Ο Προμηθέας ήταν μυθική μορφή της αρχαιότητας και το όνομά του σημαίνει «συνετός» (προ + μήτις = σκέψη). Ο Προμηθέας είναι γνωστός για την ευφυΐα του και για τις ευεργετικές του πράξεις για το ανθρώπινο είδος και γενικά θεωρείται εμπνευστής των ανθρώπινων τεχνών και επιστημών. Στο συγκλονιστικό έργο, που έγραψε ο Χρήστος Λιακόπουλος και παρουσιάζει ο ίδιος εν είδει μονολόγου, οι Τιτάνες έχουν φυλακιστεί μετά τη μάχη με τους ολύμπιους θεούς, ο Δίας έχει αναλάβει την εξουσία και οι ελάχιστοι άνθρωποι τρέμουν στριμωγμένοι σε απόκρημνα σημεία για την επόμενη μέρα τους. Ο Προμηθέας κάνει τα πάντα για να τους βοηθήσει, τους χαρίζει τη φωτιά της σκέψης και της ψυχής, τους φροντίζει, προσπαθεί να τους αναγεννήσει κι όλα αυτά τιμωρούνται με αλυσοδέσιμο του θεού και αιώνια τιμωρία: ένας αετός να τρώει καθημερινά τις σάρκες του, οι οποίες αναπλάθονται λόγω της θεϊκής του υπόστασης. Τι σημαίνει λοιπόν ελευθερία και γιατί πρέπει να τη διεκδικούμε; Θα νικήσει το καλό τελικά ή το κακό; Τι είδους αλυσίδες υπάρχουν μέσα μας και γύρω μας; Πόσο δίκαιη είναι η τιμωρία του Προμηθέα;
Ο Χρήστος Λιακόπουλος, μετά τον «Αυτοκράτορα Αδριανό», επιστρέφει μ' έναν δυνατό, μελετημένο, προσεγμένο και γεμάτο διαχρονικά νοήματα μονόλογο σε μια παράσταση φροντισμένη σε κάθε της λεπτομέρεια: από το ρούχο, τη σκηνοθεσία, τους φωτισμούς, τη μουσική, τα ηχητικά εφέ (πόση ανατριχίλα ο ήχος από το κάρφωμα και πόσο φοβιστικό το σκλήρισμα του αετού) ως το καθαυτό κείμενο και την υποβλητική ερμηνεία. Ο Χρήστος Λιακόπουλος ενσαρκώνει τον Προμηθέα και μαζί με αυτόν κάθε έννοια της ελευθερίας ανά τους αιώνες, κάθε άνθρωπο που αισθάνεται σκλαβωμένος και πρέπει να εξεγερθεί, κάθε ψυχή που παλεύει να κερδίσει τη δική της φωτιά.
Η παράσταση ξεκινάει με μια ενδιαφέρουσα θεατρική απόδοση της Τιτανομαχίας, συνεχίζει με την πάλη του Προμηθέα να βοηθήσει τους ανθρώπους στρεφόμενος κατά του πατέρα του, του Δία, και ολοκληρώνεται με την τιμωρία του θεού αλλά το φινάλε είναι μια πραγματική έκπληξη και τονίζει την αξία της θέλησης και της ψυχικής δύναμης του ανθρώπου. Η ερμηνεία του ηθοποιού είναι δυνατή, προσεγμένη και υποδειγματική ενώ στο δεύτερο μέρος, αυτό της αιχμαλωσίας, ο ηθοποιός μένει ακίνητος με τα χέρια σε έκταση χαρίζοντας λόγια συγκινητικά και παραινετικά προς τον θεατή για ενδοσκόπηση και σκεπτικισμό. Ο Προμηθέας παραδέχεται πως «ένας είναι ο νους, ο Δίας, κι εμείς οι στοχασμοί του» αλλά δεν παύει να πιστεύει στη δίκαιη διακυβέρνηση και όχι στην τυραννία, θέλει τους ανθρώπους ελεύθερους κι όχι σκλαβωμένους. Ακόμη κι ο Ερμής (με voice over) που προσπαθεί να του βάλει μυαλό ακούει τα σκολιανά του: «νιόβγαλτο απ' τ' αβγό κοκόρι!». Αγωνίζεται να φτιάξει νέους ανθρώπους από χώμα και νερό: «Η θέλησή μου έδωσε στην άβυσσο κορμί και πρόσωπο στο χάος», διαπιστώνει όμως πως τους λείπει η φωτιά της ψυχής, γι' αυτό και τους τη χαρίζει, εξ ου και τιμωρείται.
Το κείμενο είναι αποτέλεσμα συνεχούς μελέτης και έρευνας του Χρήστου Λιακόπουλου που έχει επηρεαστεί από τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου, τον Προμηθέα Λυόμενο του Πέρσι Σέλεϊ, τη φιλοσοφία του Νίκου Καζαντζάκη κ.ά. κι όλα αυτά τον οδήγησαν να γράψει τον Προμηθέα Εσταυρωμένο, ένα άρτιο κείμενο γεμάτο διαχρονικά μηνύματα και σκέψεις γύρω από την ελευθερία, την αξιοπρέπεια, την αυτάρκεια του ανθρώπου και άλλες φιλοσοφικές απόψεις που δε βαραίνουν όμως ούτε κουράζουν, αντίθετα, χάρη στις μικρές ανάσες που χρειάζεται ο ηθοποιός κατά την ερμηνεία του, γίνονται εύληπτα και κατανοητά από τους θεατές που τα ενστερνίζονται και μπαίνουν σε προβληματισμούς απέναντι στη σημερινή κοινωνία.
Αυτό είναι άλλο ένα σημαντικό πλεονέκτημα του έργου, μιας και ο αθάνατος Προμηθέας γίνεται μάρτυρας της θηριωδίας των παγκόσμιων πολέμων του 20ού αιώνα κι αυτό τον πληγώνει γιατί δεν παύει να αγαπάει τους ανθρώπους: «Ένα φόβο έχω, μην ξεφύγουν οι άνθρωποι από τον ορθό τον δρόμο.». Τα λόγια που χρησιμοποιεί ο ηθοποιός είναι ποιητικά και ταυτόχρονα ρεαλιστικά, γεμάτα με καλολογικά στοιχεία («θειαφένια μυρωδιά του κεραυνού», «οι γκρεμοί αχνίζανε» κ.ά.) και διαχρονικές αλήθειες: «Βαρύ το πεπρωμένο και ασύντριφτη η δύναμή του.».
Ελευθερία λοιπόν, «η πιο μύχια λαχτάρα της καρδιάς μας», που «δεν έρχεται απ' έξω. Είναι δαίμονας εντός μας. Είναι καρπός δέντρου που ωριμάζει αργά με πόνο και δάκρυ. Μόνο ένας καρπός μπορεί να δώσει την ελευθερία, ο εαυτός μας». Αυτό πρεσβεύει η νέα θεατρική εμφάνιση του Χρήστου Λιακόπουλου, την ελευθερία και την πίστη στη δική μας προσωπικότητα, στις δικές μας δυνάμεις, στην αυτάρκειά μας.
Μια δυνατή ερμηνεία με σωστές ανάσες και σκηνοθεσία, μελετημένη από την αρχή ως το τέλος, βάζει σε σκέψεις, προβληματίζει αλλά και λυτρώνει όταν έρχεται το τέλος.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
