Στο μυθιστόρημα του Γιάννη Καστρίτη, Αθήνα 2222, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 24γράμματα, η Αθήνα (μας) βρίσκεται στον Κάτω Κόσμο και οι πολίτες είναι χωρισμένοι στους νεοαριστοκράτες, που ζουν στις υπέργειες πόλεις-μανιτάρια, και στους ανθρώπους κατώτερης νοημοσύνης δηλαδή σε εκείνους που ζουν στην Αθήνα (μας). Η πόλη (μας), μετά από οικολογική καταστροφή, έχει γίνει μία αποθήκη υπάρξεων που αναγκαστικά ζουν εκεί, λες και πρόκειται για φυλακισμένους, αποκομμένοι από τις ανέσεις, την πολυτέλεια και τον καθαρό αέρα. Φυσικά, κανείς δεν μας επιβεβαιώνει ότι η Αθήνα του βιβλίου ταυτίζεται με τη δική μας πρωτεύουσα αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Ταυτιζόμαστε εμείς με τους πολίτες της που όχι μόνο φυτοζωούν κάτω από την επιφάνεια της γης αλλά δεν έχουν καν το δικαίωμα να προσεγγίσουν τις υπέργειες πόλεις!
Σε αυτό το κοινωνικό και πολιτειακό μοντέλο, μία αριστοκράτισσα και ένας Αθηναίος ερωτεύονται. Η εντελώς παράλογη και παράνομη αυτή σχέση σε συνδυασμό με μια σοκαριστική ανακάλυψη εκείνης, περιπλέκουν τα πράγματα και πυροδοτούν μια σειρά γεγονότων ικανών να ανατρέψουν όλες τις ισορροπίες.
Πρόκειται για περιπετειώδες μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας που αφορά ένα δυστοπικό μέλλον. Οι άνθρωποι του 2222 έχουν στη διάθεσή τους ρομποτικούς γιατρούς, βοηθούς, φύλακες κ.ο.κ., σέρβερ-καθηγητές όπως και ρομποτικό δικαστήριο! Μιλούν για υπερδίκτυο, ολόσφαιρα, επανδρωμένα διαγαλαξιακά ταξίδια και κρουαζιέρες στο διάστημα... για βιονικά και μικρονευρωνικά εμφυτεύματα αλλά και για τεστ προβλεψιμότητας συμπεριφοράς, καταδίκες εγκεφαλικής αναδόμησης κ.ά. Πρωτοπόρα πράγματα και πιο εξελιγμένα ενώ λόγω όλων αυτών των επιτευγμάτων και του απόλυτου έλεγχου, που συνεπάγονται, μπορούν να υπερηφανεύονται ότι εξάλειψαν την αμαρτία και πως δεν υπάρχει πια έγκλημα.
Αυτό είναι και το θεμελιακό ζήτημα του μυθιστορήματος. Τελικά, μπορεί ο άνθρωπος να εξαλείψει την αμαρτία, όπου «αμαρτία» η κάθε απόκλιση από τον κανόνα; Μπορεί η τεχνολογική πρόοδος να εξαλείψει το έγκλημα δημιουργώντας ένα μοντέλο τέλειας κοινωνίας; Και με ποιο κόστος;
Όλα τα είδη των θηλαστικών υπομένουν καλύτερα τον εγκλεισμό όταν διατηρούν την ελπίδα της ανταμοιβής.
Πρόκειται για ευκολοδιάβαστο βιβλίο, ωραιογραμμένο και στρωτό, που δεν «κολλάει» στη ροή και δεν παιδεύει. Ο συγγραφέας προσφέρει επαρκής σκιαγράφηση του κόσμου που έχει δομήσει, της εποχής, της κοινωνίας και των προσώπων-χαρακτήρων που συναντάμε εκεί. Τα σύντομα κεφάλαια, που αποτελούν τη δομή του, εξυπηρετούν γόνιμα το έργο, οι σύντομες εικόνες-σκηνές προσφέρουν στη συνθήκη χωρίς να πολυλογούν και να δημιουργούν άργητα. Οι αποκαλύψεις προκαλούν το ενδιαφέρον μας για τη συνέχεια και γεννούν ερωτηματικά –τα οποία ωστόσο απαντώνται όλα και στο τέλος δεν έχουν μείνει εκκρεμότητες.
Θα συναντήσουμε πολλές φορές το «νέο». Νεοαριστοκράτες, νεομάγοι, νεοβουντού (!) και πάει λέγοντας, όπως και νέα θρησκεία! Πρόκειται για έναν κόσμο που έχει αναστηθεί πάνω στις στάχτες ενός άλλου –του δικού μας εννοεί κι αυτό κάνει την ιστορία λίγο τρομακτική– και που πρόκειται για εξελιγμένο κοινωνικό μοντέλο. Είναι όμως έτσι; Ο ατελής άνθρωπος, με τις αδυναμίες του, μπορεί να συνθέσει την τέλεια κοινωνία με ισονομία και ισότητα; Και, πού βρίσκεται η δυστοπία; Συναντάμε και εδώ μια μελλοντική δομή με σκληρές πολιτικές για τον άνθρωπο (όπως έχουμε δει πολλές φορές σε ανάλογους τίτλους) κι έτσι προκύπτει το ερώτημα αν τα θεμέλια (και αυτού) του μοντέλου είναι στέρεα κι αν θα γίνει η ανατροπή όπως έχουμε δει σε παρόμοιες ασφυκτικές καταστάσεις.
Πάντως, η αλλαγή έρχεται μέσα από τη δράση και όχι μέσα από την ακινησία και την αδράνεια. Ο άνθρωπος δημιουργεί κοινωνικές δομές που διαλύει όταν κάτι δεν πάει καλά ή που αυτοδιαλύονται ή καταρρέουν για να δομηθούν νέες, βελτιωμένες κ.ο.κ. Κάθε ξεπερασμένο μοντέλο καταδικάζεται με αφανισμό κι αντικατάσταση και, παράλληλα, κάθε νέο προκύπτει μέσα από την εξελικτική διαδικασία και παίρνει κεφάλι. Όμως το ενδιαφέρον σε αυτόν τον συλλογισμό είναι ότι ισχύει τόσο στα άψυχα ή τα θεωρητικά όσο και στα έμψυχα!
Το κίνημα του τεχνοολοκληρωτισμού είχε γεννηθεί.Η υπερνοημοσύνη αύξανε την ισχύ της.
Μπείτε άφοβα στον κόσμο που έπλασε για εμάς ο κύριος Καστρίτης και αφήστε τον να σας οδηγήσει εκεί. Σας περιμένουν όλα τα παραπάνω όπως κι ένα «σκοτεινό δίκτυο». Το βιβλίο προτείνεται για όλες τις ηλικίες αν και δεν είναι χαρακτηρισμένο ως εφηβικό. Παρ' όλα αυτά, είναι κατάλληλο για όλους ενώ, αν με ρωτάτε, θεωρώ ότι οι νεαρότεροι αναγνώστες θα το βρουν πιο συναρπαστικό σε σχέση με τους μεγαλύτερους. Η λιτή γραφή του βοηθά πολύ και ο πλούσιος τεχνολογικός κόσμος με τα βιντεοπαιχνίδια και τα άλλα γκατζετάκια θα γοητεύσουν πολύ το εφηβικό κοινό, αλλά και η περιπέτεια που υποβόσκει παρέα με το ρομάντζο των δύο ερωτευμένων. Τέλος, αφήνει πολύ όμορφα μηνύματα, γόνιμα για τους νέους που, όπως και να το κάνουμε, είναι εκείνοι που καλούνται να προχωρήσουν μπροστά τον κόσμο μας.
