Τρία νέα βιβλία, που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Βακχικόν, αφήνουν το σημάδι τους στα ελληνικά γράμματα.
Η Κατερίνα Λιάτζουρα, ήδη γνωστή μου μέσα από τα βιβλία της Αποκαΐδια ηθικής και Η κρεμμυδαποθήκη, βρίσκεται πίσω από την ποιητική συλλογή Λευκοί νάνοι, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βακχικόν όπως και τα προηγούμενα. Σε αυτές τις σελίδες, όλα ξεκινούν από πολύ πολύ πίσω, από το Big Bang, που δημιούργησε τον πρώτο γαλαξία, για να προχωρήσει σε κάθε στάδιο εξέλιξης ώσπου να συναντήσει τον εαυτό της, τη δική της ύπαρξη-εμφάνιση στον ρου του χρόνου και πέρα από αυτή σε ό,τι άλλο θα υπάρξει/έρθει.
Μια χειμαρρώδης γραφή αποτελούμενη από καταρράκτες στίχων με νέα ματιά (κρατήστε το αυτό, θα το δούμε και παρακάτω), σύγχρονη και μοντέρνα μανιέρα. Μακριά από στερεοτυπικές δεσμεύσεις ή νόρμες ή μορφές και πραγματικά απελευθερωμένη από κάθε «αλυσίδα» η κυρία Λιάτζουρα δημιουργεί ένα άκρως ενδιαφέρον πόνημα –ίσως το πιο προσωπικό της βιβλίο– που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και βιογραφία (μαζί).
Οι σημειώσεις στο τέλος είναι χρησιμότατες και αφήνουν και μια στάλα γνώσης, δίπλα σε τούτη την εμπειρία, βοηθώντας παράλληλα τον αναγνώστη στην αφομοίωση όλων των «αποχρώσεων».
και έπειτα∙με τούτο δω το ποίημαδεν θα διεκδικήσω καμιά πρωτοτυπίαγια μένα, τον Μαμωνά και τη malaise du siècle∙σαδιστική εξάλλου ήταν πάντοτεη φλέβα του ειδώλουσαν αντάμωνε το μαύρο με τον χρυσόκαι το θειάφι με το φυτίλιντενεκέδες κοσμοκαλόγεροι, Εαυτούληδες της πόληςζυγίζουν νευρόσπαστα τη νοερή αξίαμέσα στην ασάφεια του χρόνουκαι πυκνώνουν και πυκνώνουν ολοέναστα πέπλα της αρέναςΠάμπολλες οι αλήθειες, κι εσύ δεν γνώρισες καμία;Γιγαντώθηκες στη λογική, ποιο να’ ναι το σημάδι;Στον πύργο της Βαβέλ σκαρφάλωσεςστον ουρανό και στον βωμόκαι πιο πάνω και πιο πάνω και όλο πιο πάνω θέλησεςτην πτώση να αποφύγειςμα, εκείνο το φρούτο άλλοτε, μήλο κόκκινο δεν ήταν;
Η μαντική μηχανή και άλλες καθημερινές συγκινήσεις του Αλέξανδρου Βαλκανά είναι μια συλλογή μικροδιηγημάτων (νανοδιηγημάτων κατά άλλους) αλλά αν δεν σας αρέσουν οι υποκατηγορίες ας πούμε ότι είναι μια συλλογή μικρών πεζών. Στα μικρής φόρμας αυτά κείμενα θα βρούμε στιγμές, συμβάντα, εικόνες, μνήμες... όλα συμπυκνωμένα σε έκταση και στη χρονική διάρκειά τους. Όμως θα συναντήσουμε και θρύλους ή μύθους, περιπτώσεις μεταφυσικών στοιχείων και αλληγορίες κ.ά. Θα συναντηθούμε με μια σύμπτωση, μια εντυπωσιακή τρύπα, ένα μυγάκι, μια κλωστή, μια θολή ανάμνηση, ένα ξι, μια κοχυλόπιτα, ένα ταξίδι κουρελού και άλλες συνθήκες κι ανύποπτους ήρωες· όπως και με τη μαντική μηχανή του τίτλου. Η εστίαση του συγγραφέα πέφτει πάνω σε αντικείμενα που τα διαχειρίζονται άνθρωποι ή σχετίζονται άμεσα με αυτούς –παρά στα ίδια τα πρόσωπα– ή προσωποποιεί αντικείμενα, ζώα και άλλα άψυχα (όπως μια εποχή για παράδειγμα).
Τα λεξικά είναι καταψύκτες, που διατηρούν τις λέξεις φρεσκοκατεψυγμένες.
Ένας νέος τρόπος θέασης του κόσμου είναι, από έναν ευφάνταστο συγγραφέα που αγαπά τις αναγνωστικές εκπλήξεις, τα απρόοπτα συμβάντα, τις απρόσμενες καταλήξεις, τους συμβολισμούς και τα υποδόρια μηνύματα. Το αστικό τοπίο (μιας) μεγάλης πόλης πρωταγωνιστεί ενώ αρκετές είναι και οι αναφορές σε θέματα σχετικά της συγγραφής: βιβλίο, μυθιστόρημα, λήμμα, γραφιάς κ.λπ. Κάποιες ρίμες, που δημιουργεί συντάσσοντας, δίνουν στιλ και ύφος όμως το κυρίαρχο όλων αποτελεί η συνείδηση των θλιβερών ματιών-εξομολογήσεων-καταθέσεων και το δράμα που κουβαλούν.
Σε κάθε περίπτωση, το βιβλίο αποτελεί τροφή για σκέψη και φέρει προεκτάσεις πολλαπλών σημείων πέρα της πρώτης αναγνωριστικής ή επιφανειακής ανάγνωσης.
Μηχανές που μαντεύουν το μέλλον, λέξεις που αναζητούν έναν τόπο να αναπαυτούν, σπίτια με τα μάτια ερμητικά κλειστά, καπέλα που ταξιδεύουν και άλλες καθημερινές συγκινήσεις συνθέτουν ένα σύμπαν από σαράντα μία μικρές ιστορίες, όπου το παράδοξο συστήνεται ως πραγματικό. Και όπως στην περιπέτεια της ζωής αέναα το ευτράπελο συνυφαίνεται με το δραματικό, η απάντηση στο παράλογο τείνει στη σιωπή. Τότε, αναλαμβάνουν τα αντικείμενα να διηγηθούν τις ιστορίες που οι άνθρωποι αδυνατούν να πουν.
Η Ανδρομάχη Μασούρου, μια νεοσύστατη –εκδοτικά– δημιουργός που υπογράφει τη συλλογή Αντάρα, ακολουθεί έναν πιο περιγραφικό δρόμο ποιητικής έκφρασης μέσω του οποίου εξερευνά τον εαυτό, το «είναι», το «ποιος είμαι» αλλά και τον κόσμο γύρω της. Μιλάει για την απουσία και την απώλεια, για τις εσωτερικές πληγές του ανθρώπου και για την επούλωση, το γιατρικό (τους). Γίνεται φιλοσοφική, υποστηρικτική και συμβουλευτική εστιάζοντας στην καρδιά (και στα άλλα όργανα), στο παιδί (αρχή του βίου και εκκίνηση της πορείας), στο όνειρο και στον έρωτα –φυσικά– για να καταλήξει σε μια καίρια προστακτική: Ζήσε.
Διαβάζεται εύκολα κι απευθύνεται σε όλους.
Μα κάθε λαβύρινθος θέλει την άκρη του,Κάθε μίτος την Αριάδνη του.Κάθε Μινώταυρος τον Θησέα του.Κάθε πόρτα το κλειδί της.Και κάθε τέρας τον φόβο σου.[...]Κι όσο ανεβαίνει ο άνθρωπος, τόσο το τέρας βγάζει φτερά.Και γίνεται άγγελος.
