τακτική. Δεν ακολουθώ έναν σκελετό. Στη μυθοπλασία, η φαντασία είναι ελεύθερη να δημιουργήσει όσα σενάρια επιθυμεί κανείς, δεν υπάρχουν περιορισμοί. Μόλις συνθέσω στο μυαλό μου την αρχική εικόνα, του πώς θέλω τον ήρωα, πού τον θέλω και γιατί, όλα τα υπόλοιπα ακολουθούν ή τα ακολουθώ.
Δεν έχω απάντηση στο πώς πυροδοτείται η έμπνευση, δεν είναι κάτι ξεκάθαρο μέσα μου. Σε βρίσκει πιστεύω. Τα πάντα γύρω μας και μέσα μας μπορούν να μας εμπνεύσουν, ακόμη και αν αυτό συμβαίνει ακούσια, μη συνειδητά.
Διαβάζοντας το βιβλίο με κέρδισε το ψυχογράφημα της Άννας: ιδιαίτερη, ατίθαση, προκλητική κ.ο.κ. Πληθώρα στοιχείων που συνθέτουν μια ασταθή, ταραγμένη όπως και θαρραλέα κι αποφασισμένη γυναίκα. Για εσάς, ποιος είναι ο αγαπημένος σας ήρωας στο μυθιστόρημα αυτό και γιατί;
Θ.Μ.: Εκ των πραγμάτων, ως δημιουργός της ιστορίας, υπάρχει μια δυσκολία να διαλέξεις αγαπημένο ήρωα όταν παρελαύνουν αρκετοί. Τους δίνεις σάρκα και οστά, τους σκιαγραφείς όσο καλύτερα μπορείς, έχεις περάσει μαζί τους μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να μπει η τελευταία τελεία.
Η Άννα έχει αυτό το προφίλ, που πολύ σωστά περιγράφεις, οι συνθήκες και το οικογενειακό περιβάλλον παίζουν καθοριστικό ρόλο στο πώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, οι εμμονές εντείνουν την κατάσταση, και οι δικές μας και των άλλων.
Ο Μιχάλης, μου είναι ιδιαίτερα αγαπητός μέσα στην ιστορία για πολλούς λόγους. Παραδοσιακός, σοβαρός, μετρημένος, προστατευτικός. Πίσω όμως από το αυστηρό επαγγελματικό προσωπείο κρύβεται η ιστορία ενός ανθρώπου που αγάπησε βαθιά και απόλυτα. Συνέχισε να αγαπά και να προστατεύει με κάθε διαθέσιμο τρόπο ό,τι του ήταν πολύτιμο στη ζωή. Αυτές οι λεπτές αποχρώσεις μεταξύ αυστηρότητας και τρυφερότητας που είναι ορατές μονάχα από λίγους οικείους ανθρώπους, την οικογένεια.
Θα λέγατε πως η μάχη του έρωτα αντικατοπτρίζεται με έναν τρόπο και στη σύγκρουση των δύο εραστών της ιστορίας;
Θ.Μ.: Μιλώντας γενικά, η μάχη –ο πόλεμος μεταξύ δύο πλευρών– θέλει έναν νικητή και έναν ηττημένο, μπορείς βεβαίως και να συνθηκολογήσεις, μονάχα στον πραγματικό πόλεμο, όχι στον έρωτα. Ο έρωτας δεν συνθηκολογεί. Απαιτεί θάρρος, ίσως και θράσος, την κατάλληλη στιγμή. Δημιουργεί προσδοκίες και εντυπώσεις που πολύ εύκολα μπορούν να καταρρεύσουν.
Αυτό εξηγεί τη σύγκρουση των δύο εραστών της ιστορίας και νομίζω αποδίδεται πολύ εύστοχα στις σκέψεις που κάνει κάποια στιγμή ο ένας από τους δύο: «...αυτό δεν είναι τελικά ο έρωτας; Κάποιος προδίδει και κάποιος προδίδεται. Μια εξίσωση που το αποτέλεσμα δεν είναι θετικό και για τους δύο…».
Βλέπουμε λοιπόν, μέσα από την ιστορία του παρόντος και του παρελθόντος των ηρώων, πως για χάρη και εξαιτίας του έρωτα αισθάνθηκαν ανυπεράσπιστοι. Ωστόσο, παρά την οδύνη που μπορεί να σου προσφέρει ο έρωτας, θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι το μεγαλείο του, την μαγεία του, την ικανότητά του να σαρώνει αστραπιαία τις αισθήσεις, την εφήμερη ηγεμονία του.
Πιστεύετε πως υπάρχει υποκειμενική αλήθεια;
Θ.Μ.: Με εξαίρεση τις κοινά αποδεκτές και θεμελιώδεις αλήθειες, όπου όλοι οι άνθρωποι σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης συμφωνούν, η αλήθεια στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι υποκειμενική. Είναι υποκειμενική ειδικά στις ανθρώπινες σχέσεις και αλληλεπιδράσεις, επηρεάζεται από την έλλειψη των πληροφοριών που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος, από τα προσωπικά του φίλτρα/αντιλήψεις/πεποιθήσεις/βιώματα.
Το συναντάμε έντονα πιστεύω μέσα στο βιβλίο, το ποια αλήθεια αντιλαμβάνεται και υπερασπίζεται ο καθένας. Ακόμη και εκείνοι που είναι, ας το πούμε, στη σωστή πλευρά, πάλι λάθος την ερμηνεύουν διότι είναι ευάλωτοι του εαυτού τους και των προσδοκιών τους. Η υποκειμενική αλήθεια επηρεάζεται τόσο από τα διαθέσιμα δεδομένα όσο και από την απόσταση που μπορεί να πάρει κανείς από τον εαυτό του και τα γεγονότα τα ίδια ώστε να τα ερμηνεύσει όσο πιο αντικειμενικά γίνεται.
Αν έπρεπε να περιγράψετε το βιβλίο με μία φράση, ποια θα ήταν αυτή;
Θ.Μ.: Δυσκολεύομαι εξαιρετικά να είμαι συνοπτική στις περιγραφές! Μπορείτε να ρωτήσετε τον εκδοτικό θα σας το επιβεβαιώσει. Αν όμως πρέπει να το κάνω θα επιστρέψω στη λέξη-κλειδί της προηγούμενης ερώτησης· την αλήθεια: Πόσο δύσκολο είναι να την βρεις και πόσα μπορείς να θυσιάσεις για να την αποκρύψεις.
Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη βιβλιοπαραγωγή στη χώρα μας;
Θ.Μ.: Μεγάλη και πλούσια για μια μικρή χώρα με χαμηλό ποσοστό αναγνωστών. Έχουμε πολλούς εκδοτικούς, η πλειονότητα όμως των βιβλίων κυκλοφορούν από λίγους εξ αυτών. Χιλιάδες άνθρωποι ζουν από τον χώρο του βιβλίου.
Τίποτα κακό δεν βρίσκω στο να βγαίνουν βιβλία, το ζήτημα είναι να ενθαρρύνουμε την ανάγνωση αυτών. Θέλω να πω, υπάρχουν βιβλία για όλα τα γούστα! Δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί κάποιος σε ένα βιβλιοπωλείο και να μην βρει κάτι που να του ταιριάζει. Το ζητούμενο είναι να αποκτήσεις αυτή την ευεργετική συνήθεια.
Αν τώρα μας απασχολεί το δίπτυχο ποσότητας ποιότητας, τα ποιοτικά κριτήρια είναι υποκειμενικά. Είμαι της άποψης πως ακόμη και ένα μέτριο βιβλίο (ανάλογα τα κριτήρια) αξίζει τον χρόνο του αναγνώστη, τα οφέλη του διαβάσματος είναι πολλαπλάσια.
Αυτά μου είπε η Θεώνη Μπριλή με αφορμή το νέο της μυθιστόρημα Όπου εσύ και εγώ, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Έξη.
Πρόκειται για ένα αστυνομικό θρίλερ αισθηματικής θεματικής, δηλαδή μια θριλερική περιπέτεια –που αφορά καταστάσεις και πρόσωπα από το παρελθόν που «έρχονται» να διεκδικήσουν το «φως» στο παρόν μέσα από δολοπλοκίες και συγκρούσεις– που προχωρά παράλληλα με μια συναισθηματική ιστορία –που δεν αφορά μόνο δύο, δηλαδή ένα ζευγάρι, αλλά περισσότερους χαρακτήρες. Πρόκειται για δύο ερωτικές ιστορίες (ή και περισσότερες) και τη μάχη ανάμεσα σε αγάπη και μίσος όπου δεν υπάρχουν ξεκάθαροι νικητές ή ηττημένοι. Καθένας, όπου κι αν στέκεται, έχει να κερδίσει αλλά έχει και να χάσει. Το διακύβευμα είναι αν θα βρουν τη λύτρωση μέσα από τη σύγκρουση του σκοταδιού με το φως.
Αν θέλετε πιο συγκεκριμένα πράγματα, το μυθιστόρημα αφορά την ιστορία της Όλγας που ζει και εργάζεται στην Ελβετία πραγματοποιώντας το όνειρό της. Η Όλγα είναι μια νέα γυναίκα με πάθος για τη δουλειά της, όρεξη και φιλοδοξίες, που ανατρέπονται όταν εισβάλλει στη ζωή της ο Σέργιος. Ένας θρασύς, απότομος, με υπερβολική αυτοπεποίθηση άντρας που τη μία καταφέρνει να την εξοργίσει και την άλλη να τον λατρέψει αφού είναι ικανός να ασκήσει μεγάλη γοητεία επάνω της. Η σχέση τους –η όποια σχέση τους– γίνεται το φιτίλι που θα φέρει την αναστάτωση στη ζωή της και σε ό,τι θεωρούσε δεδομένο ως εκείνη τη στιγμή. Μαζί με τον Σέργιο έρχεται το παρελθόν της οικογένειάς της να συγκρουστεί με το παρόν ενώ τα κομμάτια που ολοκληρώνουν το παζλ της τραγωδίας βρίσκονται στην Κρήτη, τον Πειραιά και τη Γενεύη.
Βέβαια, όσα κι αν πω σε αυτή την παρουσίαση, πάλι λίγα θα είναι. Ουσιαστικά δεν θα ήθελα να σας προϊδεάσω για την υπόθεση. Η συγγραφέας έχει δομήσει μια ιστορία μη αναμενόμενη υπό το πρίσμα ότι είναι δύσκολο να μαντέψεις τη συνέχεια –πολύ περισσότερο δε την κατάληξη. Τα πρόσωπα έχουν αυτό το χαρακτηριστικό (θα το συναντήσουμε και σε άλλες μυθοπλασίες της ίδιας) αφού δεν πρόκειται για κλισέ τύπους (από τους χιλιάδες φανταστικούς που έχουμε συναντήσει) αλλά και η ίδια η συνθήκη δεν είναι προβλέψιμη. Μας αφήνει να μετεωριζόμαστε ανάμεσα στις πιθανές εκδοχές ως το τέλος.
Αυτό που θα ήθελα όμως να πω είναι πως πρόκειται για μια ιστορία που διαβάζεται άνετα, με ροή λόγου και προσφέρει τόσο στοιχεία αισθηματικού νουάρ όσο και περιπέτειας με ανατροπές κι εκπλήξεις. Και τέλος, μπορεί να απευθυνθεί σε όλες τις ηλικίες.
Από την ίδια συγγραφέα: