koukidaki: Η εκδίκηση της Μελιτώς

Τραγωδία

Χριστόφορου Χριστοφή

Ο λογοτέχνης και σκηνοθέτης Χριστόφορος Χριστοφής, ο οποίος τιμήθηκε φέτος από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής με το βραβείο Κάρολος Κουν 2020-2021 για το Το κάλεσμα του Προμηθέα αλλά και για το σύνολο των έργων του, επανέρχεται και παρουσιάζει για το καλοκαίρι του 2023 μια σύγχρονη τραγωδία με τίτλο Η εκδίκηση της Μελιτώς, σε κείμενα και σκηνοθεσία του ιδίου.

«Μήτε μέλι μήτε μέλισσα σε εμένα» τραγουδάει η Σαπφώ και η Μελιτώ του Χριστόφορου Χριστοφή έρχεται από τα βάθη της Ιστορίας για να μας θυμίσει οικεία κακά και να αναμοχλεύσει τα βάθη του αστικού δράματος. Εκεί που ο Στρίντμπεργκ συναντιέται με έναν άλλο «γιο της δούλας», τον Ευριπίδη.

Η τραγωδία είναι σύμφυτη με την ανθρώπινη κατάσταση και ο «τραγικότερος των

τραγικών» είναι κατ' εξοχήν τραγικός ήρωας, όχι μόνον εξ αιτίας του μαρτυρικού θανάτου του (πέθανε, καθώς λένε, κατασπαραγμένος από τα σκυλιά), αλλά χάρη στην εξορία του, αμέσως μετά την παράσταση των «Τρωάδων» στο αρχαίο θέατρο του Διονύσου, εκεί που ο μεγάλος διανοητής ετόλμησε να μαλώσει τους Αχαιούς για τις πολεμικές ακρότητες στην Τροία και να ανασκαλέψει τον εφησυχασμένο βούρκο των συνένοχων συνειδήσεων.

Ο Ευριπίδης είναι σύγχρονός μας, όχι για τί γράφουμε όλοι σήμερα για αυτόν, αλλά γιατί γράφουμε σχεδόν εξ ονόματός του.

Ο Χριστόφορος Χριστοφής γράφει αυτό το δράμα με πλήρη επίγνωση των ορίων του φαντασιακού, όμως τα υπερβαίνει, γιατί είναι κι αυτός ένας χαμηλόφωνος ήρωας του καιρού μας, ένας μαχητής της αλήθειας, ένας Πνευματικός Άνθρωπος ισοϋψής της αποστολής του.

Τεχνίτης της γραφής και της σκηνής, αριστοτέχνης της εικόνας αφουγκράζεται τους ήχους διαστάσεων άλλων, παραλλήλων συμπάντων και κόσμων που δεν έχουν κτιστεί ακόμη. Γιατί είναι κυρίως ποιητής, ο Χριστόφορος Χριστοφής, υψιπετής, ακροβατεί ανάμεσα στην καθαρή τραγωδία και στην ηθογραφική τραγικωμωδία σε αυτό του το δράμα, συναγωνιζόμενος τους μεγάλους θεατρικούς συγγραφείς παγκοσμίως.

Είμαστε τυχεροί που γράφει στα ελληνικά, ενώ υπερτοπικός και υπερχρονικός, πολίτης ενός Παραδείσου που τον θυμόμαστε βαθιά στα κύτταρά μας. Αυτό το «ωκεάνιο συναίσθημα» μας μεταλαμπαδεύει.

Η Μελιτώ, δεύτερη σύζυγος του Ευριπίδη, είχε την φήμη πως τον εγκατέλειψε και μάλιστα αφού τον απατούσε, πολύ πιθανόν με δούλο, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι... εξαφανίζεται.
Ο Ευριπίδης, στα πενήντα του, έβρισκε ως γνωστό, καταφύγιο, στο κτήμα του, στην Σαλαμίνα, όπου στην κορφή ενός λόφου, μια σπηλιά, του προσέφερε καταφύγιο δροσιάς και απομόνωσης το καλοκαίρι, τα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Εκεί έγραψε τα σπουδαιότερα έργα του, πριν αποφασίσει να εξοριστεί στην Μακεδονία. Ο συγγραφέας του έργου, έχει γράψει μια τριλογία με τίτλο Ευριπίδης Μαινόμενος, βασισμένη στην απόκρυφη , δύσκολη προσωπική ζωή του Ευριπίδη. Η Μελιτώ είναι το τρίτο μέρος, όπου περιγράφονται με χιούμορ, ειρωνεία και ποίηση, τα συμβάντα στον οίκο του μεγάλου δραματουργού.
Η Μελιτώ, έχει εραστή έναν απελεύθερο δούλο, τον Κανέναν, στον οποίο προσβλέπει να την βοηθήσει να φύγει από την Αθήνα. Όνειρο της, να μπορούσε να ερμηνεύσει ηρωίδες του Ευριπίδη, παρόλο που οι γυναίκες δεν έπαιζαν στο θέατρο εκείνη την εποχή. Απ' ό,τι μας λέει ο μύθος, έφυγε με την βοήθεια μιας εταίρας και του Κανένα… και έκανε τη ζωή της.
Μέσα απ' αυτή την συγκλονιστική γυναικεία προσωπικότητα, περιγράφεται, μια άγνωστη πτυχή της αρχαίας Αθήνας· ένας κόσμος άγνωστος που ζούσε παράλληλα και σιωπηλά δίπλα στα γνωστά γεγονότα που περιγράφουν ιστορικοί.
Χριστόφορος Χριστοφής

Κείμενο - Σκηνοθεσία: Χριστόφορος Χριστοφής

Μουσική: Νίκος Ξανθούλης

ΗΘΟΠΟΙΟΙ:

Μελιτώ η Κωνσταντίνα Τάκαλου

Κανένας ο Γιώργος Χρανιώτης

Φανώ η Μαρία Παπαφωτίου

Αγάθων ο Δημήτρης Σαμόλης

Δάος ο Δημήτρης Μαύρος

Μουσικός επί σκηνής: Σόνια Χαραλαμπίδου

Βοηθός σκηνοθέτη και τραγούδι: Σοφία Παπουλάκου

Βοηθός σκηνοθέτη: Μάνος Σπιτάλας

Σκηνογράφος: Άση Δημητρολοπούλου