Η συγγραφέας Νίκη Μπλούτη-Καράτζαλη δεν είναι άγνωστη για αυτόν τον ιστότοπο. Θυμίζω εν τάχει τα Γράμματα σε έναν δραπέτη αλλά και το Κάποτε... στον Παράδεισο ενώ, σήμερα, πιο ώριμη και έτοιμη από ποτέ, γιορτάζει τη συλλογή διηγημάτων Από σίδερο, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Θράκα.
Το βιβλίο αποτελείται από δεκατέσσερα διηγήματα κοινωνικού εστιασμού· πιο συγκεκριμένα ανήκουν στο είδος του κοινωνικού δράματος. Παρόλο που υπάρχει μια ενιαία αισθητική ύφους και περιεχομένου, η δημιουργός διαφοροποιείται –αντιμετωπίζοντας την κάθε περίπτωση και ήρωα με άλλον τρόπο– και εντέλει το σύνολο αποτελείται από μια ποικιλία δομών και εκφραστικών δρόμων που γοητεύει τον αναγνώστη προσφέροντας μια άλλη εμπειρία την κάθε φορά. Αν, ωστόσο, ήθελα να δώσω έναν χαρακτήρα σε όλο το πόνημα θα έλεγα πως συντελείται από συγγράμματα παλαιάς κοπής που «κουβαλούν» όλη εκείνη τη λογοτεχνική αχλή μιας πιο ουσιαστικής και πιο προσεγμένης φόρμας που συνήθως –δυστυχώς για τη σύγχρονη βιβλιοπαραγωγή– συναντάμε σε παλαιότερες πένες.
Το πρώτο πρόσωπο, που χρησιμοποιείται, δημιουργεί οικειότητα με τα πρόσωπα, αντανακλά το στοιχείο της μαρτυρίας ή εξομολόγησης κ.ο.κ. και προσδίδει αληθοφάνεια. Οι συνθήκες έχουν ρεαλισμό και τα θέματα αφορούν πληγές, ψυχικά στίγματα, πόνους, βάσανα, οικογενειακές ή ατομικές τραγωδίες κ.ά. Οι ιστορίες, που έρχονται από το παρελθόν, διαθέτουν ειδικό βάρος, τέτοιο ώστε είναι αδύνατο να λησμομηθούν.
Οι πρωταγωνιστές είναι οικείοι, όπως προείπα, και λαϊκοί. Ταυτίζονται με αυτό που λέμε «άνθρωπος της διπλανής πόρτας» με την απλότητα, το μπακγκράουντ και την ανατροφή τους. Αποτελούν εξαίσια δείγματα ηθογραφίας (και το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για τα διηγήματα).
Αντί περίληψης, στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε ένα απόσπασμα του ομότιτλου διηγήματος κι αυτή είναι μια θεμιτή επιλογή στο προκείμενο ώστε ο αναγνώστης να έχει ένα δείγμα γραφής· κι εξάλλου οι ιστορίες ποικίλουν, το ίδιο και οι χαρακτήρες. Σε γενικές γραμμές όμως θα συναντήσουμε: ένα κυπριακό όνειρο (με το πολύ βοηθητικό γλωσσάρι του), μια τελευταία επιθυμία, έναν πατέρα που χάθηκε πολύ νωρίς, έναν βιοπαλαιστή, έναν δικαιολογημένο φονιά, μια κλειστή και δεμένη κοινωνία σε μια πόλη της ελληνικής επαρχίας, ενδοοικογενειακή βία, τη μετανάστη που πρέπει να ξαναστήσει μια ζωή σε άλλον τόπο, ένα σημαδιακό όνειρο, ένα διαλογικό κ.π.ά.
Σε κάποιες περιπτώσεις ερχόμαστε αντιμέτωποι με ιδιώματα συγκεκριμένης ντοπιολαλιάς που ανεβάζουν τον πήχη δυσκολίας για τη συγγραφέα και γοητεύουν αναγνωστικά καθώς ολοκληρώνουν το ηχόχρωμα. Οι γλυκές και φορτισμένες ιστορίες των ηρώων αποτελούν καταθέσεις από τη ζωή τους και «κουβαλούν» μπόλικη συγκίνηση με ανάγλυφο συναισθηματικό φορτίο. Ξεχειλίζουν συναισθήματα που συνδέονται με μνήμες –ή και αμνησίες, όπως σε μία περίπτωση λόγω αλτσχάιμερ– και αγγίζουν άπαντες.
Πρόκειται για πάρα πολύ όμορφο βιβλίο, άξιας λογοτεχνίας, ικανό ν' αγγίξει κάθε αναγνώστη και απευθύνεται σε κάθε γούστο και ηλικία. Η ηθογραφία που περνά ανάμεσα στις αράδες είναι εκείνη ακριβώς που θέλεις να βρεις σε αυτό το ύφος και είδος και η γενικότερη εντύπωση είναι πλούσια, ουσιαστική, με νόημα και βάθος. Η πανέμορφη γραφή και η αισθαντική ατμοσφαιρικότητα, που διακατέχουν τα κείμενα, μαζί με το συναισθηματικό φορτίο και το γήινο, το ανθρώπινο στοιχείο δημιουργούν ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί. Που επιβραβεύει τελικά τον φιλαναγνώστη του. Η κυρία Μπλούτη-Καράτζαλη κερδίζει (και) αυτό το στοίχημα στον λογοτεχνικό στίβο και προχωράει με ιδανικά βήματα.
Να το βρείτε αυτό το βιβλίο!
Εις το επανιδείν!
