Όταν είδα για πρώτη φορά τον τίτλο και το εξώφυλλο του βιβλίου απόρησα για το τι πραγματεύεται: Σε αυτό κυριαρχεί ένα γκρίζο φόντο, ένα ανδρικό χέρι που πατά τη σκανδάλη, σφαίρες και προφανώς το αίμα κάποιου άτυχου που η μοίρα θέλησε να τον βγάλει με άσχημο τρόπο από την ασπρόμαυρη σκακιέρα της ζωής. Η επαφή μου με το οπισθόφυλλο και την περίληψή του με έκανε να καταλάβω πως δεν πρόκειται για ένα απλό μυθιστόρημα δράσης αλλά για ένα ψυχογράφημα που περιγράφει λεπτομερώς και με έξυπνο τρόπο τις επιλογές ενός νεαρού ατόμου που τα βιώματά του τον οδηγούν στο να ακολουθήσει το επάγγελμα του δολοφόνου για να επιβιώσει σε έναν κόσμο ανελέητο και σκοτεινό... ή για να ικανοποιήσει το διεστραμμένο «εγώ» του που θέλει να κατέχει τον έλεγχο (προφανώς για τον ίδιο λόγο, που δεν είναι άλλος από την επιβίωσή του).
Και εδώ εγείρεται το ερώτημα: Πόσα είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε για να προστατεύουμε τους εαυτούς μας;
Ο Νόα Σμιθ αποφασίζει να γίνει ο επαγγελματίας μιας ιστορίας που δε θα μπορούσε να έχει καλύτερο τίτλο, αφού μόνο αυτός περιγράφει άψογα κάθε σελίδα από αυτό το εξαιρετικό βιβλίο του κυρίου Δημήτρη Βαγενά.
Όλα ξεκινούν από ένα τηλεφώνημα που θα φέρει τα πάνω κάτω στην απλή καθημερινότητα του συγγραφέα και δημοσιογράφου της εφημερίδας «Chronicle» Τζέικ Έβανς, μέσω του οποίου καλείται να συγγράψει τη βιογραφία του πρωταγωνιστή ώστε να αποκτήσουν και οι δύο τη δόξα που πιστεύουν ότι τους αρμόζει. Μέσα από τα σπάνια και συναρπαστικά γεγονότα της θα αποσπάσουν τον θαυμασμό των αναγνωστών, υπό τον όρο ότι κάποια στιγμή όλοι θα μάθουν πως επρόκειτο για μια αληθινή ιστορία.
Πότε θα έρθει αυτή η κατάλληλη στιγμή; Μα φυσικά όταν ένας εκ των δύο χάσει τη ζωή του!
Εν συνεχεία, μέσα από μια κινηματογραφική αφήγηση «βλέπουμε» καρέ καρέ τις παιδικές εμπειρίες, την εκπαίδευση και τη δράση του επαγγελματία Νόα Σμιθ, καθώς επίσης και τις ερωτικές του περιπέτειες, τους φόβους, τις επιθυμίες και τις σκέψεις του. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο επαγγελματίας έχει ένα μυαλό που λειτουργεί στρατηγικά και πως είναι ευφυής, δυναμικός και λογικός. Κανείς όμως δεν μπορεί να απαντήσει με ευκολία στα παρακάτω ερωτήματα:
Χωράνε οι αξίες και οι κανόνες της ηθικής στον κόσμο του επαγγελματία;
Τι συμβαίνει με τα συναισθήματα ενός τέτοιου ανθρώπου;
Ποιες οι αλήθειες και ποια τα ψέματα της ιστορίας του;
Θα είναι ο νικητής ή ο ηττημένος των περιπετειών του;
Και εντέλει, ο άνθρωπος –το ανώτερο όπως λέμε δημιούργημα όλων των άλλων– γεννιέται, γίνεται ή η προσωπικότητά του διαπλάθεται σύμφωνα και με το DNA αλλά και με τον τρόπο που έχει μεγαλώσει;
Οι απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω μας δίνονται μέσα από ένα βιβλίο που μας μεταφέρει πίσω από τις κουρτίνες, στο παρασκήνιο της ανομίας που διέπει τον κόσμο μας και είναι γεμάτο περιπέτεια, ταξίδια, διαφορετικές κουλτούρες, ανθρώπινες σχέσεις, έρωτα, επαγγελματισμό και φυσικά... αγάπη!
Σας προσκαλώ λοιπόν να πάρετε κι εσείς μια γεύση από όλα αυτά και –γιατί όχι;– να δώσετε τις προσωπικές σας απαντήσεις στους προβληματισμούς που δημιουργεί η ανάγνωσή του.
Αγαπημένε μου Δημήτρη, καλώς ήρθες στο koukidaki.gr! Ως θαυμάστριά σου είμαι σίγουρη ότι πολλοί βιβλιόφιλοι γνωρίζουν ποιος είσαι και το συγγραφικό σου έργο. Ωστόσο θα ήθελα να μας συστήσεις από την αρχή τον εαυτό σου ώστε να σε μάθουμε καλύτερα εμείς οι «παλιοί» και να σε ανακαλύψουν οι «καινούριοι» αναγνώστες σου.
Δημήτρης Βαγενάς: Καλώς σας βρήκα πάλι εδώ στο koukidaki. Άρχισα να γράφω πριν από δέκα ακριβώς χρόνια. Το 2015 εκδόθηκε το πρώτο μου βιβλίο, μία μικρή νουβέλα από τον οίκο Όστρια. Ξεκίνησα μετά επαφές με διάφορους εκδοτικούς οίκους, που στη διάρκειά τους αποφάσισα να εκδώσω τα επόμενα βιβλία που είχα γράψει μόνος μου. Πριν καν το καταλάβω, μέσα σε τρία χρόνια είχα εκδώσει γύρω στα δέκα βιβλία και συνέχισα να γράφω.
Το τελευταίο βιβλίο που έβγαλα σε εκείνη τη φωτεινή περίοδο ήτανε το «Ιστορία αγάπης» που κυκλοφόρησε από τον οίκο Δερέ με τον τίτλο «Τα ρουάν του έρωτα». Τον ακριβώς προηγούμενο χρόνο είχα εκδώσει με τον οίκο Ελκυστή δύο ακόμα βιβλία. Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα μυστηρίου και μία συλλογή φαντασίας. Το τελευταίο μου μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε το 2021, ήταν «Ο επαγγελματίας».
Ο επαγγελματίας είναι το πρώτο σου μυθιστόρημα που «έπεσε» στα χέρια μου και ομολογώ πως η γραφή σου είναι το ίδιο συναρπαστική με άλλες κατηγορίες δημιουργικής γραφής με τις οποίες έχεις καταπιαστεί με μεγάλη επιτυχία (διήγημα, νουβέλα, θεατρικό έργο). Ποια κατηγορία είναι αυτή στην οποία έχεις μεγαλύτερη «αδυναμία» ως συγγραφέας και γιατί; Επίσης, έχοντας συγγράψει πολλά και διαφορετικά είδη λογοτεχνίας, ποιο θα έλεγες ότι είναι αυτό που αγαπάς περισσότερο;
Δ.Β.: Όπως ένας πατέρας δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα παιδιά του, έτσι και ένας πνευματικός πατέρας, ο συγγραφέας, δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα δικά του βιβλία. Βασικά λατρεύω την περιπέτεια κάθε είδους και την περιγραφή. Πολλές φορές όταν γράφω νιώθω σαν να έχω μία κάμερα στον ώμο και καταγράφω όλα αυτά που γίνονται. Γι' αυτό και γράφω τα περισσότερα βιβλία στο πρώτο πρόσωπο με την ελπίδα να σας κάνω συμμέτοχους σε αυτό που βλέπω.
Με ποιο είδος δεν θα καταπιανόσουν και γιατί;
Δ.Β.: Πορνογραφία και καθαρά κοινωνικό μυθιστόρημα. Το πρώτο γιατί το θεωρώ πολύ βρόμικο και ένα είδος που ζητάει να βγάλεις την μαύρη πλευρά του εαυτού σου στο φως. Το δεύτερο γιατί δεν το έχω καταλάβει ποτέ. Εννοώ πως ό,τι κοινωνικό χρειάζεται περνάει σχεδόν από όλα τα είδη. Το να γράψω κάτι που περιέχει κουτσομπολιά και περιγραφές ζωής, χωρίς έντονη δράση και περιπέτεια, με κουράζει τα μάλα.
Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης του Επαγγελματία και πώς θα τον παρουσίαζες με λίγα λόγια;
Δ.Β.: Πάντα είχα ως παιδικό εφηβικό όνειρο να γίνω επαγγελματίας δολοφόνος. Επηρεασμένος από τις ταινίες που έβλεπα και τα βιβλία που διάβαζα, από Ρέιμοντ Τσάντλερ και άλλους της νουάρ αστυνομικής λογοτεχνίας, ήθελα να γράψω για έναν κακό ήρωα που όμως δεν μπορείς να τον μισήσεις. Απ' όσο ακούω, σύμφωνα με τους αναγνώστες του βιβλίου, μάλλον το πέτυχα.
Ας φανταστούμε πως έχεις τη μαγική ικανότητα να δώσεις κυριολεκτικά σάρκα και οστά σε έναν από τους ήρωες του μυθιστορήματός σου και να μοιραστείς μαζί του ένα ολόκληρο εικοσιτετράωρο. Ποιον θα διάλεγες και γιατί;
Δ.Β.: Ου, πολλούς αλλά και πολλές. Από το «Ιστορία αγάπης» τον Λεωνίδα και τη Γου, την Κατερίνα από το «Οίκαδε», τον Ελ Αχμάρ από το ομώνυμο βιβλίο και μην ξεχάσω τον «Επαγγελματία» Νόα Σμιθ φυσικά.
Η πρώτη και μοναδική απορία που γεννήθηκε διαβάζοντας το έργο σου είναι η εξής: Πιστεύεις πως ο άνθρωπος γεννιέται, γίνεται ή και τα δύο μαζί; Κατά πόσο είμαστε υπεύθυνοι για την προσωπικότητά μας;
Δ.Β.: Οι απαντήσεις είναι μέσα στο βιβλίο για την πορεία του ήρωά μου. Βασικά ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου λέγεται πως διαμορφώνεται στα πρώτα 7 χρόνια της ζωής του. Όμως τα τραύματα που φέρεις μαζί με τον ήδη ψυχισμό που κουβαλάς από γεννησιμιού μπορούν να σε κάνουν αυτό που είσαι σήμερα.
Και τέλος, θα ήθελες να μας παραθέσεις το απόσπασμα που ξεχωρίζεις από το σύνολο του Επαγγελματία; Και επειδή η περιέργειά μου είναι μεγάλη –το ίδιο φαντάζομαι και των αναγνωστών– τι είναι αυτό που σε κάνει να το απολαμβάνεις περισσότερο από άλλα σημεία του βιβλίου σου;
Δ.Β.: Ξεχωρίζω τα λόγια του Νόα Σμιθ από το οπισθόφυλλο του βιβλίου και το απολαμβάνω γιατί είναι η πεμπτουσία της ψυχολογίας του και το μότο του:
«Όσο πιο ανθρώπινα θα σκέφτομαι, τόσο πιο πολύ θα κινδυνεύω να με σκοτώσουν. Ο παραμικρός δισταγμός και η οποιαδήποτε δεύτερη σκέψη –την στιγμή που σε αυτή τη δουλειά όλα εξαρτώνται από τις αστραπιαίες αντιδράσεις και ενέργειες– θα οδηγήσουν μαθηματικά στον χαμό μου. Άσε που θα βρεθώ στο τέλος να έχω και τύψεις για τα εγκλήματά μου. Όχι φίλε μου, εσύ μπορείς να δουλεύεις με τον δικό σου κώδικα αξιών, εμένα όμως τα JIN (καλοσύνη) και REI (ευγένεια, σεβασμός), των αγαπημένων σου Σαμουράι, με αφήνουν αδιάφορο. Για αυτά δεν θα μου μιλούσες;»Είδε τον Πωλ να συναινεί κουνώντας το κεφάλι και συνέχισε: «Θέλω να καταλάβεις πως πάνω απ' όλα έρχεται η επιβίωσή μου με κάθε κόστος, έστω κι αν αυτό μεταφράζεται στο θάνατο μερικών αθώων. Ανδρών, γυναικών, ακόμα και παιδιών».Ο Πωλ τον κοίταξε σαν να τον έβλεπε για πρώτη φορά. Μέσα του ένιωθε θυμό και λύπη γι' αυτό το παιδί που έδειχνε τόσο αμοραλιστής. Μήπως εκπαίδευσε ένα τέρας; Μήπως ήταν ήδη τέρας ο Νόα πριν τον γνωρίσει και τον πάρει κοντά του; Προτίμησε να αφήσει την κουβέντα του μικρού αναπάντητη.
Αγαπημένο απόσπασμα. Σε ευχαριστώ πολύ για αυτή την όμορφη συνέντευξη!
Δ.Β.: Εγώ ευχαριστώ!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Από τον ίδιο συγγραφέα:
