Το Μάνσφιλντ παρκ της Τζέιν Όστεν είναι ένα ακόμα εμβληματικό, δαντελένιο μυθιστόρημα, διαπνεόμενο από όλα τα αγαπημένα γνωρίσματα του ύφους της. Η λεπτή διαπεραστική ειρωνεία της, η εξοχή και η εύστοχη ανάλυση των χαρακτήρων της, το υποβλητικό περιβάλλον και πάνω απ' όλα η ανατομία της γυναικείας ψυχής όπως μόνο η Όστεν μπορεί να προσεγγίσει με γενναιοδωρία και ειλικρίνεια.
Παρακολουθούμε τη ζωή της Φάνη Πράις, της κεντρικής της ηρωίδας, από τη στιγμή που αποχωρίζεται από την οικογένεια της στην τρυφερή ηλικία των δέκα ετών για να μείνει με την οικογένεια της αδελφής της μητέρας της και καθ' όλη τη διάρκεια της ενηλικίωσής της.
Μέχρι εδώ όλα είναι γνώριμα. Η διαφορά που μας επιφυλάσσει στο Μάνσφιλντ παρκ η Όστεν είναι ο χαρακτήρας της κεντρικής της ηρωίδας: η Φάνη Πράις είναι μια ντροπαλή κοπελίτσα χωρίς αυτοπεποίθηση. Ένα πράο κι ευγενικό κορίτσι, πολύ τρομαγμένο, ξεριζωμένο από το φτωχικό σπιτάκι του στο Πόρτσμουθ και ακριβώς λόγω της τόσο έντονης ευαισθησίας της υποφέρει συναισθηματικά στο πολυτελές περιβάλλον του Μάνσφιλντ, το τόσο διαφορετικό από το σπίτι που γεννήθηκε.
Η Όστεν όμως δεν αφήνει τη μικρή της Φάνη αβοήθητη. Στο πρόσωπο του δευτερότοκου ξαδέλφου της, του Έντμοντ, βρίσκει έναν στοργικό μέντορα που την παίρνει από το χέρι και της γνωρίζει τον κόσμο των βιβλίων και της τέχνης. Έτσι σιγά σιγά, μέσα από τη δική του αγάπη, μαθαίνει να αγαπάει τον εαυτό της και να ανθίζει σιωπηλά.
Δεν είναι βέβαια ένα μεθυστικό τριαντάφυλλο σαν τη Λίζι Μπένετ, ούτε μια λαμπερή τουλίπα σαν την Έμα Γουντχάουζ. Είναι ένα μικρό γαλάζιο κρινάκι του αγρού που η γενναιόδωρη Όστεν του έδωσε την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει, θυμίζοντάς μας πως η ευγένεια δεν σημαίνει αδυναμία και η πραότητα δεν συνεπάγεται έλλειψη πάθους.
Δίνει μέσα από την ιστορία της την ευκαιρία στη Φάνη να το αποδείξει, φέρνοντάς τη αντιμέτωπη με την πιθανότητα να χάσει την καρδιά του αγαπημένου της Έντμοντ από μια κοπέλα που αποστελεί τον αντίποδα της: την αστραφτερή και πνευματώδη Μαίρη Κρόφορντ, που τον μαγεύει με τη ζωντάνια της.
Παρ' όλο που η Φάνη βλέπει πολύ πιθανό τον κίνδυνο να χάσει τον Έντμοντ, μένει απόλυτα πίστη στην αγάπη της για εκείνον, αποκρούοντας ευγενικά αλλά σταθερά την επιμονή πολιορκία του σαγηνευτικού Χένρι Κρόφορντ, αδελφού της Μαίρης.
Να λοιπόν που η εύθραυστη και αδύναμη φαινομενικά Φάνη γίνεται βράχος για να υπερασπιστεί την αγάπη της παρ' όλες τις πιέσεις του στενού οικογενειακού περιβάλλοντός της, με προεξέχοντα τον θείο της που της θυμίζει τον πρωταρχικό σκοπό της νέας γυναίκας της εποχής, τον γάμο με έναν εύπορο γαμπρό, θυσιάζοντας πολλές φορές την αγάπη στον βωμό του συμφέροντος.
Πόσο σύγχρονη φαίνεται λοιπόν στα μάτια μας η «πουριτανή» και «άτολμη» ηρωίδα της Όστεν όταν υψώνει το ανάστημά της ακόμα και μπροστά στον θείο της υποστηρίζοντας με κάθε τρόπο τα αισθήματά της και προτιμώντας να είναι μόνη αν δεν μπορεί να ζήσει με τον αγαπημένο της!
Συνοψίζοντας λοιπόν, η μικρή μας ηρωίδα, παρ' όλο που από πολλούς χαρακτηρίστηκε «άχρωμη» και «άβουλη», απέδειξε πως η καλοσύνη και η ευγένεια είναι αρετές που κανένας δεν τις περιφρονεί άσχετα αν είναι λίγοι ή πολλοί εκείνοι που τις έχουν.
Δέσποινα Συμεωνίδου
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Το μυθιστόρημα της Τζέιν Όστεν Μάνσφιλντ παρκ κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Σμίλη σε μετάφραση Αλεξάνδρας Παπαθανασοπούλου.