Τα νησιά I: Ραψωδίες κλιματικής αλλαγής

Τα νησιά I: Ραψωδίες κλιματικής αλλαγής, Βασίλη Ν. Πη

Νεκρή φύση στο εξώφυλλο –όχι με τη ζωγραφική έννοια, ξερή κι έρημη γη, με αυτήν τη σημασία– κι ένας τίτλος που πρωτοτυπεί αλλά αντιπροσωπεύει στο έπακρο το βιβλίο. Ένας ωραίος στιχοπλόκος δημιουργός, ικανός να δημιουργήσει αμέσως εικόνες ή ατμόσφαιρες, με προσωπικές του υφολογικές εκφράσεις (η έκφραση Εμπρός Mars είναι μία από αυτές) και μια επική νότα –κυρίως στο πρώτο μισό της συλλογής– να εγείρει συναισθηματικά φορτία τοποθετώντας εντάσεις μέσα στα νοήματα... και έχουμε τα πρώτα στοιχεία της ποιητικής συλλογής Τα νησιά Ι: Ραψωδίες κλιματικής αλλαγής του Βασίλη Ν. Πη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Σαν παραμύθι ανοίγουν οι ψυχές όταν συναντηθούν μέσα στο φως, γράφει στον πρόλογο-εισαγωγικό της συλλογής του, ο Βασίλης Πης, και ουσιαστικά σε αυτό «ποντάρει», στο άνοιγμα, που τις πιο πολλές φορές οδηγεί στο φως. Επιπλέον, άπαντα έχουν ως πρώτο σημείο εκκίνησης το φως, ακόμα και η δημιουργία του κόσμου, δηλαδή του γαλαξία και όλων των ουράνιων σωμάτων. Με αυτό το ηχογράφημα κατά νου εκείνος γράφει κι εγώ διαβάζω τους στίχους του.
Έτσι αρχίζει ο κόσμος
[...]
Μ' έναν τρελό ανεμοστρόβιλο
Και, μια χαραμάδα φωτός.
Το φάος/φως πρωτοστατεί, κεντρίζει, αποτελεί απαρχή και εστιάζεται ευκρινώς στα έργα του βιβλίου. Αναπόφευκτα –μ' ένα σύμπαν και με φως– ακολουθούν πολλές αναφορές συμπαντικών μεγεθών όπως σε σχέση με τη Γη, τον πλανήτη μας, και τον Ήλιο, τον αυτόφωτο γίγαντα που τροφοδοτεί τη ζωή, άρα «υπεύθυνο» του όλου (και τα δύο άλλοτε ως γη και ήλιος, δηλαδή ταπεινά ουσιαστικά, και άλλοτε ως Γη και Ήλιος, δηλαδή ουράνια σώματα και θεοί). Κι αφού ο μπλε πλανήτης μας είναι γεμάτος από υγρό ή αέριο μπλε –σωστά υποθέσατε– η θάλασσα πρωταγωνιστεί, ο ωκεανός, το κύμα, η βροχή, ο ουρανός... το γαλάζιο! Ε, δεν θέλει και πολύ τώρα για να ολοκληρωθεί η «εικόνα». Ο ήλιος, το γαλάζιο, η γη και άπειρο νερό μας κάνουν ένα νησί. Τα νησιά λοιπόν, από εκείνα του τίτλου ως τα γεωγραφικά νησιά του κόσμου και από τα μεταφορικά ως κάθε προσωπικό «νησί», όλα αυτά εσωκλείονται στις σελίδες. Κι αφού οι τροχιές της Γης γύρω από τον Ήλιο είναι αυτονόητο «κομμάτι» της δομής του σύμπαντος, ο χρόνος κυριαρχεί· τουλάχιστον, στην ανθρώπινη διάσταση και θυμικό.

Θα σκεφτεί κανείς πως με γη και νερό χτίζονται οι οίκοι, από το ταπεινότερο σπίτι ως το πιο μεγάλο παλάτι. Πράγματι, αν θέλαμε να «υπολογίσουμε» σ' ένα μεταφορικό χτίσιμο θα μιλούσαμε με/για ένα τέτοιο σχήμα.
Σαν τα νησιά έρχονται οι γενιές
Σαν ήπειροι, φεύγουν.
Στη συλλογή βέβαια το νησί/τα νησιά έχουν και μια ακόμη, πιο σπουδαία σημειολογία. Σηματοδοτούν την ανθρώπινη γενιά/τις γενιές και κατ' επέκταση την εποχή/τις εποχές. Η γενιά/οι γενιές πρωταγωνιστούν, υπογραμμίζονται συνεχώς, γίνονται σημείο αναφοράς σε όλη την έκταση... κι ένας παλαιός κόσμος που αντικαθίσταται από έναν νέο, καινό.

Ο λόγος του είναι συμπαντικός και παγκόσμιος. Περικλείει το σύνολο, την μεγάλη εικόνα. Όλο αυτό το κράμα των μεγεθών και υποχρωμάτων είναι που συντελεί στην έπαρση, δηλαδή την ένταση, ίσως ύπουλη ή υποδόρια αλλά υπαρκτή, που δημιουργεί και την επική χροιά, που προανέφερα, στα σημεία.
αν θέλεις να ζήσεις
Η καλύτερη στιγμή, είναι σήμερα.

Μέχρι να μάθεις να ζεις
Θα 'χει νυχτώσει.
Νοηματικά, βέβαια, θα μιλήσει για ζωή. Και μιλώντας για ζωή θα δώσει τις συμβουλές του, τόσο για μια καλύτερη ζωή όσο και για έναν καλύτερο κόσμο (εν τω συνόλω) ή για μια καλύτερη ζωή σε αυτόν τον κόσμο που έχουμε. Οι γόνιμες αυτές προστακτικές έχουν όμορφο απόηχο στην ανάγνωση, γοητεύουν και αφήνουν απόσταγμα σοφιστίας.
Από τον απάνω κόσμο μέχρι τον κάτω, ένα μέτρο χώμα.
Στα εδάφια που κοιτάζει μπροστά, προβλέπει το δυσοίωνο όμως ξεκάθαρα προσδοκά το καλό. Έτσι, το όλον λειτουργεί όπως μια αρνητική πρόβλεψη η οποία όμως, αν ενεργήσουμε ορθά και με σοφία, μπορεί ν' αντιστραφεί σε κάτι όμορφο και θετικό.

Στα κείμενα τώρα, θα συναντήσουμε έργα ελεύθερου στίχου αλλά και αυστηρής φόρμας, ακόμα και στιχουργήματα (π.χ. το Μια βραδιά, που είναι πολύ ενδιαφέρον, σαν τραγούδι, όπως και το Όταν τα σύννεφα κινούνται) αλλά και πεζοποιητικά ή μικρά πεζά.
Τούτη η εποχή δεν είναι για ποιήματα
Είναι πεδίο μάχης
Γενικά, θα βρούμε βάρος σε όλο αυτό, συνέπεια και νοηματική συνέχεια, ωραία μηνύματα και έναν δημιουργό υπέρμαχο της φύσης, άρα της ζωής (αγαπημένη η Ραψωδία Τ), που αφήνει μέσω αλληγορικής σύνταξης ή υπογείως και το κοινωνικό ή το πολιτικό του σχόλιο. Θα βρούμε τις ραψωδίες, που μας έχει υποσχεθεί το εξώφυλλο, και πολύ φως. Και μη νομίζετε ότι το φως του είναι πάντα «ορατό», είναι όμως ουσιώδες και χειροπιαστό· για παράδειγμα όταν γράφει τον (σχεδόν) πλεονασμό «φωτεινό φωνήεν».
Το ποίημα, ως πνευματικό εργαλείο του ανθρώπινου νου, συμμερίζεται την ανθρώπινη μοίρα.


O Βασίλης Ν. Πης γεννήθηκε στην Κω το 1963. Μετά τις ημιτελείς σπουδές του στην Ιταλία, επέστρεψε στην Ελλάδα κι εργάζεται στον Δήμο της Κω. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί στη «Βιβλιοθήκη» της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, στη γαλλική εφημερίδα L’ Humanité, στην εφημερίδα «Νέον Φως» της ελληνικής κοινότητας Καΐρου, στα λογοτεχνικά περιοδικά Περίπλους, Έκφραση Λόγου και Τέχνης και Νησίδες, καθώς και στα ηλεκτρονικά περιοδικά Χάρτης, Ποιείν, Fractal, Staxtes, Lifo. Τα Νησιά Ι - Ραψωδίες κλιματικής αλλαγής είναι η έβδομη ποιητική συλλογή του.