Ο Νικόλαος Λεκατσάς ήταν Έλληνας ηθοποιός και σκηνοθέτης, δάσκαλος της θεατρικής τέχνης.
Γεννήθηκε το 1847 και έφυγε από τη ζωή το 1913.
Σπούδασε στη Δραματική Σχολή Φιρμ του Λονδίνου και άρχισε εκεί τα πρώτα θεατρικά του βήματα.
Το 1970 εμφανίζεται ως πρωταγωνιστής και διευθυντής του Θεάτρου του Κάρντιφ ενώ έντεκα χρόνια αργότερα παίζει τον Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ στο Λίβερπουλ με το όνομά του. Έπαιξε και τον Ιάγο στον σαιξπηρικό Οθέλο.
Επιστρέφει στην Αθήνα, την ίδια χρονιά, και συνεργάζεται με τους Ταβουλάρηδες ερμηνεύοντας τον Άμλετ στα αγγλικά!
Σύντομα προσλαμβάνεται ως καθηγητής υποκριτικής στο Ωδείο Αθηνών και ανεβάζει με τους μαθητές του τον Οθέλο και τον Άμλετ.
Κάποιοι θεατρικοί παράγοντες της εποχής τον βοήθησαν να στεγάσει τον θίασο των μαθητών του στο ανακαινισμένο θέατρο Μπούκουρα, όπου ερμήνευσε τον Μάκβεθ, τον Σάιλοκ στον Έμπορο της Βενετίας καθώς και τον ρόλο του βασιλιά Λιρ κ.α.
Ακολούθησε περιοδεία του θιάσου και το 1885 παρουσίασε στο θέατρο Ολύμπια τις δύο πρώτες πράξεις από τις πέντε του έργου Ρωμαίος και Ιουλιέτα.
Στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, την ίδια χρονιά, ανέβασε την Κωμωδία των παρεξηγήσεων του Σαίξπηρ, παίζοντας τον ρόλο του μεγάλου αδελφού και το έργο Φρου Φρου.
Το 1888 ακολούθησε επανάληψη του Μάκβεθ στο θέατρο Αθηνών.
Δύο χρόνια αργότερα διορίστηκε διευθυντής για δεύτερη φορά στο Ωδείο Αθηνών αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα παραιτήθηκε.
Το 1895 παρουσίασε τα έργα του Γρηγορίου Ξενόπουλου Ο ψυχοπατέρας και Ο τρίτος.
Στη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου, το 1897, διετέλεσε ανταποκριτής της εφημερίδας «Ημερήσιος τηλέγραφος» του Λονδίνου, όπου ταξίδευσε για να εμφανιστεί πάλι στην αγγλική σκηνή, παρουσιάζοντας μάλιστα και ένα δικό του θεατρικό έργο, το δραματικό κείμενο Άνθρωπος.
Η επικείμενη δημιουργία του Εθνικού Θεάτρου τον έφερε πάλι στην Αθήνα με προοπτική να αναλάβει τη διεύθυνσή του. Κάτι που δυστυχώς δεν συνέβη.
Σιγά σιγά άρχισε να αραιώνει τις θεατρικές του εμφανίσεις και συνέχισε σποραδικά να δίνει το θεατρικό παρόν στη σκηνή ως ηθοποιός.
Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια ο Άμλετ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ με την Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, το 1905, Ο μεγάλος διπλωμάτης του Λ. Λουίς το 1907, ενώ το 1908 μετανάστευσε στην Αμερική, όπου ύστερα από πέντε χρόνια πέθανε.
Υπήρξε ένας ολοκληρωμένος θεατράνθρωπος που έφερε νέες αντιλήψεις στην σκηνοθεσία αλλά και στην υποκριτική των ηθοποιών. Υπήρξε δάσκαλος για πολλούς ηθοποιούς.
Η Αικατερίνη Λεκατσά[1] υπήρξε σύζυγος του Νικολάου Λεκατσά και συμπρωταγωνιστήσαν μαζί σε πολλά θεατρικά έργα.
Το 1885 έπαιξε στο θέατρο Αθηναίων την Ιουλιέτα με Ρωμαίο τον Ευάγγελο Δαμάσκο. (Ο Νικόλαος Λεκατσάς στην παράσταση αυτή κράτησε τον μικρό ρόλο του Φαρμακοπώλη!)
Έπαιξε στην Μερόπη του Δημήτρη Βερναρδάκη ενώ το 1888 ερμήνευσε την Λαίδη Μάκμπεθ, στο Θέατρο Αθηνών.
Το όνομα της αναφέρεται στην πρώτη διανομή του Ψυχοπατέρα του Γρηγορίου Ξενόπουλου, που ανέβηκε το 1895 στο Θέατρο Αθηναίων από τον θίασο του συζύγου της. Τρία χρόνια αργότερα (το 1898) έπαιξε στην Νιόβη, στο θέατρο Ομόνοια μαζί με τον Δημήτρη Κοτοπούλη.
Το 1900 ήταν η χρονιά που ερμήνευσε την Οφηλία στον Άμλετ του Σαίξπηρ, στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, με Άμλετ την κορυφαία Ελληνίδα ηθοποιό Ευαγγελία Παρασκευοπούλου που ερμήνευσε τον αντρικό πρωταγωνιστικό ρόλο!
Άξιο αναφοράς στην έρευνά μου για την ηθοποιό, εκτός από τις ακριβείς χρονολογίες που δεν υπήρχαν για τη γέννηση και τον θάνατό της, στάθηκε επίσης αδύνατον να βρεθεί και μία φωτογραφία της. Το θέατρο είναι παράδοση και ως παράδοση περνάει στους κατοπινούς, τα μέσα όμως εκείνων των χρόνων ήταν τόσο ελλιπή που δεν μπόρεσαν να απαθανατίσουν τη φυσιογνωμία μιας εργάτριάς του.
Τόσο εφήμερο και τόσο γοητευτικό το θέατρο...
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Τα στοιχεία αντλήθηκαν από εφημερίδα της εποχής καθώς και από την εγκυκλοπαίδεια του Θεόδωρου Έξαρχου Έλληνες ηθοποιοί: Αναζητώντας τις ρίζες, Από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι το 1899, όπως και η φωτογραφία του Νικολάου Λεκατσά.
[1] Στάθηκε αδύνατον να βρεθούν οι ακριβείς χρονολογίες της γεννήσεως και του θανάτου της.