koukidaki: Ο φίλος μου ο Ντοστογιέφσκι

Δήμητρας Παπαδοπούλου

Τι κοινό θα μπορούσε να συνδέει έναν «Νεοέλληνα» με τον κορυφαίο μυθιστορηματογράφο Φ. Ντοστογιέφσκι;

Η θεατρική διασκευή της Δήμητρας Παπαδοπούλου αποπειράται να δώσει εξηγήσεις για την ιδιότυπη αυτή συσχέτιση...

Ο ήρωας της παράστασης, είναι ο άνθρωπος της διπλανής μας πόρτας. Η καλοπληρωμένη δουλειά του, το καλό σπίτι και το ακριβό αυτοκίνητο είναι τα προϊόντα της ευημερίας και οι προϋποθέσεις της αναγνώρισης του ως «επιτυχημένου» μέλους της κοινωνίας μας. Οι μετανάστες και οι κακόφημες γειτονιές πλήττουν την αισθητική του, ενώ απαραίτητο αξεσουάρ-επιβεβαίωση της ανδρικής του ταυτότητας... η Εύα, μια αιθέρια ύπαρξη. Όλα αυτά προ κρίσης...

Χειρότερο εφιάλτη δεν θα μπορούσε να ζήσει ο ήρωας μας. Θύμα της οικονομικής κρίσης ζει, πλέον, σε ένα υπόγειο στον Αγ. Παντελεήμονα χωρίς δουλειά και χωρίς τη συνοδεία του μέχρι πρότινος «status» του, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Μοναδική του συντροφιά, τα τεράστια χρέη του και ένα βιβλίο που έπεσε τυχαία στα χέρια του. «Το όνειρο ενός γελοίου». Διαβάζοντας το συνειδητοποίει πόσο μάταιη και αδιέξοδη ήταν η ζωή του και πόσο «γελοίος» μπορεί να θεωρείται όποιος στηρίζει την ευτυχία του στα υλικά αγαθά και τις εφήμερες απολαύσεις. Ακόμα, την οδύνη που μπορεί να νιώσει κάποιος όταν έρχεται αντιμέτωπος με τη «γελοιότητα» που κάποτε όριζε ως «ευτυχία». Ένας τέτοιος άνθρωπος καλείται είτε να επαναπροσδιορίσει τη ζωή του, είτε να παραιτηθεί από αυτή. Ακόμα και να της δώσει οριστικό τέρμα...

Ένα ερώτημα τον βασανίζει όσο τον παρακολουθούμε επί σκηνής και συμπάσχουμε με το δράμα του. «Να ζει κανείς ή να μη ζει;» Την απάντηση τελικά τη βρίσκει μόνος του με τη βοήθεια του πολύτιμου φίλου του Ντοστογιέφσκι. Τελικά οι μετανάστες δεν φαντάζουν τόσο αποκρουστικοί, οι πλατείες αποκτούν χρώμα και η ζωή νόημα, αφού η ανιδιοτελής αγάπη λειτουργεί ως αντίδοτο για όλες τις απώλειες.

Ένα έργο για τη ζωή, βγαλμένο από την ίδια τη ζωή. Ίσως μετά το τέλος της παράστασης ο γείτονας σάς φανεί λιγότερο ενοχλητικός, η φασαρία της γειτονιάς περισσότερο υποφερτή, τα προβλήματα πιο εύκολα αντιμετωπίσιμα, τα εμπόδια όχι και τόσο ανυπέρβλητα. Έστω και για λίγο...