Η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων οργάνωσε μια διαφορετική ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του φωταερίου στον Κεραμικό και χάρη στον υπέροχο ηθοποιό Χρήστο Χριστόπουλο έμαθα πώς λειτουργούσε το εργοστάσιο αερίου που τώρα έχει μετατραπεί σε χώρο πολιτισμού, πώς παραγόταν το φωταέριο, σε τι χρησίμευε, πώς ήταν η κατάσταση μέσα στο εργοστάσιο και γύρω από αυτό και πολλά άλλα. Είναι μια έξυπνη performance και μια «παράσταση» εντελώς διαφορετική από όσες έχω δει ως τώρα.
Από τον χώρο των φούρνων στους ατμολέβητες, από τα γραφεία της διοίκησης στους χώρους μέτρησης πίεσης κι από κει στο ιατρείο, στους αεριοθαλάμους και όπου αλλού μπορείτε να φανταστείτε ξεναγηθήκαμε προσκεκλημένοι του Φρανσουά Θεοφίλ Φεράλντι, του Τζιοβάνι Μπατίστα Σερπιέρι, του Νίκου από τη Νάξο, του Φάνη του φανοκόρου, του Φώτη, του Δρόσου, που δροσίζει τους σωλήνες του γκαζιού για να μη φτάνει σε υψηλές θερμοκρασίες (φυσικά χρησιμοποιεί το άφθονο νερό του Ηριδανού που διασχίζει την περιοχή), του Γιάγκου Παπαδόπουλου, περσόνες που υποδύεται με μαεστρία, επιδεξιότητα και ταλέντο ο Χρήστος Χριστόπουλος. Μάλιστα δεν είναι μόνο το φωταέριο που αποφέρει κέρδος αλλά και τα παράγωγά του, η αμμωνία, η ναφθαλίνη και η πίσσα, που πωλούνται στις αντίστοιχες βιομηχανίες και εταιρείες (όχι, το υδρόθειο δεν το θέλει κανείς, εκτός κι αν του αρέσει η μυρωδιά του κλούβιου αβγού), επομένως το εργοστάσιο ήταν μια αεικίνητη κυψέλη παραγωγής διαφόρων πραγμάτων. Με ελάχιστα μέσα ένδυσης του ηθοποιού, με ποικίλες εκφράσεις και ερμηνείες ταξιδέψαμε πίσω στον χρόνο, γνωρίσαμε πλούσιους ιδιοκτήτες και εμπόρους αλλά και μεροκαματιάρηδες εργάτες που δε θέλουν να πάρουν άδεια γιατί θα χάσουν ημερομίσθια, διασκεδάσαμε με τις ατάκες από διαφημίσεις της εποχής που προωθούσαν τη χρήση του φωταερίου στην καθημερινή ζωή και στο τέλος αποχαιρετήσαμε με έναν ευρηματικό μονόλογο, που ταιριάζει το χτες με το σήμερα· το εργοστάσιο γκαζιού που έκλεισε οριστικά το 1984.
Αγάπησα όλες τις μορφές, που ενσαρκώνει ο ηθοποιός, δε γίνεται όμως να μη σταθείς λίγο παραπάνω στον Νίκο από τη Νάξο που μένει στην οδό Περσεφόνης και μας δείχνει πώς καίγεται ο λιθάνθρακας και πώς γεννιέται το φωταέριο ή στον Φώτη, την επόμενη γενιά εργατών που χρησιμοποιεί επιτέλους μηχανικό φτυάρι αλλά οι συνθήκες εργασίας και υγιεινής εξακολουθούν να είναι απάνθρωπες. Ο Φάνης, ο φανοκόρος, από την άλλη είναι ένας μειλίχιος άνθρωπος, με καθορισμένο δρομολόγιο (πρώτα φωτίζει την οδό Μητροπόλεως για να φωταγωγηθεί η εκκλησία, μετά την Πανεπιστημίου για να μπαίνουν οι πλούσιοι πελάτες στα καταστήματα, με ελάχιστες αποκλίσεις, αφού όλα έχουν οριστεί από τον δήμο Αθηναίων και τη διοίκηση του εργοστασίου) και με λαχτάρα να γευτεί μία φορά τον χρόνο λίγη από τη σοκολάτα που παράγει το διπλανό εργοστάσιο. Ο ηθοποιός, που ερμηνεύει όλες αυτές τις περσόνες, είναι δεξιοτέχνης, ταλαντούχος, ευρηματικός, παίζει έξυπνα με το κοινό και προς τιμήν του δεν έμαθε απλά κάποια λόγια για να κάνει μίνι παραστάσεις σε κάθε σημείο ενδιαφέροντος που σταματάγαμε αλλά είχε και σφαιρικές γνώσεις γύρω από τον χώρο του εργοστασίου, την ιστορία και τις μεθόδους παραγωγής του αερίου και πολλά άλλα, κάτι που δείχνει πόσο πολύ έχει μελετήσει τον ρόλο του σε επαγγελματικό επίπεδο αλλά και πόσο πολύ ενδιαφέρεται σε προσωπικό επίπεδο για γνώση και πληροφόρηση.
«Ποιος κρατάει το φανάρι», λοιπόν· μένει να το ανακαλύψουν οι θεατές-συμμετέχοντες σε μια βιωματική, εντελώς πρωτότυπη και διαφορετική ξενάγηση σ' ένα από τα σημαντικότερα μνημεία βιομηχανικής ιστορίας της Αθήνας, τον χώρο του εργοστασίου φωταερίου. Γνώση και παιχνίδι, χιούμορ και συγκίνηση δημιουργούν μια αξέχαστη εμπειρία, που χαρίζει απλόχερα ένας ταλαντούχος νέος άνθρωπος με σφαιρικές γνώσεις και υποκριτική δεινότητα.
Μακάρι η performance αυτή να αποκτήσει πιο μόνιμο χαρακτήρα γιατί αξίζει να τη ζήσουν όλοι!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου