Πρόλογος
Ένας μικρός προβολέας που έχει σκοπό να φωτίσει την κοινή θεατρική διαδρομή του ζεύγους Λαμπέτη - Χορν, τις παραστάσεις τους, τα έργα που ανέβασαν, τις κριτικές που πήρανε, τις ταινίες που γυρίσανε και όλα αυτά που προσφέρανε στο ελληνικό θέατρο και κινηματογράφο τα χρόνια της τόσο γόνιμης συνεργασίας τους.
Αφηγείται ο κορυφαίος μας ηθοποιός Δημήτρης Χορν:
Γεννήθηκα το 1921, στις 9 Μαρτίου, στην Αθήνα. Ο πατέρας μου λεγόταν Παντελής και η μητέρα μου Ευτέρπη. Έχω έναν αδελφό, τον Γιάννη, δέκα χρόνια μεγαλύτερό μου. Εγώ ήρθα στη ζωή μετά τον θάνατο του μοναδικού κοριτσιού που είχαν οι γονείς μου, της Νανάς Ο Γιάννης και η Νανά είχαν διάφορα ενός έτους. Όταν πέθανε η Νανά, σε ηλικία επτά ετών, ο πατέρας και η μητέρα θέλησαν να την «αντικαταστήσουν». Περίμεναν λοιπόν ότι το παιδί που θα 'ρθει θα είναι κορίτσι.Δυστυχώς δεν ήταν. Ήμουν εγώ.Λίγα πράγματα θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια. Από τότε όμως που θυμάμαι τον εαυτό μου, το θέατρο ήταν μέσα στην καθημερινή μου ζωή. Ο πατέρας μου ως θεατρικός συγγραφέας βρισκόταν μέσα στο θέατρο. Ήταν όμως και αξιωματικός του ναυτικού. Εμένα μου άρεσε να λέω πως ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός. Όχι γιατί είχα ιδέα τι σημαίνει ή γιατί αγαπούσα τον στρατό ή τη θάλασσα, αλλά γιατί μ' άρεσαν οι στολές. Για μένα η στολή είχε κάτι πολύ πιο θεατρικό. Ο θεατρικός συγγραφέας που φορούσε ρούχα όπως όλος ο κόσμος, δε μου γέμιζε το μάτι. Τα γαλόνια, τα χρυσά κουμπιά με συγκινούσαν. Όταν με ρώτησαν αν είμαι γιος του Παντελή Χορν, του συγγραφέα, απαντούσα "Όχι, του Παντελή Χορν του Ναυάρχου!" Ο πατέρας μου δεν είχε φτάσει αυτόν τον βαθμό... Του πατέρα μου το όνομα θέλω να πιστεύω ότι δεν θα περάσει απαρατήρητο από τον ιστορικό του νεοελληνικού θεάτρου...Δημήτρης Χορν
Αφηγείται η σπουδαία ηθοποιός Έλλη Λαμπέτη:
Ναι, είμαι φυγόπονη –δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Φυγόπονη και αναβλητική... Δεν έκανα στη ζωή μου πράγματα που έπρεπε να ξέρω ότι δεν θα τα κάνω ποτέ, αν δεν τα κάνω τώρα. Στη δουλειά μου κυρίως. Είχα πολλά να κάνω στη δουλειά μου και δεν τα έκανα... Πέντε τάλαντα μού έδωσε ο Θεός και τα πέντε του τα επιστρέφω. Δεν τα αξιοποίησα. Δεν καλλιέργησα το ταλέντο μου για να καρποφορήσει όπως έπρεπε...Έλλη Λαμπέτη
Ο Δημήτρης Χορν περιγράφει την συνεργασία του με τον Γιώργο Παπά και την Έλλη Λαμπέτη:
Ο Γιώργος Παπάς είχε ήδη κλείσει συμφωνία με την Έλλη Λαμπέτη· και οι δύο μαζί μου είπαν ν' αποτελέσουμε ένα καλλιτεχνικό τρίπτυχο. Δέχθηκα με ξεχωριστή ικανοποίηση και η συνεργασία εκείνη, που βασίστηκε σε μια αληθινά εξοχή θεατρική συνεννόηση, κράτησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Μου έδωσε τη χαρά της αρμονικής καλλιτεχνικής συνυπάρξεως και την ευκαιρία για ευτυχισμένες ατομικές πραγματοποιήσεις.
Ο Δημήτρης Χορν για την Έλλη Λαμπέτη:
Δεν μπορώ να πω πως δεν την αγάπησα. Την θαύμαζα πολύ σαν ηθοποιό αλλά δεν ήταν η γυναίκα της ζωής μου. Ήταν πολύ καλή θεατρίνα και πολύ ωραία γυναίκα.
Μαζί στο θέατρο
Η στιγμή που θα ενωθεί στο θέατρο για πρώτη φορά με την μοναδική Έλλη Λαμπέτη θα είναι στο έργο του Τέρενς Ράτιγκαν «Βαθιά γαλάζια θάλασσα».
Θίασος: Λαμπέτη - Πάπα - Χορν, θέατρο Κυβέλης σε μετάφραση και σκηνοθεσία Μάριου Πλωρίτη
Διανομή: Έλλη Λαμπέτη, Δημήτρης Χορν, Γιώργος Παπάς, Γ. Μιχαλόπουλος, Μ. Λαλοπούλου. Μ. Λυγίζος.
Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 13 Οκτωβρίου του 1952.
19 Δεκεμβρίου 1952
Μαρκ-Ζίλμπερτ Σοβαζόν «Ξενοδοχείον η Ευτυχία»
Μετάφραση και σκηνοθεσία Μάριου Πλωρίτη
Διανομή: Έλλη Λαμπέτη, Δημήτρης Χορν, Γιώργος Παπάς, Μαίρη Λαλοπούλου, Δήμος Σταρένιος, Διον. Παγουλάτος
20 Φεβρουαρίου 1953
Νόρα (Το σπίτι της κούκλας)
Μετάφραση: Λέων Κουκούλας
Σκηνοθεσία: Μάριος Πλωρίτης
Σκηνοθεσία - Κοστούμια: Αντώνης Φωκάς
Διανομή: Έλλη Λαμπέτη, Δημήτρης Χορν, Γιώργος Παπάς, Ολυμπία Παπαδούκα, Άννα Παϊταζή, Αθανασία Μουστάκα
26 Μαρτίου 1953
Άρθουρ Σνίτσλερ «Αγαπούλα»
Μετάφραση - Διασκευή: Στάθης Σπηλιωτόπουλος
Σκηνοθεσία: Μάριος Πλωρίτης
Διανομή: Έλλη Λαμπέτη, Δημήτρης Χορν, Γιώργος Παπάς, Μαίρη Λαλοπούλου, Ζώρας Τσάπελης, Άννα Παϊταζή, Γ. Μιχαλόπουλος
31 Μαρτίου 1953
«Κακότυχος και τυχερή»
Σκηνοθεσία: Τάκης Μουζενίδης
Σκηνοθεσία - Κοστούμια: Σπύρος Βασιλείου
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Αντρέας Ντούζος, Έλλη Λαμπέτη, Κ. Ρέππα, Δήμος Σταρένιος, Μαίρη Λαλοπούλου, Μ. Λαμπρινού, Β. Ανδρεόπουλος
Το καλοκαίρι το έργο πήγε στη Θεσσαλονίκη
16 Οκτωβρίου 1953
Αλμπέρ Ουσόν «Τρεις άγγελοι»
Σκηνοθεσία: Γιώργος Παπάς
Σκηνογραφία - Κοστούμια: Μαριλένα Αραβαντινού
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Γιώργος Παπάς, Απόστολος Αυδής (ή Αβδής), Έλλη Λαμπέτη, Ελ. Ζαφειρίου, Ζ. Τσάπελης, Αντρέας Ζησιμάτος, Μ. Λαλοπούλου, Γ. Μιχαλόπουλος, Κ. Ναός
22 Δεκεμβρίου 1953
Χιου Χέρμπερτ «Γαλάζιο φεγγάρι»
Μετάφραση: Διονύσιος Ρώμας
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σκηνοθεσία: Μαριλένα Αραβαντινού
Θίασος Λαμπέτη - Παπά - Χορν
Θέατρο Κυβέλης
13 Οκτωβρίου 1955
Ζαν Ανούιγ «Πρόσκληση στον πύργο»
Μετάφραση: Δημήτρης Χορν
Σκηνοθεσία: Κώστας Μουσούρης
Σκηνογραφία - Κοστούμια: Μάριος Αγγελόπουλος
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Κώστας Μουσούρης, Ζώρας Τσάπελης, Σταύρος Ξενίδης, Άννα Παϊταζή, Β. Μεταξά κ.α.
8 Φεβρουαρίου 1956
Σόμερσετ Μομ «Το τελευταίο βαλς»
Μετάφραση: Στάθης Σπηλιωτόπουλος
Σκηνοθεσία: Κώστας Μουσούρης
Σκηνογραφία: Μάριος Αγγελόπουλος
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Κώστας Μουσούρης, Βάσω Μεταξά, Σταύρος Ξενίδης, Μ. Λαμπρινού, Ζώρας Τσάπελης, Αρτέμης Μάτσας κ.α.
18 Απριλίου
Ζ. Γκέγκερ «Νυχτερινή επίσκεψη»
Σκηνοθεσία: Κώστας Μουσούρης
Σκηνογραφία: Μάριος Αγγελόπουλος
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Κώστας Μουσούρης, Σταύρος Ξενίδης, Κ. Ρέππα, Ζ. Τσάπελης, Αρτ. Μάτσας, Μαργ. Λαμπρινού
4 Οκτωβρίου 1956
Τζέιμς Μπάρι «Ο αριστοκρατικός δρόμος»
Μετάφραση: Δημήτρης Χορν
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σκηνογραφία - Κοστούμια: Γιάννης Στεφανέλλης
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Μ. Λαλοπούλου, Λ. Ποδηματά, Άννα Παϊταζή, Δ. Ζέζα, Γ. Τσιτσόπουλος, Γ. Μιχαλόπουλος, Ζ. Τσάπελης, Ρίτα Μουσούρη, Όλ. Παπαδούκα, Στ. Στρατηγός, Μ. Ιωαννίδου, Π. Νικολαΐδης, Δ. Νικολαΐδου, Β. Γεωργοπούλου, Κ. Καλιτσίν, Δ. Χρυσοχόος, Γ. Βελέντζας, Λ. Πανά, Χρ. Ζαχαρίου, Γ. και Ν. Καλογερόπουλος, Κ. Χρονοπούλου, Π. Υψηλάντου
28 Νοεμβρίου 1956
Ρίτσαρντ Νας «Ο βροχοποιός»
Μετάφραση - Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σκηνογραφίες - Κοστούμια: Γιάννης Στεφανέλλης
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Σπύρος Μουσούρης, Ζ. Τσάπελης, Στέφανος Στρατηγός, Γ. Βελέντζας
15 Φεβρουαρίου 1957
Κολέτ «Ζιζή»
Διασκέδαση: Αννίτα Λουζ
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σκηνογραφίες - Κοστούμια: Γιάννης Στεφανέλλης
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Άννα Παϊταζή, Μ. Λαλοπούλου, Ζ. Τσάπελης, Δημ. Ζέζα
15 Οκτωβρίου 1957
Γιαν ντε Χάρτογκ «Το νυφικό κρεβάτι»
Μετάφραση: Μάνθος Κρίσπης
Σκηνικά - Κοστούμια: Πολ Σίλμπερτ
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη
12 Μαρτίου 1958
Κλοντ Μανιέ «Ένα ζευγάρι παπούτσια»
Μετάφραση: Δημήτρης Γιανουκάκης
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Ντίνος Ηλιόπουλος.
18 Οκτωβρίου 1958
Ουίλιαμ Γκίμπσον «Το παιχνίδι της μοναξιάς»
Σκηνοθεσία - Σκηνογραφία: Πολ Σίλμπερτ
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη
5 Φεβρουαρίου 1959
Αλεξάνδρου Δουμά «Η κυρία με τις καμέλιες»
Μετάφραση: Δημήτρης Κωνσταντινίδης
Σκηνογραφία - Κοστούμια: Γιώργος Ανεμογιάννης
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Ζώρας Τσάπελης, Στέφανος Στρατηγός, Δεσπ. Νικολαΐδου, Άννα Παϊταζή, Γ. Μιχαλόπουλος, Δημ. Νικολαΐδης, Κ. Λαμπροπούλου, Σ. Σαμπάχ κ.α.
4 Απριλίου 1959
Ζακ Ντεβάλ «Εραστής από χαρτόνι»
Μετάφραση: Γιάννης Τσαμαδός
Διανομή: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Γ. Μιχαλόπουλος, Αντ. Αντωνίου, Δημ. Νικολαΐδης, Κ. Λαμπροπούλου, Άννα Παϊταζή, Ν. Κούρος, Κ. Μπαλαδήμας, Εύα Χοντρού, Ν. Σταρένιου
Κριτικές για το θεατρικό ζευγάρι
Κριτικές για το έργο Κακότυχος και τυχερή:
(Πρόκειται για το ένα και μοναδικό παιδικό θέατρο που έκαναν οι μεγάλοι μας αυτοί ηθοποιοί.)
«Η παρουσία της κυρίας Λαμπέτη και του Κυρίου Χορν ήταν, πέρα από την έξοχη καλλιτεχνική τους δημιουργία, ήταν ένα θέαμα συγκινητικό κατά το ότι τόσο μεγάλοι καλλιτέχνες πήραν τόσο σοβαρά –όπως και αξίζει– την υπόθεση του παιδικού θεάτρου.»Αγγ. Δόξας, Εμπρός, 2.4.1953
«Ομολογούμε πως ο κ. Χορν ήταν πολύ καλός Κακότυχος· μάλιστα η κ. Λαμπέτη, ήταν τόσο χαριτωμένη πριγκίπισσα Τυχερή, που καταμάγεψε τις παιδικές καρδιές.»Βασ. Ρώτας, Αυγή, 2.4.1953
Για το έργο Αγαπούλα:
«Ψυχολογημένο και πειστικό ήταν επίσης το παίξιμο του. Δ. Χορν στον ρόλο του Βάλτερ, του νεαρού δανδή, που παίζοντας με τον έρωτα, όπως η πεταλούδα με τη φωτιά, έχει πάντα το ανησυχητικό προαίσθημα πως αργά ή γρήγορα θα κάψει τα φτερά του.»Λέων Κουκούλας, Αθηναϊκή, 27.3.1953
«Ο Χορν με το "παίξιμο αποχρώσεων" που είναι το φόρτε του, εμφυσά πνοή ζωής σ' ένα όχι και τόσο σφριγηλό θεατρικό πλάσμα, στον νεαρό αριστοκράτη που ταλαντεύεται ανάμεσα στον ένοχο έρωτα της κοσμικής κυρίας και στην γλυκιά κι απροσποίητη αγάπη της κοπέλας του λαού.»Στάθης Σπηλιωτόπουλος, Ακρόπολις, 28.3.1953
Για το έργο Τρεις άγγελοι:
«Ο κ. Παππάς, ο κ. Χόρν, ο κ. Αυδής, χωρίς να χάσουν καθόλου τη συνοχή αναμεταξύ τους, χωρίς ν' αφήσουν να παρεισφρήσει κανένα χάσμα, είχαν ο καθένας τη δική του προσωπικότητα, το δικό του μπριλιάντικο παίξιμο. Η κυρία Λαμπέτη ήταν όσο ποτέ άλλοτε μαγευτική.»Άλκης Θρύλος, Νέα Εστία, 15.11.1953
Για το Γαλάζιο φεγγάρι:
«(Το έργο) δίνει την ευκαιρία να χαρούμε το ανάλαφρο, γοργό, δεξιοτεχνικό παίξιμο της κυρίας Έλλης Λαμπέτη και των κ.κ. Παπά και Χορν.»Άγγελος Τερζάκης, Το Βήμα, 24.12.1953
«Προσφέρει στην κυρία Λαμπέτη έναν ρόλο που μοιάζει κομμένος και ραμμένος στ' αχνάρια της. Τον έπαιξε αριστοτεχνικά. Και οι αντρικοί ρόλοι έδωσαν στον κ. Παπά και στον κ. Χορν την ευκαιρία να είναι λαμπεροί, ώρες ώρες κι εκθαμβωτικοί.»Άλκης Θρύλος, Νέα Εστία, 15.1.1954
Για το έργο Πρόσκληση στον πύργο:
«Χάρμα η Λαμπέτη, χαριτωμένος ο Χορν, λαμπρός ο Μουσούρης, χαρίζουν δύο ευχάριστες ώρες στους θεατάς, που νιώθουν ειλικρινή λύπη για τη διάλυση μιας τόσο καλοταιριασμένης συνεργασίας.»Κ.Ο., Έθνος, 19.4.1956
Κινηματογράφος: Κοινές εμφανίσεις Έλλης Λαμπέτη και Δημήτρη Χορν
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΞΥΠΝΗΜΑ
1953-1954
Παραγωγή Μήλας Φιλμ
Σενάριο, σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Μουσική: Αντρέας Αναγνώστης
Ηθοποιοί: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Γιώργος Παπάς, Τ. Καββαδία, Μαργ. Παπαγεωργίου, Σ. Νοταρά, Χ. Πατεράκη
Η ΚΑΛΠΙΚΗ ΛΙΡΑ
1954-1955
Σενάριο, σκηνοθεσία: Γιώργος Τζαβέλλας
Φωτογραφία: Κ. Θεοδωρίδης, Γ. Τσαούλης
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Ηθοποιοί: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Βασίλης Λογοθετίδης, Ίλυα Λιβυκού, Ορέστης Μακρής, Μίμης Φωτόπουλος, Σπεράντζα Βρανά, κ.α.
Αφηγητής ο Δημήτρης Μυράτ
ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΑ ΜΑΥΡΑ
1955-1956
Παραγωγή Ερμής Φιλμ
Σενάριο, σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Φωτογραφία: Γουόλτερ Λασάλι
Μουσική: Αργύρης Κουνάδης
Ηθοποιοί: Δημήτρης Χορν, Έλλη Λαμπέτη, Ελένη Ζαφειρίου, Στέφανος Στρατηγός, Νότης Περγιάλης, Νίκος Φέρμας, Ανέστης Βλάχος
Μεγάλοι ηθοποιοί
Ήταν στ' αλήθεια μεγάλοι ηθοποιοί, και τα χρόνια που μείνανε μαζί ήταν από τα καλύτερα συμβάντα για την εξέλιξη της θεατρικής ιστορίας στον τόπο μας. Τώρα, εάν παίζανε μαζί και σε μεγαλύτερη ηλικία έργα πιο απαιτητικά όπως Σαίξπηρ και αρχαία τραγωδία δεν θα ήταν ο θαυμασμός μας διαφορετικός. Τον κέρδισαν με το ταλέντο τους και την σκηνική τους αίγλη και μένει ανέπαφος προς αυτούς.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Πηγές:
Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο Δημήτρης Χορν του Ιδρύματος Γουλανδρή - Χορν και από το βιβλίο του Μαρίνου Κουσουμίδη Γυναικοκρατία στο θέατρο, εκδόσεις Γιάννης Β. Βασδέκης