Το σουρεαλιστικό έργο της Ασπασίας Ποντίκα, «Κρατάς μυστικό;», σε σκηνοθεσία της ίδιας, παρουσιάζεται φέτος στο θέατρο Δρόμος κάθε Παρασκευή στις 21.15 ως τις 13 Ιανουαρίου 2023 ενώ έχει τιμηθεί με βραβείο σκηνοθεσίας από την AnasaArt σε συνεργασία με το θέατρο Παραμυθίας κατά το 4ο Φεστιβάλ Θεατρικού Μονολόγου. Το έργο σύμφωνα με το δελτίο τύπου: νομιμοποιεί την ονειρική κατάσταση η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη σχεδόν σε όλη τη διάρκειά του. Μυστικά που διαμορφώνουν μοιραίες σχέσεις αγάπης και μίσους οδηγούν τους ανθρώπους σε κινήσεις ματ. Ανυποψίαστοι πρωταγωνιστές με φανταστικά όνειρα και ρεαλιστικές πράξεις.
Στην υπόθεση:Ανθή - Φωτεινή - Όμηρος… Ένα τρίγωνο φιλίας, αγάπης και έρωτα σε μια δεδομένη κτηματοποίηση σχέσεων. Παρελθόν, παρόν, μέλλον γίνονται όνειρα μπερδεμένα και δεν επιτρέπουν την ελευθέρωση των πρωταγωνιστών, εγκλωβίζοντάς τους στο ενδιάμεσο. Δύο μικρά κορίτσια που μεγαλώνουν προστατευμένα, όπως προστάζει η κοινωνία τους, βγαίνουν από το ίδιο καλούπι, ανυποψίαστα. Αργότερα, μεγαλώνοντας, ανακαλύπτουν τον έρωτα, την αγάπη... Μπερδεύονται τα όνειρά τους, οι αγωνίες τους και τα θέλω τους με τα πάθη. Μπλέκονται σε τρίγωνο με ανεξέλεγκτες κινήσεις ρουά ματ, παλεύοντας το ένα να κρατήσει το άλλο κοντά του με οποιοδήποτε τίμημα, ξεφεύγοντας από τα όρια.Τι είναι τελικά η φιλία; Μέχρι πού μπορεί να μας πάει η αγάπη; Η αγάπη έχει μορφή εξουσίας; Είναι δεδομένος ο έρωτας; Το σώμα μπορεί να φωνάξει τα μυστικά; Υπάρχει επιλογή; Υπάρχει συγχώρεση;
Διαβάστε τι απάντησαν οι ηθοποιοί της παράστασης για τον ρόλο τους και το έργο ενώ στη συνέχεια θα δείτε και τι λέει η σκηνοθέτης και συγγραφέας του.
Πώς χαρακτηρίζετε τον ρόλο σας και πώς τον προσεγγίσατε;
Αλίκη Αβδελοπούλου: Θα τον χαρακτηρίσω δύσκολο. Καλούμαι να φέρω επί σκηνής μία πάσχουσα γυναίκα, που ψάχνει και βρίσκει τον λόγο, να μοιραστεί τα πάθη της. Πάντα ο τρόπος προσέγγισής μου ξεκινάει και τελειώνει στο ίδιο το κείμενο, τις λέξεις και τα νοήματα που κρύβονται ανάμεσα. Με εργαλεία τη δραματολογική ανάλυση, τη μελέτη για τους ψυχικά διαταραγμένους ανθρώπους, τον αυτοσχεδιασμό αλλά και το ένστικτο, προσπαθήσαμε και συνεχίζουμε να προσπαθούμε με την Ασπασία (η διαδικασία δεν σταματάει με την πρεμιέρα) να πετάμε κάθε περιττό και να παραμένει καθαρή η αλήθεια.
Άννυ Ευαγγέλου: Η Ανθή είναι ένα ιδιαίτερα δυναμικό κοριτσάκι. Έχει τσαγανό και αέναο πείσμα. Θέλει να ζήσει. Κατακλύζεται από ενθουσιασμό για να ρουφήξει τη ζωή. Χαρακτηριστικά εξωτερικά αταίριαστα σε σχέση με το μέσα της. Όπου είναι μια ψυχή που αναζητά αγάπη και μια θέση στον κόσμο όπου θα πάψει να φοβάται πια και κυρίως δε θα 'ναι αόρατη. Ξέρει όμως να κρύβεται πολύ καλά. Δεν επιτρέπει σε κανέναν να δει αυτή της τη μεριά. Την προσέγγισα μέσα από τις ανάγκες και τα θέλω της. Μέσα απ' τη δικιά της αλήθεια. Ένα ταξίδι ανακάλυψης του πώς η ίδια βλέπει τον κόσμο και τον εαυτό της μέσα σ' αυτόν.
Νεφέλη Πιτσή: Η Φωτεινή είναι μια ευαίσθητη κοπέλα με ενσυναίσθηση, καθαρή σκέψη, πίστη και όνειρα. Ο τρόπος που δούλεψα τον ρόλο αυτό είναι μέσω έρευνας, αναφορικά με τον τρόπο που υπάρχει, κινείται και μιλάει ένα κορίτσι της ηλικίας της με τον δικό της χαρακτήρα και οικογενειακό υπόβαθρο. Ήταν σημαντικό, επίσης, το να εστιάσω στη σχέση φιλίας που έχει με την Ανθή και που είναι ζωτικής σημασίας καθώς την επηρεάζει βαθιά.
Νίκος Τριανταφύλλου: Ο ρόλος μου, αυτός του Μαξ, δεν είναι από τους βασικούς ρόλους του έργου, όμως είναι καταλυτικός διότι είναι ο χαρακτήρας που κλείνει τις δυο πρώτες σκηνές του έργου και στην ουσία μεταφέρει τις δυο ηρωίδες του έργου στη δική τους προσωπική πραγματικότητα.
Όλγα Τσαρσιταλίδη: Όχι μόνο η Ανθή, αλλά όλα τα πρόσωπα του έργου, ακόμα και αν δεν ξεκίνησαν έτσι, κατέληξαν αντιήρωες. Έχουν πληγές που δεν κλείνουν και φόβους που τους καθορίζουν τη ζωή. Σαν να έχουν χάσει το ταλέντο στη χαρά (όπως γράφει φίλη ποιήτρια). Ζουν σε ψυχικό και φυσικό περιθώριο. Στην ουσία είναι φαντάσματα του εαυτού τους. Με σπαραγμό εξωτερικό και εσωτερικό, τουλάχιστον είναι θερμός ήρωας –σίγουρα δεν έχουν παγώσει τα συναισθήματα, που θα ήταν και το πιο τρομακτικό… Κάθε ηθοποιός παίζει με την αλήθεια του. Ή οφείλει να είναι ειλικρινής στο ψέμα του. Οι δυο μας, είμαστε δύο διαφορετικοί κόσμοι που όμως θέλουν να συναντηθούν. Συνήθως είμαι ένας άνθρωπος που ακόμα και μέσα στη συμφορά θα βρω τα καλά σημεία. Μέσα από συγκρούσεις γίνονται οι ζυμώσεις. Ανακατεύονται τα υλικά και στο τέλος ταυτίζονται. Έτσι λοιπόν αφού την περιεργάστηκα, της έπιασα κουβέντα, περπατήσαμε, τσακωθήκαμε, μισηθήκαμε, κοιμηθήκαμε μαζί, την μύρισα, την γεύτηκα, την ονειρεύτηκα... Με συνάντησε. Την ηρωίδα μου δεν θέλω να την δικαιολογήσουν αλλά να την κατανοήσουν.
Αλίκη Αβδελοπούλου: Το συγκεκριμένο κείμενο έχει τον κίνδυνο να ακουστεί υπερβολικό, βέκιο, πλουραλιστικό. Κι αυτό γιατί περιγράφει ακραία γεγονότα και όλη την ψυχολογική πορεία προς και από αυτά, με πολύ συμπυκνωμένο τρόπο. Με πολλή δουλειά πάνω στον λόγο, προσπαθώ πάντα να τον κάνω να ακούγεται σύγχρονο και αληθινό. Στο εδώ και τώρα.
Άννυ Ευαγγέλου: Προκλήσεις υπάρχουν σε όλους τους ρόλους. Καλείσαι να παίξεις επί σκηνής τη ζωή ενός άλλου ανθρώπου, με διαφορετικά βιώματα, λάθη, πάθη. Αυτό από μόνο του εμπεριέχει πρόκληση. Το ζήτημα είναι να μπορέσεις να φτάσεις στα μέτρα του εκάστοτε ρόλου χωρίς όμως να χαθεί η προσωπική σου αλήθεια. Δε μπορώ να πω ότι βρέθηκα αντιμέτωπη με τεράστιες προκλήσεις όσον αφορά την Ανθή ως ρόλο. Περισσότερο σαν αναζήτηση το αισθάνθηκα και ανατρέξιμο στην παιδικότητα. Στο πώς είναι να βλέπεις και να διαχειρίζεσαι τα πάντα γύρω σου μέσα από τα παιδικά μάτια. Ανεμελιά, άγνοια, αθωότητα.
Νεφέλη Πιτσή: Θα έλεγα πως πάντα υπάρχουν. Οι προκλήσεις είναι το αλατοπίπερο της δημιουργικής διαδικασίας. Στη δική μου περίπτωση δεν μπορώ να εστιάσω κάπου συγκεκριμένα. Ωστόσο, παραδέχομαι ότι η προσέγγιση ενός νέου ρόλου είναι πάντα μια πρόκληση και μια όμορφη, ενδιαφέρουσα διαδικασία.
Νίκος Τριανταφύλλου: Υπήρξε μία και μοναδική πρόκληση: το ότι ο ρόλος μου είναι βουβός! Αυτό είναι κάτι το εξαιρετικά δύσκολο για έναν ηθοποιό διότι με βάση τον χαρακτήρα που υποδύεται θα πρέπει να «μιλήσει» μέσω του βλέμματος και του σώματος. Όσον αφορά την αντιμετώπιση αυτής της δυσκολίας, έπρεπε να λειτουργήσω διαισθητικά, να διαβάσω καλά το κείμενο και να φτιάξω ένα δικό μου κείμενο εσωτερικό σαν Μαξ και να το επικοινωνήσω στο κοινό.
Όλγα Τσαρσιταλίδη: Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αναμετρηθούμε με τους ίδιους μας τους φόβους. Η απεύθυνση είναι ένα μέσο. Το ξεστομίζεις και αμέσως μειώνεται η έντασή του. Κάθε φράση μπορεί να είναι μια πρόκληση, πώς θα την πεις, πώς θα τη νιώσεις, πόσες ανάσες θα της δώσεις. Αναζητώ και επανεκκινώ συναισθήματα και ουσιαστική ανθρώπινη επαφή.
Πώς θα περιγράφατε την παράσταση σε μια λέξη ή φράση;
Αλίκη Αβδελοπούλου: Ως ένα σύγχρονο ψυχολογικό δράμα-θρίλερ.
Άννυ Ευαγγέλου: Αν θα έπρεπε να κλείσω όλη τη μαγεία του έργου σε μια φράση, τότε σίγουρα θα κρατούσα αυτό που είχε πει ο Όσκαρ Ουάιλντ: «Υπάρχουν δύο τραγωδίες στη ζωή. Η μία είναι όταν δεν πραγματοποιούνται οι επιθυμίες μας και η δεύτερη όταν πραγματοποιούνται.».
Νεφέλη Πιτσή: Όλη η παράσταση είναι σαν να προέρχεται από τα όνειρα και τους εφιάλτες των ηρώων και ακροβατεί μεταξύ αλήθειας και φαντασίας. Αν επέλεγα μια φράση θα ήταν μια ατάκα του έργου: «Τι είναι αληθινό;».
Νίκος Τριανταφύλλου: Η τιμωρία της προδοσίας.
Όλγα Τσαρσιταλίδη: Τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται.
Πώς σας ήρθε η ιδέα;
Ασπασία Ποντίκα: Γεγονότα οικείων ανθρώπων, σχέσεις αγάπης, κτητικότητας δημιούργησαν εσωτερικές συγκρούσεις, αυτά που συμβαίνουν στη διπλανή ή στη δική μας πόρτα, ήταν η αιτία να δημιουργηθεί αυτή η ιδέα.
Τι πραγματεύεται το έργο;
Α.Π.: Πραγματεύεται την αγάπη, τη φιλία, τον έρωτα και πόσο ευάλωτοι μπορούν να γίνουν οι άνθρωποι απέναντι στα πάθη τους, τους εφηβικούς φόβους ξορκίζοντάς τους στο να μη γίνουν πραγματικότητα. Τρεις πρωταγωνιστές αναβιώνουν ολοκληρωτικά όλες τις βασανιστικές στιγμές μέσα από μία δράση ενός πολύπλοκου παρελθόντος. Η Φωτεινή αρνείται την ελευθερία στη φίλη της Ανθή με αφορμή μίας επιστολής, που πυροδοτεί την εξέλιξη. Έτσι αρχίζει η αποκάλυψη γεγονότων με έναν μονόλογο όπου η ηρωίδα τραγικά δηλώνει την αγάπη και την προδοσία, με πολλές ανατροπές. Βλέπουμε επίσης την κορύφωση των φίλων και των συζύγων που θυσιάζουν ο ένας τον άλλον.
Τι θέλετε να κρατήσει ο θεατής στο τέλος;
Α.Π.: Όταν γράφω ένα έργο, θέλω να βάλω σε σκέψη και προβληματισμό τον θεατή. Να θίξω κοινωνικά, ηθικά, καθημερινά ζητήματα χωρίς όμως να πω το πρέπει ή το δεν πρέπει. Παράλληλα θα ήθελα να ξαναθυμηθεί τον εαυτό του, τις υποσχέσεις που του έδωσε όταν ήταν έφηβος.
Αν έπρεπε να το περιγράψετε με μία λέξη ή φράση ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Α.Π.: Θα επικαλεστώ την έκφραση από το έργο μου «ξέρεις τι είναι η συνείδηση, η ενσυναίσθηση;» Γιατί όταν ήμασταν παιδιά όλα είναι τόσο υποσχόμενα αληθινά με ειλικρίνεια, ίσως και με ένα θάρρος συνείδησης και έμπρακτης ακεραιότητας, ακόμα και όταν υπάρχει επικινδυνότητα ή φόβος στις συνέπειες των πράξεών μας. Ενήλικοι πια, ενώ υποτίθεται πως έχουμε κατακτήσει τη γνώση αυτών των λέξεων, σκέψεις και πράξεις μέσα από πάθη μπορούν να μας οδηγήσουν σε μοιραίες πράξεις και συνέπειες.
Ποια είναι η άποψη σας για τη σύγχρονη δραματουργία;
Α.Π.: Συγγραφείς αναζητούν κλειδιά που προβάλλουν κοινωνικοπολιτικά, οικονομικά θέματα. Η σύγχρονη δραματουργία κινείται με ρεαλισμό αλλά και φαντασία στην εξέλιξη της θεατρικής γραφής.
Πώς αποδόθηκε σκηνικά το έργο;
Α.Π.: Πρόκειται για ένα σουρεαλιστικό έργο, οπότε έχει μεγάλη σημασία η σύνδεση του φανταστικού με το ρεαλιστικό κομμάτι και με αυτή τη λογική σχεδιάστηκε η σκηνογραφία της παράστασης. Η σκηνή του θεάτρου, η σκάλα που είναι σημαντικό στοιχείο, τα χρώματα των επίπλων, η μουσική, τα φώτα –ψυχρά αλλά και θερμά– λειτουργούν με μία αισθητική δραματικότητας, αλλά και νοσταλγίας στη θύμηση της παιδικής ηλικίας. Η βιντεοπροβολή συμπληρώνει την αισθητική της ατμόσφαιρας που έχουμε δημιουργήσει.
Η Ασπασία Ποντίκα γεννήθηκε σε μια συνοικία της Αθήνας, τη Δάφνη, όταν ήταν ακόμα γειτονιά. Η καταγωγή της είναι από ένα ορεινό χωριό της Άμφισσας, τη Βουνιχώρα, που είναι πηγή έμπνευσης για αυτήν. Εργάστηκε στο Πολεμικό Ναυτικό για αρκετά χρόνια, αλλά τα βιώματά της και η ανάγκη της να εκφραστεί την οδήγησαν στη Δραματική Σχολή Ίασμος. Διδάχθηκε, μυήθηκε από σπουδαίους Δασκάλους του Θεάτρου, όπως ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ο Πέτρος Φυσούν, η Μαρίνα Γεωργίου, ο Κωνσταντίνος Τζούμας, ο Άλκης Παναγιωτίδης που άγγιξαν βαθιά την ψυχή της. Παράλληλα άρχισε τη συγγραφή. Τελειώνοντας τη Σχολή, με αφορμή τα παιδιά της, ασχολήθηκε με το Παιδικό Θέατρο και δημιούργησε ένα Θεατρικό Εργαστήρι Αυτοσχεδιασμού με το οποίο ασχολείται μέχρι και σήμερα. Έγραψε και σκηνοθέτησε το έργο «Κρατάς μυστικό;». Δεν σταματά ποτέ να γράφει και ελπίζει ότι θα καταφέρει να παρουσιάσει και άλλα έργα της στο θεατρόφιλο κοινό.
Η ταυτότητα της παράστασης:
Κείμενο - Σκηνοθεσία: Ασπασία Ποντίκα
Ερμηνεύουν (αλφαβητικά): Αλίκη Αβδελοπούλου, Άννυ Ευαγγέλου, Νεφέλη Πιτσή, Νίκος Τριανταφύλλου, Ιπποκράτης Τροβάς, Όλγα Τσαρσιταλίδη
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Άνθιμος Μόσχος
Μουσική επιμέλεια: Γιούσεφ Χαλίλ
Φωτισμοί: Γιώργας Μπούχρας
Σκηνικά - Κουστούμια: Τόνια Αβδελοπούλου
Φωτογράφιση: Νίνα Ρέτση
Ψιμυθιολόγος: Χαλίλ Κόνι
Κομμώσεις: Μάριος Κότσιρας
Επιμέλεια video: Νικήτας Χάσκας
Παραγωγή: Ασπασία Ποντίκα
Εκτέλεση παραγωγής: Medea Pictures
Επικοινωνία: Νατάσα Παππά
Στο θέατρο Δρόμος, Αγίου Μελετίου 25 και Κυκλάδων, Κυψέλη, 2108818906 κάθε Παρασκευή στις 21.15
