Μετά την τριλογία της Ευτοπίας, και το Οι τρεις τους, η Άννη Παπαθεοδώρου επιστρέφει εκδοτικά με το νέο της μυθιστόρημα, Όπου και να 'σαι, θα σε βρω!, που κυκλοφόρησε από την Άνεμος εκδοτική. Η αγαπημένη συγγραφέας μάς προσφέρει ένα ακόμη fantasy –το είδος που προτιμά μάλλον– με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας και δυστοπίας.
Στην υπόθεση: Η Ήβη, μια νέα γυναίκα που έχει μεγαλώσει με τις αρχές της Νέας Κοινωνίας –σε έναν μελλοντικό χρόνο– συμμετέχει σε μια ερευνητική επιτροπή επιστημόνων η οποία καλείται ν' αναζητήσει τα αίτια που προκάλεσαν επιδημικό ύπνο στα παιδιά μιας Δομής. Η ίδια είναι ένθερμος υποστηρικτής της Νέας Κοινωνίας όμως συνειδητοποιεί πως έχει πλανηθεί, πως η αλήθεια δεν είναι εκείνη που έχει γνωρίσει ή που της έχουν διδάξει και πως βασικά στοιχεία της κοινωνικής δομής, όπως η ασφάλεια των πολιτών και η ψυχική υγεία, αποδομούνται ή καταρρέουν.
Η συγγραφέας έχει δομήσει έναν κόσμο πάνω στον κόσμο μας, δηλαδή έχει οραματιστεί μια πιθανή προέκταση αυτού που ξέρουμε ή ζούμε σήμερα ή ζήσαμε στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, δημιουργώντας μια ακραία (προφανώς) μα αληθοφανής συνθήκη. Πρόκειται για αστικό, κοινωνικό μυθιστόρημα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και κλειστού χώρου καθώς οι δράσεις, ως επί τω πλείστον, γίνονται εσωτερικά μέσα σε κτήρια.
Ανέφερα τη λέξη «δυστοπία» παραπάνω διότι βλέπουμε τον άνθρωπο τελείως αποξενωμένο. Μια οικειοθελής απομόνωση για λόγους υγείας(!;), προόδου(!;), ασφάλειας(!;) κ.ο.κ. και μια ολοκληρωτική απομάκρυνση που επιβάλλει να αποφεύγονται όλες οι επαφές αλλά και κάθε κοινωνική συναναστροφή. Γνωρίζουμε μια κοινωνία όπου καθένας είναι πραγματικά μόνος του, πορεύεται χωρίς οικογένεια ή φίλους ενώ ακόμα και απλές καθημερινές ανάγκες (όπως η σίτιση) είναι προκαθορισμένες κι επιβλέπονται ανά πάσα στιγμή. Προφανώς, μια τέτοια ζωή είναι ασφυκτική για τη δική μας γενιά, όμως ακολουθώντας το σκεπτικό του βιβλίου και την ιστόρηση καταλαβαίνεις πως δεν μπορείς και ν' αποκλείσεις το ενδεχόμενο, κι αυτό το αίσθημα είναι που δημιουργεί κάτι σαν φρίκη.
Η φιλία δεν έχει λόγω ύπαρξης στη Νέα Κοινωνία.Οι σχέσεις ήταν απαγορευμένες αφού χαρακτηρίστηκαν τρομακτικά επικίνδυνες.Τόσο ο έρωτας όσο και κάθε συναίσθημα δεν ήταν παρά μια διαταραχή.
Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε πέντε μέρη. Το πρώτο από αυτά είναι το αναγνωριστικό, το μέρος όπου γίνεται η παρουσίαση αυτής της εποχής (γράφω «εποχής» γιατί όπως προείπα ο κόσμος της κυρίας Παπαθεοδώρου αποτελεί μια προέκταση του δικού μας κόσμου) κι όπου θα μάθουμε τον τρόπο με τον οποίο έχει δομηθεί η Κοινωνία και το σκεπτικό. Σε αυτό το μέρος μην περιμένετε δράση. Η ενέργεια και η κίνηση θα έρθουν παρακάτω στο κύριο μέρος της πλοκής. Να περιμένετε όμως μια ενδιαφέρουσα εξιστόρηση με καλή ροή λόγου που περιγράφει γλαφυρά αυτόν τον κόσμο, σφαιρικά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η συγγραφέας αναλύει σε ένα θεωρητικό υπόβαθρο τη συνθήκη της, όπως και ότι γίνεται σκεπτικιστική ενώ παραμένει φιλοσοφική σε όλη την έκταση.
Έτσι, έχουμε μια ηρωίδα που γαλουχείται μέσα σε μια κοινωνία απομόνωσης, που δεν επηρεάζεται από θρησκοληψίες (δεν υπάρχουν θρησκείες και θεοί άρα δεν υπάρχουν Γραφές να μιλούν για οικογένεια, φίλους, συνάνθρωπο κ.ο.κ.) ή προκαταλήψεις (αφού τίποτα δεν παρεκκλίνει από τη «φόρμα») ή προληπτικά άτομα –εν τω συνόλω– και πιστεύει μονάχα στην επιστήμη, στη γνώση και στη λογική –εκείνης της λογικής όμως που προέρχεται ως συνέπεια της επιστήμης που γνωρίζει και της γνώσης που έχει διδαχθεί. Επίσης, είναι πεπεισμένη ότι είναι πολύ τυχερή που είχε γεννηθεί αυτήν την εποχή και όχι κάποια άλλη περίοδο, κάποτε στο παρελθόν και ότι η ζωή είναι μια προσφορά στο σύνολο. Και ποιο το αντάλλαγμα γι' αυτήν την προσφορά; Η ασφάλεια και η προστασία. Τέλος, όταν αναρωτιέται τι έχει να περιμένει στη ζωή θα πει ό,τι είχαν να περιμένουν οι άνθρωποι: να την ολοκληρώσει με επιτυχία.
Ξεκάθαρα απουσιάζει κάθε συναίσθημα (που θα μπορούσε να προκαλέσει παρεκκλίσεις), έχουμε μια στείρα λογική όπου καθένας έχει μια εργασία να εκτελέσει, ένα καθημερινό πρόγραμμα ν' ακολουθήσει και τίποτα άλλο και ουσιαστικά βλέπουμε έναν ρομποτικό βίο όπου ακόμα και ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου είναι προδιαγεγραμμένος, τρόπον τινά.
Από το δεύτερο μέρος ξεκινά η δράση και η πλοκή και από εδώ κι έκτοτε έχουμε ουσιαστική πρόοδο στην ιστόρηση. Στο τρίτο μέρος οι εξελίξεις είναι μεγάλες και έρχονται οι συνειδητοποιήσεις και οι αλλαγές. Πώς φτάσανε όμως εδώ; Θα καταφέρει αυτός ο κόσμος να ζήσει ανθρώπινα; Ο άνθρωπος έχει ξεχάσει ν' αγαπά; Και τι θα συμβεί στα παιδιά; Τι θα επιλέξουν τελικά και με ποιο κόστος; Ερωτήματα που θα απαντηθούν αν διαβάσετε το βιβλίο.
Γενικά, πρόκειται για αξιολογότατο μυθιστόρημα φαντασίας που δημιουργεί μια μελλοντική εποχή του κόσμου μας. Η αίσθηση αυτή δίνει στο πόνημα μια τρομαχτική απόχρωση αλλά, από την άλλη, δείχνει γιατί οι ακραίες παρεμβάσεις είναι εύκολο να αποτύχουν –ωστόσο εν καιρώ και όχι άμεσα. Εξετάζει όμως τον άνθρωπο στη ρίζα του και προβάλει τα αρχέγονα υλικά που τον αποτελούν.
Θα ήθελα να κρατήσω δύο φράσεις για το τέλος αλλά και γενικότερα όταν γράφει: «Η θέληση βασίζεται στην επιθυμία, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά χημική αντίδραση, παραγωγή ή μεταβολή ορμονών.» και «Οι αναμνήσεις είναι αυτό που μας συνδέει με τους άλλους ανθρώπους και μάλιστα δυνατά και αμετάκλητα.».
Υπάρχει λόγος. Υπάρχει ουσία και οραματισμός.
Βρείτε το!
