Ο Ma Desheng γεννήθηκε το 1952 στο Πεκίνο. Μην έχοντας την ευκαιρία να φοιτήσει σε σχολή τέχνης λόγω της αναπηρίας του από παιδική πολιομυελίτιδα, ο Ma Desheng έγινε αυτοδίδακτος καλλιτέχνης. Κατά τη διάρκεια της μέρας εργαζόταν σε εργοστάσιο και την νύχτα έφτιαχνε χαρακτικές ξυλογραφίες χωρίς να έχει όμως κάποια ελπίδα ότι θα μπορέσει να μοιραστεί το έργο του µε το κοινό, κάτι που επιθυμούσε διακαώς. Με τον θάνατο του Μάο Τσετούνγκ το 1976 έληξε η Πολιτιστική Επανάσταση, η οποία είχε διαρκέσει μια κοσμοϊστορική δεκαετία κατά τη οποία οι έντονες ταξικές συγκρούσεις, η εσωτερική και εξωτερική προπαγάνδα σε συνδυασμό με την προσωπολατρεία του Μάο είχε σαν κύρια εικαστική ροπή την στρατευμένη τέχνη της σύνθετης «κομμουνιστικής» εκδοχής του ισχυρού Μαοϊσμού. Έκτοτε ξεκίνησε ένα φαινομενικά πιο φιλελεύθερο κλίμα, το οποίο γέμισε τον νεαρό καλλιτέχνη µε νέες προσδοκίες.
.jpg "Ma Desheng art")
Στη συνέχεια, ο Ma Desheng, έπαιξε κεντρικό ρόλο στη διάδοση της κινεζικής τέχνης και της ελεύθερης έκφρασης. Το 1979 έγινε συνιδρυτής του XingXing (τα Αστέρια), μια ομάδα 28 µελών που άνοιξε το δρόμο για την ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης στην Κίνα. Αντίθετα από το σύμβολο του Ήλιου που χρησιμοποιούνταν την εποχή του Μάο, τα Αστέρια συμβόλιζαν την ενοποίηση, την ατομικότητα και την ποικιλομορφία. Ο Μa Desheng χαρακτηριστικά αναφέρει: «Κάθε καλλιτέχνης είναι ένα μικρό αστέρι. Ακόμη και οι μεγάλοι καλλιτέχνες παραμένουν μικρά αστέρια στο κοσμικό σφενδάμι. Επιλέξαμε το όνοµα Αστέρια για να διεκδικήσουµε την ατομικότητα και να αντισταθούμε στην ομοιομορφία της Πολιτιστικής Επανάστασης.».
Η πρώτη έκθεση Star, στην οποία συμμετείχαν οι Ma Desheng, Huang Rui, Ai Wei Wei, Wang Keping και άλλοι, άνοιξε τον Σεπτέμβρη του 1979, αλλά έκλεισε μετά από δύο ημέρες. Δύο μήνες αργότερα παρουσιάστηκε νέα έκθεση στο Pavilion Hua Fang στο πάρκο Beihai του Πεκίνου, που προσέλκυσε τουλάχιστον 40.000 επισκέπτες. Τον Αύγουστο του 1980 ακολούθησε μια άλλη έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη. Ήταν η μεγάλη δημοτικότητα της ομάδας Stars –την έκθεση του 1980 επισκέφθηκαν τουλάχιστον 80.000 άνθρωποι– που δημιούργησε πολλά προβλήματα στα µέλη του. Λόγω των παρενοχλήσεων και του μποϊκοτάζ, οι καλλιτέχνες των Αστεριών έφυγαν από την Κίνα ο ένας μετά τον άλλον. Ο Ma εκείνη την περίοδο είχε αρχίσει να ζωγραφίζει πίνακες γυμνών γυναικών, ένα θέμα εκ διαμέτρου αντίθετο από την κινεζική παράδοση και ιδιαίτερα ενοχλητικό στις εποπτικές αρχές.
Έφυγε από την Κίνα το 1985 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι όπου ξεκίνησε μια διεθνή σταδιοδρομία µε εκθέσεις στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Όμως το 1992 είχε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, το οποίο τον άφησε σε αναπηρικό καροτσάκι. Έμεινε δύο χρόνια στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε συνεχείς θεραπείες, οι οποίες τελικά αποκατέστησαν τη δύναμη στα χέρια του μέχρι το σημείο που θα μπορούσε να σχεδιάσει και πάλι, όχι πλέον µε μελάνια αλλά µε στυλογράφους. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 άρχισε να χρησιμοποιεί ακρυλικά, δημιουργώντας μνημειώδη έργα ζωγραφικής µε ένα νέο θέμα: αυτό των πετρωμάτων στο ταμπλώ και στον χώρο. Το έργο του «Story of Stone» παρουσιάστηκε στο Κέντρο Τεχνών του Χονγκ Κονγκ το 2010. Το 2011 ακολούθησε η έκθεση «Êtres de pierre. Souffle de vie» (Όντα από πέτρα. Αναπνοή της ζωής) στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης της Νίκαιας.
Σύμφωνα µε τον Ma οι πέτρες κρύβουν «την φωτιά του ηφαιστείου», είναι ένας φυσικός οικότοπος που ξεπερνά την έννοια ενός φυσικού περιβλήματος, µε τον ίδιο τρόπο που το ανθρώπινο σώμα μπορεί να γίνει αντιληπτό ως η πηγή μιας αληθινής δύναμης ζωής. Υποστηρίζει ότι οι πέτρες στο έργο του αντιπροσωπεύουν τον τρόπο που βλέπει τη ζωή: «…κάθε γεγονός συμμετέχει στην κατασκευή του ποιοι είμαστε. Θεωρώ τις πέτρες ως την προέλευση της ζωής. Αποτελούνται από χώμα, το αρχέγονο στοιχείο. Είναι σταθερές και αιώνιες, δεν αλλάζουν ποτέ, σε αντίθεση µε όλα τα άλλα φυσικά στοιχεία. Αυτή είναι η ζωή: μια διαδοχή από πέτρες που μπορούµε να στοιβάζουµε, όπως κρίνουµε σκόπιμο, αλλά ο σωρός τους είναι τόσο σταθερός, όσο και εύθραυστος εξαιτίας της ισορροπίας του.».
Στις πέτρινες ζωγραφικές συνθέσεις του Ma Desheng, τα όρια μεταξύ γλυπτικής και ζωγραφικής ελαχιστοποιούνται. Το επόμενο εικαστικό στάδιο της αναζήτησής του ήταν να φτιάξει τις λίθινες φόρμες σε χάλκινα γλυπτά που καθιστούν τις εικόνες στις ζωγραφιές του τρισδιάστατες.
Αντιμέτωπος µε πολύ δύσκολες επιβιωτικές αντιξοότητες, ο Ma Desheng είναι ένας καλλιτέχνης που έχει εμπλακεί δυναμικά στην αληθινή κοσμική έννοια της ζωής, την οποία επιδιώκει να εκφράζει µε κάθε τρόπο ανοιχτό σε αυτόν. Εκτός από ζωγράφος και γλύπτης, ο Ma Desheng, είναι επίσης ποιητής και απαγγέλλει τα ποιήματά του σε φεστιβάλ τεχνών.
Το θέμα των στοιβαγμένων λίθων σε διάφορες διατάξεις, άλλοτε ατάκτως ερριμμένων και άλλοτε τακτικά τοποθετημένων είναι οικείο στη θεματογραφία αρκετών σύγχρονων εικαστικών, τόσο σε ζωγραφικές και χαρακτικές συνθέσεις, όσο και σε γλυπτικές φόρμες και κατασκευές στο χώρο. Στην έκθεσή του στην Αθήνα, που παρουσιάστηκε στην «P Gallery Sculpture», Κουμπάρη 6 στο Κολωνάκι, με τίτλο «Εύθραυστη ισορροπία» ο Ma αξιοποιώντας εντυπωσιακά τις εκλεκτικές συγγένειες της προσέγγισής του μέσα από την παράδοση και τις νέες διατυπώσεις του θέματος, επικεντρώνεται στην επικινδυνότητα της κατάρρευσης που καιροφυλαχτεί και είναι ικανή εν δυνάμει να ανατρέψει τα πέτρινα μορφώματα. Το αξιοσημείωτο και αξιοθαύμαστο για την περίπτωσή του είναι ότι ενώ θα μπορούσε να στοιβάζει ready mades –έτοιμα υλικά– αυτός ζωγραφίζει αφαιρετικά τα πετρώματα ή αφού τα πλάθει με πηλό τα μετατρέπει σε χάλκινα μνημειακά έργα με στιλπνές χρωματικές πατίνες. Οι βαριές φόρμες συνθέτουν ανθρωπομορφικές σιλουέτες ή σχηματίζουν σωματικά μέλη, απαλλαγμένες από την εγγενή τους στατικότητα. Τείνουν θαρραλέα προς τα πάνω αίροντας την υλική τους διάσταση με μια εξπρεσιονιστική δομή που υπερβαίνει τα στατικά φυσικά δεδομένα. Η τωρινή του σημαντική έκθεση στο Centre Pompidou στο Παρίσι, που εγκαινιάστηκε στις 19 Οκτωβρίου 2022 και θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2023 απαυγάζει τιμητικά και εμβληματικά τη διεθνή του ακτινοβολία.
Ζωγράφος, Λογοτέχνης, Θεωρητικός της τέχνης
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
