Η Χαρίκλεια Φωτιάδη (1834-1899), η μητέρα του ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη, γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Νιχώρι της Κωνσταντινούπολης και παντρεύτηκε τον κατά είκοσι χρόνια μεγαλύτερό της έμπορο Πέτρο Καβάφη. Έζησαν για δύο χρόνια στην Πόλη πριν ταξιδέψουν στην Αγγλία κι από κει στην Αλεξάνδρεια και έζησαν έναν ευτυχισμένο έγγαμο βίο, αποκτώντας εννιά παιδιά, με τελευταίο τον Κωνσταντίνο. Ο θεατρικός μονόλογος, που έγραψε ο Κοραής Δαμάτης, ζωντανεύει τον βίο, τις σκέψεις και τη νοοτροπία της αρχοντικής αυτής γυναίκας με έναν τρόπο που συγκινεί και μας ταξιδεύει σε μέρη και εποχές ένδοξα για το ελληνικό στοιχείο. Ο ευρωπαϊκός αέρας του Λονδίνου και ο κοσμοπολιτισμός της Αλεξάνδρειας γαλουχούν την αυστηρή και αρχοντική, μα δίκαιη, Χαρίκλεια που εξομολογείται τα πάντα σ' ένα κείμενο υπέροχο, φροντισμένο, γεμάτο πρωθύστερα και ποικίλες κωμικοτραγικές σκηνές.
Ο μονόλογος, που ερμηνεύει η κυρία Ασπασία Κράλλη, ξεδιπλώνει κάθε πτυχή της προσωπικότητας της Καβάφη μέσα από μια σειρά έξυπνων σκηνοθετικών ευρημάτων. Η ιστορία ξεκινάει από τα τελευταία χρόνια του Πέτρου Καβάφη και πώς στάθηκε πλάι του η Χαρίκλεια κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του. Σε μια ολάνθιστη καρέκλα επί σκηνής είναι απιθωμένο το σακάκι του νεκρού κι εκεί στρέφει τη ματιά της η ηθοποιός όσο αναπολεί τις κοινές τους στιγμές, εκεί τον μαλώνει, εκεί του γλυκαίνει, εκεί τον κανακεύει, εκεί του λέει τρυφερά λόγια. Κι έτσι σταδιακά αρχίζει να ξεδιπλώνεται η ζωή της, με τις περιπέτειές της σε Αγγλία και Αίγυπτο, με τα βιώματά της, τις αντιλήψεις της, τον τρόπο σκέψης της. Από την κοφτή προσταγή της μάνας της: «Αυτόν θα πάρεις!», με μια φωνή «που κλείνει πόρτες» ως τις εκδρομές και τα ψώνια στο Λονδίνο κι από κει στη μαγευτική Αλεξάνδρεια με τις μυρωδιές της, τους ήχους, τη θάλασσά της, λίγα χρόνια πριν τις σφαγές του 1882. «Ένα πηγαινέλα η ζωή μου όλη, με το πόδι φευγάτο!» Η κυρία Ασπασία Κράλλη, ντυμένη αρχοντικά, μετακινείται από καρέκλα σε καρέκλα, σηκώνεται, βηματίζει, αγκαλιάζει το κάθισμα του άντρα της, χαϊδεύει τις φωτογραφίες του Κωνσταντίνου, ανοίγει παράθυρα, αναπολεί, θυμάται και φυσικά χαρίζει στο κοινό τις περιβόητες συνταγές μαγειρικής που σημείωνε με επιμέλεια!
Πώς ήταν η ζωή της οικογένειας Καβάφη πριν και μετά τον θάνατο του Πέτρου; Πώς ζούσαν, τι προσέφερε η επικερδής επιχείρηση του πατέρα και πώς άλλαξαν όλα αυτά μετά τον θάνατό του, γιατί ξανακατέφυγαν στο Λονδίνο, πώς κατάφεραν να διαφύγουν εν μέσω της αιγυπτιακής κρίσης, που έφερε η σπατάλη του δημοσίου χρήματος, επ' ευκαιρία της διάνοιξης της διώρυγας του Σουέζ, τι καταστροφές έζησε το ευρωπαϊκό στοιχείο το 1882 όταν ξεκίνησαν οι σφαγές και οι λεηλασίες για να επιστραφεί η Αίγυπτος στους Αιγύπτιους και τόσα άλλα γεγονότα ζωντανεύουν χάρη στην αμεσότητα και τις ποικίλες ερμηνευτικές εκφράσεις της κυρίας Κράλλη. Και ο Κωνσταντίνος; Εκείνο το χαριτωμένο στερνοπούλι που η Χαρίκλεια το έντυνε με κοριτσίστικα ρούχα να της φύγει ο καημός που δεν απέκτησε κορίτσι (η Ελενίτσα της έφυγε πάνω στον πρώτο της χρόνο) πώς ήταν απέναντί της; Η μητέρα εξομολογείται: «Δε μίλησα ούτε θα μιλήσω.». Παίρνει την ευθύνη πάνω της: «Χαρίκλεια, έχεις κι εσύ μερτικό!». Ξέρει, καταλαβαίνει και αποδέχεται σιωπηρά, νιώθοντας πως το παιδί της δε θα ευτυχήσει αλλά δεν ήθελε να κάνει κάτι που θα του φέρει δυστυχία, μια άποψη και μια στάση ζωής αρκετά προχωρημένες για την εποχή και για την κοινωνία.
Η σκηνοθεσία του Κοραή Δαμάτη, ο οποίος έγραψε και το τρυφερό κείμενο, βοηθάει την κυρία Κράλλη να μετακινείται σ' ένα αφαιρετικό σκηνικό φορώντας ένα κομψό ρούχο (και τα δύο δημιουργίες του Παύλου Ιωάννου), να αλλάζει θέματα με αφορμή μια κίνηση, ένα νεύμα, μια ανάμνηση, να απευθύνεται στο κοινό και στον άντρα της και τελικά να χαρίζει μια στιβαρή, αρχοντική ερμηνεία, ισάξια της προσωπικότητας της Χαρίκλειας Καβάφη. Οι φωτισμοί, ξανά του Κοραή Δαμάτη, ζωντανεύουν με τον καλύτερο τρόπο τον χώρο και κυρίως την ηθοποιό ενώ ήχοι από αραμπά και μουεζίνηδες συμπληρώνουν την κατανυκτική και υποβλητική ατμόσφαιρα της εποχής. Στο τέλος της παράστασης και εν μέσω χειροκροτημάτων ρωτάει η αφηγήτρια το κοινό: «Θα τις θυμάστε, βρε, τις συνταγές;». Θα τις θυμόμαστε, κυρία Κράλλη, και χάρη σε σας θα θυμόμαστε και μια εξαίσια θεατρική βραδιά γεμάτη συναίσθημα, ερμηνεία και τρυφερές εικόνες!
Σημείωμα σκηνοθέτη:Η Χαρίκλεια Φωτιάδη γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1834. Το 1848 παντρεύεται τον Πέτρο Καβάφη και αποκτά εννέα παιδιά. Δεν έζησαν όλα. Δύο πέθαναν σε βρεφική ηλικία. Η ζωή της ήταν μοιρασμένη σε ταξίδια. Ταξιδεύει και ζει στο Λονδίνο και στο Λίβερπουλ, στην Αλεξάνδρεια, ξανά στην Αγγλία, ύστερα στην Κωνσταντινούπολη και πάλι στην πολυπολιτισμική Αλεξάνδρεια όπου έζησε μέχρι το θάνατο της, το 1899.Αυτά τα ιστορικά γνωρίζουμε για την Χαρίκλεια, ελάχιστες κουβέντες και γράμματα του Ποιητή, που μιλάει για την μητέρα του κι ακόμα, έφτασε σε μας ένας μικρός θησαυρός, ένα τετραδιάκι ντυμένο με μαύρη κόλλα χαρτί με σαράντα πολίτικες συνταγές μαγειρικής γραμμένες απ' την ίδια.Ο θεατρικός μονόλογος που έγραψα για την μητέρα του Ποιητή, στηρίχτηκε στα προαναφερθέντα, αλλά και, ως επί των πλείστον, στη μυθοπλασία. Και έτσι, αυθαίρετα θα έλεγε κανείς, δημιουργήθηκε μια ισχυρή προσωπικότητα, δυναμική, αρκετά μπροστά απ' την εποχή της, με «παλαιά» γνώση για τη ζωή, το πένθος και τον θάνατο, με ξεκάθαρες σκέψεις και αντιλήψεις για τις όποιες ερωτικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τρυφερή και με έγνοια μεγάλη για τον άντρα της Πέτρο Καβάφη, για όλα της τα παιδιά, αλλά περισσότερο για τον μικρότερό της, που του είχε και μεγάλη αδυναμία, Κωνσταντίνο Καβάφη…Κοραής Δαμάτης.
Συντελεστές:
Συγγραφέας - Σκηνοθεσία: Κοραής Δαμάτης
Σκηνικό / Κοστούμι: Παύλος Ιωάννου
Κατασκευή κοστουμιού: Νότα Μπενετάτου
Σχεδιασμός φωτισμών: Κοραής Δαμάτης
Φωτογραφίες παράστασης: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Αφίσα παράστασης: Γιάννης Κεντρωτάς
Trailer / Κινηματογράφηση: ORKI Productions
Πρόγραμμα παράστασης: Εκδόσεις Βακχικόν
Επικοινωνία / Προώθηση παράστασης: Νταίζη Λεμπέση
Παραγωγή: Team Vault AMKE
Στο ρόλο της Χαρίκλειας Καβάφη η Ασπασία Κράλλη
Στο Vault Theatre Plus, Μελενίκου 26 Βοτανικός, Αθήνα, 2130356472 κάθε Σάββατο στις 18:00 και Κυριακή στις 21:00
Η «Χαρίκλεια Καβάφη» είναι μία από τις τρεις παραστάσεις με τις οποίες συνεχίζεται κι αυτή τη σεζόν το θεατρικό project «Ο ΓΙΟΣ ΜΟΥ...». Ένα θεατρικό φεστιβάλ μονολόγων, με εμπνευστή και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Δημήτρη Καρατζιά, που φέρνει επί σκηνής, μάνες σπουδαίων Ελλήνων ανδρών. Φέτος παρουσιάστηκαν στο VAULT πέρα από την «Χαρίκλεια Καβάφη» και «Η Μάνα Αυτουνού... Έλλη Ζάχου Ταχτσή» (βασισμένη στη ζωή της μητέρας του Κώστα Ταχτσή) και η «Καραϊσκάκενα: Ο θρύλος» (βασισμένη στη ζωή της μητέρας του Γεώργιου Καραϊσκάκη) της Σοφίας Καψούρου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
