Ο θεατής θα παρακολουθήσει αυτό το καλογραμμένο κείμενο του Γιάλμαρ Σέντερμπεργκ, σε μετάφραση της Αγγελικής Νάτση, να παίρνει σάρκα και οστά στη σκηνή, σε γοργούς ρυθμούς, μ' έναν θίασο που ανταποκρίνεται με πληρότητα στις απαιτήσεις του.
Παραθέτω λίγες σημειώσεις για το έργο, δίχως ν' αποκαλύψω την πλοκή και το φινάλε, για να υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Παρακολουθώντας την παράσταση, έμπαινα όλο και περισσότερο σ' ένα περιβάλλον νουάρ, μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, τρέλας και λογικής. Ταυτόχρονα, διέτρεχαν τον λόγο και τη δράση φροϋδικές αναφορές, ειρωνεία και υπονοούμενο χιούμορ και σε πολλά χρονικά σημεία ένας ερωτισμός, αλλά και φόβος για κάτι αναπάντεχα κακό. Αναδεικνύονταν ηθικά ταμπού και θρησκευτικά θέσφατα, που υπογραμμίζονταν εύστοχα και φυσικά οι οικογενειακές σχέσεις και οι κοινωνικές δομές. Σε πολλά σημεία του έργου υπάρχουν σκωπτικοί σχολιασμοί που θα μπορούσαν να βγάλουν ακόμα και αβίαστο γέλιο –πικρό, ναι!– αλλά δεν ήταν σκηνοθετική οδηγία για να πλασαριστούν μ' αυτόν τον τρόπο.
Όλα τα παραπάνω, αποδίδονταν μ' έναν πολύ συγκρατημένο κι «ευγενικό» τρόπο, σκόπιμα διδαγμένο απ' τον σκηνοθέτη Άγγελο Χατζά. Τους οδήγησε σε μια πολύ καλή παράσταση!
Σ' αυτό το ημερολόγιο, ο Δόκτωρ Γκλας, ακροβατεί μεταξύ του κοινού δικαίου, αλλά και του ιδίου οφέλους. Θα μπορούσαμε να πούμε πως προσπαθεί να κατανοήσει την ανθρώπινη ύπαρξη και μέσα απ' αυτό να κερδίσει τη γνώση της ύπαρξής του. Είναι ευφυής και χειρίζεται άψογα τους άλλους. Αντιλαμβάνεται τους ανθρώπους μόνο με επιστημονικό τρόπο. Αισθάνεται διανοητικά ανώτερος και ταυτόχρονα περιφρονεί τον εαυτό του. Δεν του αρέσει η εμφάνισή του, αλλά ούτε κι ο χαρακτήρας του. Δεν έχει αποφασίσει τι είναι ο γιατρός. Αναλογίζεται: «Ένας γιατρός πρέπει να 'ναι ή φιλάνθρωπος ή φιλόδοξος.»…
Διακατέχεται από μια τάση να φτιάχνει στο μυαλό του ιστορίες (υποθέσεις εργασίας), που του τρώνε πολύ από τον χρόνο σκέψης του και ταυτόχρονα υπάρχουν υποχρεώσεις που δεν τον αφήνουν να σκεφτεί. Βρίσκεται σε μια δίνη και όλα γύρω του περιστρέφονται σε κύκλο. Από σκοτάδι σε σκοτάδι. Βάζει αδιάκοπα στον εαυτό του ερωτήματα που δύσκολα μπορούν ν' απαντηθούν απ' τον μέσο άνθρωπο της κοινωνίας της εποχής του (Στοκχόλμη στις αρχές του 1900). Στη διαπλοκή της σκέψης, για μια συγκεκριμένη και ιδιαίτερη πράξη, με πράξη βοήθειας προς τον συνάνθρωπο, παραπαίει, γιατί καταλαβαίνει πως έχει συμφέρον! Μπαίνει στο παιχνίδι της βοήθειας, έχοντας στόχο το προσωπικό όφελος. Στην πορεία τα πράγματα μπαίνουν στη φάση της μεγάλης απόφασης να πραγματώσει την ιδιαίτερη αυτή πράξη, που όμως θα του αποφέρει προσωπικό όφελος!
Στον ρόλο της Χέλγκα, η Αργυρώ Λογαρά, με λαμπερή παρουσία και σκηνική συνέπεια.
Ο Γιάννης Νικολάου, στον ρόλο του πάστορα Γκριγκόριους, απολαυστικός με εσωτερικότητα.
Ο Βλαδίμηρος Γιαννακάκος, στον ρόλο του εραστή Ρέκε, καταπληκτικός!
Είμαι υποχρεωμένος ν' αναφερθώ ξεχωριστά, τιμώντας τη δουλειά των συναδέλφων και τον ιδρώτα τους στο σανίδι! Εξάλλου, θα κρίνετε μόνοι σας!
Όμως, δεν μπορώ και να μην αναφερθώ ιδιαίτερα στη σπουδαία δουλειά του σκηνοθέτη Άγγελου Χατζά! Ευφυής –το λιγότερο! Έπλεξε και ανέδειξε ισότιμα τους ρόλους με αρμονία, εκμεταλλευόμενος στο έπακρο τα φιζίκ των ηθοποιών!
Η μουσική τόση όση και όπου χρειαζόταν!
Τα σκηνικά και τα κοστούμια, άψογα! Για τους φωτισμούς έχω κάποιες αντιρρήσεις… αλλά ίσως είναι αδύναμες μπροστά στο γενικό αποτέλεσμα.
Μια παράσταση καταπληκτική –και το υπογράφω! Δεν πρέπει να την χάσετε!
Άγγελος Μαρίνος
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Συντελούν:
Μετάφραση: Αγγελική Νάτση
Διασκευή - Σκηνοθεσία: Άγγελος Χατζάς
Σκηνικά - Κοστούμια - Φωτισμοί: Αλέξανδρος Κομπόγιωργας
Μουσική - Ηχητική επεξεργασία: Βασίλης Χρηστακέας
Φωτογραφίες παράστασης: Αλέξανδρος Μποτονάκης
Επικοινωνία: Αντώνης Κοκολάκης
Παραγωγή: Εταιρεία θεάτρου «Νεάπολις»
Παίζουν: Βλαδίμηρος Γιαννακάκος, Αργυρώ Λογαρά, Γιάννης Νικολάου, Άγγελος Χατζάς
Στο θέατρο Φούρνος,Μαυρομιχάλη 168, 2106460748, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00 ως 29 Νοεμβρίου 2022.
Κυκλοφόρησε το βιβλίο, σε μετάφραση Αγγελικής Νάτση, από τις εκδόσεις Printa