Γένος και είδος ιστορίας
Υπάρχει η αντίληψη ότι τα ίδια συνέβαιναν κι άλλοτε με τους νέους. Τη διαφορά τη δημιουργεί η προκατάληψη των μεγάλων κατά των νέων, που πάντα τους κατηγορούσαν: Είτε για ν' αποσείσουν τις ευθύνες οι πρωτογενείς ένοχοι, οι μεγάλοι, είτε από αφέλεια, είτε από την ακάλυπτη αδυναμία και χτυπητά αρνητική συμπεριφορά των νέων –γλώσσα, εμφάνιση, ιδέες ανώριμες...–, που γίνονται εύκολος και πρόχειρος στόχος.
Πραγματικά, η όποια ιστορία είναι γένος και είδος συγχρόνως. Αναγεννιέται κάθε τόσο αλλά και έχει την ιδιαιτερότητά της.
Σύγκρουση των γενεών
«Η σύγκρουση των γενεών με τις σχετικές κατηγορίες ανήκουν στα επαναλαμβανόμενα φαινόμενα της ιστορίας. Έχει την εξήγησή της –βιολογική, ψυχολογική, πνευματική– και τη διέξοδό της, τη λύση της σύγκρουσης των ηλικιών, όπως κάθε σύγκρουσης, για να μη γίνει κόμπλεξ. Ύστερα από δέκα είκοσι χρόνια οι άστατοι, αγενείς, επαναστάτες νέοι μεταμφιέζονται σε συντηρητικούς οικογενειάρχες, υπεύθυνους πολίτες κ.λπ. Ενώ η κοινωνία των μεγάλων έτσι κι αλλιώς, άμεσα ή έμμεσα, υφίσταται τις επιδράσεις από το επαναστατικό ή το πνεύμα πρωτοτυπίας των νέων.»
Το παιδί σας γίνεται έφηβος, Λαμιράλ - Ριπώ
Χάσμα γενεών
«Το χάσμα των γενεών», όμως, είναι πρωτοφανές στην ιστορία. Δημιουργεί απόσταση συχνά αγεφύρωτη, χωρίς να υπάρχει διαφωνία στις ιδέες –άλλωστε απουσιάζουν κι από τις δυο μεριές οι παλιές και νέες ιδέες για να συγκρουστούν. Υπάρχουν νοοτροπίες εργασίας και διασκέδασης, ευθύνης κι ανευθυνότητας, συνέπειας κι ασυνέπειας...
Τεχνοκρατία, κερδοσκοπία, μηδενισμός.
Φυσικά η κοινωνία των μεγάλων δούλεψε άμεσα ή έμμεσα γι' αυτό. Είτε οι ίδιοι αμέλησαν την αγωγή των παιδιών, δίνοντας ένα παράδειγμα ανευθυνο-υπεύθυνων. Είτε με τη λατρεία τους στην τεχνική, το πνεύμα τεχνοκρατίας και κερδοσκοπίας, που τους διακρίνει, έδωσαν την πρώτη θέση στις ανέσεις, στην απληστία, στον ευδαιμονισμό, οπότε και οι νέοι, απόλυτοι κι άπειροι, πήραν την κατεύθυνση μιας ζωής χωρίς νόημα. Από εδώ και τα πρωτοφανή στην ιστορία ναρκωτικά, η παντοειδής βία, η αποξένωση, το έγκλημα, ακόμα κι ανηλίκων, οι παντοειδείς διαστροφές –χωρίς δύναμη αντίδρασης ή αντιμετώπισης.
Φυσικές αντιφάσεις
Άσχετα από το τι γίνονταν τις παλιές εποχές –αρχαία, μεσαιωνική, αναγέννησης– που, οπωσδήποτε, δεν αποδίδεται με ρητά, απ' όπου λείπουν οι ιδιαίτερες τότε συνθήκες, συνέπειες, αλλά και το περιεχόμενο των λέξεων (απειθαρχία, ασέβεια, οκνηρία... των νέων). Εν τούτοις όμως τότε το ανθρώπινο πρόσωπο, η φύση, το περιβάλλον σώζονταν και λειτουργούσαν παρά τις όποιες φυσικές ή κοινωνικές αντιξοότητες.
Σύγκριση νέων
Η σύγκριση όμως των νέων –άρα και της κοινωνίας μας!– ίσως και μέχρι το 1970 περίπου και των νέων των τελευταίων είκοσι τριάντα χρόνων είναι καταθλιπτική. Ούτε να γράψουν, ούτε να μιλήσουν γνωρίζουν! Ικανότητες κριτικές, συνδυαστικές, συγκριτικές, αξιολόγησης, ιεράρχησης, ανάληψης ευθυνών, χαμηλές έως ανύπαρκτες.
Παιδεία ευθύνης κι αγώνα;!
Το δημοσίευμα του «Κόσμου της Ελληνίδος» από ένα σημειωματάριο με τίτλο «Τα ίδια ήταν κι άλλοτε», με σχολιασμό που προσπαθεί να διαιτητεύσει μεταξύ κατηγόρων και κατηγορουμένων, δεν βοηθάει τον Έλληνα ν' ανησυχήσει, να ξυπνήσει –απλά τον παραπέμπει στη χριστιανική ελπίδα, τη θεία Πρόνοια, δηλαδή γι' αυτόν... να γυρίσει από τ' άλλο πλευρό! Έχει ο Θεός! Μήπως όμως η επίκληση είναι για τα ελλείποντα; Για ό,τι δεν κατορθώνουμε ύστερα από ειλικρινή και συστηματική προσπάθεια και όχι για να κατοχυρώνει την τεμπελιά μας;! Αυτό το καυτό ερώτημα που έκανε τον ρεαλιστή παιδαγωγό Αλέξανδρου Τσιριντάνη να γράφει: «O χριστιανός πρέπει ν' αποβάλει κάθε ραστώνη και ν' αγωνισθεί με τρία όπλα: Τη μελέτη, την εργασία, τη θυσία.».
Κοινωνική ευθύνη;
Γιατί η κοινωνική ευθύνη των χριστιανών σε επίπεδο ηγετικό και αποφασιστικό είναι απλά ανύπαρκτη... Μια και από μακριά βλέπει την κοινωνία κι εξωπραγματικά· με αφ' υψηλού εντολές, την αντιμετωπίζει...
Ήβη Σταυροπούλου
Γενική Γραμματέας ΕΛΒΙ, Απόφοιτη Ελληνικού Κέντρου Αγωγής
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Η συνοδευτική εικόνα είναι επιλογή της Λέσχης. Πηγή: in.gr